به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وسائل، حجت الاسلام والمسلمین عباس رفعتی، در جلسه سی و ششم درس خارج فقه رسانه که در روز یکشنبه مورخه 3 بهمن سال 95 در موسسه فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار گردید، به دو مورد از اهداف دشمن در جنگ نرم و مقابله فرهنگی با دین اشاره کرد و گفت: در طول تاریخ به زندگی انبیا که نگاه می کنیم متوجه آسیب هایی خواهیم شد که به سبب تفرقه دشمنان به وجود آمده است و در عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از انگیزه های اصلی منافقین جهت تاسیس قرارگاه اصلی فرماندهی جنگ نرمشان که تحت عنوان مسجد ضرار شکل گرفت همین بود که در خود مدینه بین مسلمانان تفرقه ایجاد کنند.
وی در ادامه به هدف دیگر دشمن اشاره کرد و گفت: شیوه دیگر دشمن در جنگ نرم، تهدید است منتهی نسبت به شیوه قبل کاربرد کمتری دارد و فقط افراد ضعیف از تهدید می ترسند که در همه اعصار شاهد آن هستیم.
این استاد حوزه در پایان گفت: در جنگ نرم تا می شود به سلاح دست نمی برند زیرا هزینه کمتری دارد و تهدید و رعب یک قدم مانده به تهدید فیزیکی است.
اهم مباحث استاد رفعتی به شرح ذیل می باشد:
خلاصه ای از درس گذشته
سومین روشی که در تهاجم دشمن به خوبی در منابع دینی دیده می شود تضعیف، تحقیر و تمسخر رهبری است.
دشمن به خوبی می فهمد و فهمیده است که اگر رهبری را تضعیف کرد، اسلام نیز تضعیف می شود. اگر پیامبر را تضعیف کرد، دین نیز تضعیف می شود. اگر ائمه علیهم السلام را تضعیف کردند توانسته اند بر فکر جامعه نیز مسلط شوند. لذا تضعیف رهبر، امام و پیامبر، روش کاری همه دشمنان بوده است و قرآن کریم حساسیت زیادی به این مساله نشان داده است. در فقه و شریعت اسلام این حساسیت وجود دارد.
در روز جمعه هنگان نماز جمعه، تجارت و معاملات در فقه بر اساس آیه و روایت حرام می شود و فلسفه آن که در قرآن بیان شده است، صرفاً بعلت وجوب نمازجمعه و فیض آن نیست.
دشمنان در طول تاریخ سعی می کردند که انبیاء را با جنگ فرهنگی ساقط کنند و از موقعیت اجتماعی بیندازند.
اگر مناط حکم را به دست آوردیم تنقیح مناط می کنیم و هر برنامه ای موجب تضعیف رهبری شود امر حرامی است.
شگرد رسانه ای و جنگ نرم دشمن حمله مستقیم به رهبری است. از جمله این موارد تهمت زدن و نسبت های نامناسب است که در قرآن تعابیری مانند دیوانه، سفاهت و کهانت بیان شده است. امروزه رسانه های دشمن جرأت نمی کنند به صراحت این گونه در مورد ولایت فقیه چیزی بگویند اما در آن عصر این گونه نسبت هایی می دادند.
این وعده ها و مطالبی که رهبری شما می گوید فریب است. دقیقاً آن چه که به انبیاء نسبت می دادند در عصر ما نیز توسط رسانه های معاند بیان می شود و اگر به تاریخ توجه کنیم به تعبیر امیرمومنان علیه السلام می توانیم عبرت بگیریم و در عصر خودمان از این تجربیات بهره بگیریم.
اگر امروزه نیز در امت اسلامی رهبری واحدی داشتیم، قطعاً درصد تخریبات بیش از امروز بود منتهی امروزه از شیوه های دیگری نیز مانند تفرقه بهره می برند.
باید بر جمله حضرت امام (ره) که فرمود «آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند» مانور دهیم و آنان از این جمله بسیار متنفرند. مرحوم امام (ره) بسیار خوب از قرآن و سیره اهل بیت علیهم السلام در دشمن شناسی درس گرفته بودند و نمونه آن در مخالفت با قضیه کاپیتولاسیون کاملاً مشهود است که در مقابله با جنگ نرم دشمن مقاومت کردند. این مساله بینش این فقیه بزرگ و زمان شناسی ایشان را روشن می کند.
انسان وقتی لطف و مدارای پیامبر را می شنود و این آیات مقابله و تضعیف ایشان را در قرآن مشاهده می کند بسیار متاسف می شود.
