vasael.ir

کد خبر: ۶۱۸۸
تاریخ انتشار: ۱۲ شهريور ۱۳۹۶ - ۲۳:۵۰ - 03 September 2017
وقف/ آیت‌‌الله نوری‌همدانی /جلسه 111:

در وقف فوت موجر یا مستاجر باعث بطلان آن است

وسائل- در وقف اگر بطن اول قبل از انقضاء مدت اجاره فوت کنند باقیمانده اجاره باطل است مگر اینکه بطن لاحق آن را اجازه دهند.

به گزارش پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، حضرت آیت‌الله حسین نوری‌همدانی در جلسه صدویازدهم درس خارج فقه خود که در تاریخ 25 اردیبهشت 96 برگزار شد، به مباحثی در تکمله بحث وقف از نظر حضرت امام (ره) پرداخت.
وی با تاکید بر عدم بطلان اجاره در صورت فوت مستاجر خاطر نشان کرد:‌ اگر کسی مالی را اجاره داد و قبل از انقضاء مدت فوت کرد اجاره باطل نمی شود زیرا اجاره نقل منفعت است یعنی موجر مالک عین است ولی آن را به عنوان اجاره به مستأجر تحویل داده تا از منافع آن استفاده کند.
این استاد درس خارج حوزه علمیه قم فوت موقوف‌علیهم را بر خلاف عقد اجاره باعث بطلان آن ذکر کرد و گفت: در باب وقف واقف مالش را وقف کرده برای بطناً بعد بطنٍ و نسلاً بعد نسلٍ یعنی فقط برای موقوف علیهم فعلی که حاضرند نیست لذا اگر بطن اول قبل از انقضاء مدت اجاره فوت کنند باقیمانده ی اجاره باطل است مگر اینکه بطن لاحق آن را اجازه بدهند.

 


مشروح تقریرات این درس در ادامه آمده است؛

بیع وقف
چند مسئله از وقف باقیمانده که به عرضتان خواهیم رساند، امام رضوان الله علیه در تحریر الوسیلة اینطور می فرمایند:«مسألة 77 - لو آجر الوقف البطن الأول وانقرضوا قبل انقضاء مدة الإجارة بطلت بالنسبة إلى بقیة المدة إلا أن یجیز البطن اللاحق فتصح على الأقوى، ولو آجرة المتولی فإن لاحظ فیه مصلحة الوقف صحت ونفذت بالنسبة إلى البطون اللاحقة، بل الأقوى نفوذها(اجاره) بالنسبة إلیهم(بطن دوم) لو کانت لأجل مراعاتهم دون أصل الوقف، ولا تحتاج إلى إجازتهم(زیرا متولی امرش نافذ است و نیاز به اجازه کسی ندارد)»[1] .
در بحث اجاره داریم که اگر کسی مالی را اجاره داد و قبل از انقضاء مدت فوت کرد اجاره باطل نمی شود زیرا اجاره نقل منفعت است یعنی موجر مالک عین است ولی آن را به عنوان اجاره به مستأجر تحویل داده تا از منافع آن استفاده کند مثلا خانه را داده تا در آن سکونت کند، خب و اما حالا اگر مستأجر قبل از انقضاء مدت اجاره فوت کند نیز عقد اجاره باطل نمی شود بلکه ورثه مستأجر حق دارند از باقیمانده اجاره استفاده کنند بنابراین در غیر از وقف فوت کردن موجر یا مستأجر در اثناء مدت اجاره باعث بطلان اجاره نمی شود و علتشم هم این است که مالک بوده و اختیار مال خودش را داشته و اختیارش نیز محدود به حال حیاتش نبوده، اما در باب وقف واقف مالش را وقف کرده برای بطناً بعد بطنٍ و نسلاً بعد نسلٍ یعنی فقط برای موقوف علیهم فعلی که حاضرند نیست لذا اگر بطن اول قبل از انقضاء مدت اجاره فوت کنند باقیمانده ی اجاره باطل است مگر اینکه بطن لاحق آن را اجازه بدهند، در واقع اگر امام رضوان الله علیه می فرمودند با مرگ بطن اول اجاره متزلزل می شود و صحت تأهلیه دارد تا اجازه بطن لاحق به آن ضمیمه شود و صحت فعلیه پیدا کند بهتر بود نه اینکه بگوئیم اجاره باطل می شود.
مسئله بعدی این است که:«مسألة 96 - لو کان کتاب أو مصحف أو غیرهما بید شخص وهو یدعی ملکیته وکان مکتوبا علیه أنه وقف لم یحکم بوقفیته بمجرده، فیجوز الشراء منه(زیرا ما تابع دلیل هستیم و بر اساس ضوابط و قوانین شرعی معامله کرده ایم، کتاب در دست شخص است و ید اماره بر مالکیت می باشد لذا احکام مالکیت بر او مترتب است و ما نیز از او خریده ایم پس معامله ما صحیح است و صرف وجود مهر ثابت نمی کند که وقف می باشد)، نعم الظاهر أن وجود مثل ذلک عیب ونقص فی العین، فلو خفی على المشتری حال البیع کان له الخیار(می تواند معامله را بهم بزند یا أرش بگیرد)»[2] .
مسئله بعد:«مسألة 97 - لو ظهر فی ترکة المیت ورقة بخطه أن ملکه الفلانی وقف وأنه وقع القبض والاقباض لم یحکم بوقفیته بمجرده(زیرا ما نمی دانیم وقتی این را نوشته در حالت عادی بوده یا نه و یا اینکه نوشته مثلا خطش خوب شود یا نه و یا مثلا می نوشته تا اینکه بعدا آن را عملی کند اما قبلش فوت کرده) ما لم یحصل العلم أو الاطمئنان به، لاحتمال أنه کتب لیجعله وقف کما یتفق ذلک کثیرا»[3] .
بقیه بحث بماند برای بعد إن شاء الله تعالی... .

پی‌نوشت
[1] تحریرالوسیلة، امام خمینی، ج2، ص82.
[2] تحریرالوسیلة، امام خمینی، ج2، ص86.
[3] تحریرالوسیلة، امام خمینی، ج2، ص86.
326/907/ع

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۰۹ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۳:۱۱
طلوع افتاب
۰۶:۵۸:۱۴
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۵۳
غروب آفتاب
۱۹:۲۴:۵۴
اذان مغرب
۱۹:۴۱:۵۲