یا می فرماید زمانی که ایمان نمی آورند آن قدر ناراحت می شوی کانه می خواهی قالب تهی کنی.
تفرقه افکنی دشمنان در جنگ نرم
یکی دیگر از روش های مهم، کاربردی و مورد استفاده در طول زمان ها و قرن ها در جنگ نرم که بسیار برنده است، بحث تفرقه افکنی است که از روش های معمول دشمنان است.
این راهبردی است که همیشه دشمنان اسلام و دشمنان ادیان الهی قبل از اسلام از آن بهره جسته اند.
درگیری مذهبی، طائفه ای و داخلی را انجام داده اند تا بر دین و جامعه دینی و حتی انبیاء مسلط شوند.
این که در عربی ضرب المثل «فرّق، تحکم» معروف است نشانه همین سخن است و راهبردی است که متجاوزان همواره داشته اند و از سیاست های همیشگی صهیونیست ها و بریتانیا است که تفرقه بینداز و حکومت کن.
قرآن کریم می فرماید:
( وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ریحُکُمْ وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرینَ) سوره مبارکه انفال آیه 46
البته نیاز به آیه نیز ندارد و با نگاه تاریخی اجمالی می توان به این حقیقت پی برد که جوامع بشری در اثر تفرقه شکست خورده اند و فشل شده اند. این جامعه دیگر خاصیتی ندارد و دارای عطر و بو و آوازه ای نیست که باید جامعه زنده داشته باشد و علت همان وجود تفرقه است. لذا قرآن کریم توصیه می کند که مراقب توطئه دشمن باشید و پراکنده نشوید.
(وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً وَ کُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْها کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ) سوره مبارکه آل عمران آیه 103
در طول تاریخ به زندگی انبیا که نگاه می کنیم متوجه آسیب هایی که به سبب تفرقه دشمنان به وجود آمده است پی می بریم.
از انگیزه های اصلی منافقین جهت تاسیس قرارگاه اصلی فرماندهی جنگ نرمشان که تحت عنوان مسجد ضرار شکل گرفت همین بود که در خود مدینه بین مسلمانان تفرقه ایجاد کنند.
قرآن کریم این مساله را برملا می کند: (وَ الَّذینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنین) سوره مبارکه توبه آیه 107
این ها مسجد ضرار را درست کردند تا بین مسلمین تفرقه بیندازند.
به ظاهر رسانه دینی درست کردند که مسجد نام داشت و در بخش پایانی عرض خواهیم کرد که تمام دسیسه ها به ظاهر خیرخواهانه و خوب است. به همین کار رنگ و لعاب زیبایی به نام مسجد دادند و در اسلام نیز به همین امر سفارش شده است که مومنین مسجد بسازند. (مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِر)
این افراد مسجد ساختند تا بین مردم تفرقه اندازند که بحث مسجد ضرار در سال گذشته مطرح شد که از ادله فیلترینگ بود که باید با رسانه های این چنینی مبارزه شود.
این مساله نشان می دهد که چه مقدار تفرقه آسیب زننده است و فتنه را که بیان می کنند مقصود تفرقه افکنی است و می خواهند جامعه را متشطط کنند و این مساله کنار فتنه می آید و گاهی در معنا کردن فتنه می آید و این نشان دهنده حساس بودن مساله تفرقه افکنی است.
مردم نیز در همین فتنه ها دچار تشطط می شوند و ممکن است برادری در یک جبهه و برادر دیگر در جبهه مقابل قرار بگیرد که خودی ها نیز دچار این مشکل اساسی خواهند شد.
(وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصیبَنَّ الَّذینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقاب) سوره مبارکه انفال آیه 25
و از عذابى [ که نتیجه گناهان گوناگون است ] بپرهیزید ، [ عذابى ] که فقط به ستمکاران از شما نمىرسد [ بلکه وقتى نازل شود ، همه را فرا مىگیرد ، ستمکاران را به خاطر ستم و اهل ایمان را به سبب اختلاف و نزاع و ترک امر به معروف و نهى از منکر ] و بدانید که خدا سخت کیفر است .
در ذیل همین آیه می فرماید که پیامبر (ص) فرمودند که می بینیم فتنه وارد خانه های شما می شود و هر فردی به یک گروه و به گروه های مختلف پاره پاره می شوید.
این فتنه بعد از رسول خدا (ص) نیز به وجود آمد. در این عصر نیز دشمنان دین از این حربه بیشترین استفاده را انجام می دهند.
در بین کشورهای اسلامی از این حربه استفاده های متعددی انجام داده اند.
اگر بخواهیم رسانه دشمن را بشناسیم باید ببنیم کدام رسانه به هر نحوی به دنبال تفرقه در بین مسلمانان است و این مساله از بمب های خوشه ای کشتار جمعی جنگ نرم است که سبب تکه تکه شدن جمع مسلمانان می شود.
کاربرد فتنه همین مساله است که سبب تکه کردن جامعه اسلامی خواهد شد. بنابراین باید در مقابل این جنگ نرم برنامه داشت.
تهدید و ارعاب
این شیوه نسبت به شیوه قبل کاربرد کمتری دارد و افراد ضعیف فقط از تهدید می ترسند.
برد پیروزی داعش ارعاب و تهدید بود و توسط کلیپهایی که خودش می ساخت و واقعیت نداشت مردم را می ترساند که قرآن نیز به همین تهدیدها در طول تاریخ اشاره می کند:
(لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ أَجْمَعینَ) سوره مبارکه اعراف آیه 124
بسیاری از مردم شهرها از ترس کشته شدن و یا اسیر شدن نوامیسشان با آنان مجبور به همکاری شدند و البته تا حدی نیز این موارد را انجام می دادند اما بیش از واقعیت موجود بزرگنمائی می کردند.
این مساله مربوط به زمان ما نیست و در همه ازمنه مانند عصر نمرود و فرعونیان نیز همین مسائل وجود داشته است.
فرعون برای جلوگیری از پیوستن به حضرت موسی علیه السلام این تهدیدها را بیان می کرد که در آیه مذکور بدان اشاره کردیم.
در نهایت این امور را نیز انجام داد و اگر ابزارهای امروزی بود مانند داعش این کارها را رسانه ای می کرد.
نمرود نیز مردم را جمع کرد تا عملی کردن تهدید خویش نسبت به حضرت ابراهیم را به نمایش بگذارد.
حضرت موسی نیز مقابله با فرعونیان را برای مردم به نمایش گذاشت تا قدرت معجزات الهی را مشاهده کنند و ایمان بیاورند.
در مورد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نیز همین گونه بوده است:
(وَ أَنْزَلَ الَّذینَ ظاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ مِنْ صَیاصیهِمْ وَ قَذَفَ فی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَریقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَریقاً) سوره مبارکه احزاب آیه 26
زمانی که لشکر اندک پیامبر را می دیدند تصور می کردند که لشکر بزرگی است و در دل آنان رعب ایجاد می کرد.
در جنگ نرم تا می شود به سلاح دست نمی برند زیرا هزینه کمتری دارد. تهدید و رعب یک قدم مانده به تهدید فیزیکی است.
تمام مواردی که ممکن بوده است به کار می برند و اگر فائده ای نداشت به سراغ تهدید و رعب می آیند.
نکته: در بحث بعدی روش مقابله با این موارد را بیان می کنیم که باید مانند خودشان از این حربه ها استفاده کنیم و که بعداً بدان خواهیم پرداخت. البته باید و نبایدهایی در روش مقابله با دشمن وجود دارد که باید بدان دقت شود.
الان شاهدیم که آمریکایی ها جمله «همه گزینه ها روی میز است» را بارها تکرار کرده اند و اسرائیل نیز بارها ایران را به حمله نظامی تهدید کرده است. افراد ضعیف از همین تهدیدها به شدت می ترسند.
قرآن می فرماید: وَ قالَ الَّذینَ کَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّکُمْ مِنْ أَرْضِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ فی مِلَّتِنا فَأَوْحى إِلَیْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِکَنَّ الظَّالِمین) سوره مبارکه ابراهیم آیه 13
از این آیه استفاده می شود که تهدید به تبعید و آوارگی را در دستور کار خودشان داشتند و قبل از جنگ فیزیکی این تهدیدها را نشان دادند که مربوط به صدر اسلام است. حتی در مدینه به این صورت تهدید کردند که در سوره منافقون می فرماید:
(یَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ) آیه 8
به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می گفتند که ما عزیزان این شهر هستیم و این ها را از شهر بیرون می کنیم.
پس در صدر اسلام به غیر از مشرکین، منافقین و دیگران نیز از همین روش بهره می گیرند.
نکته: زمانی که می گوییم از وظایف رسانه های دینی مقابله با رسانه های کفر، الحاد و شرک است این مساله فقهی است که باید تکلیف و وظیفه شرعی مان را در این زمینه بدانیم و با شگردها مقابله کنیم زیرا تمام این موارد ابزارهای رسانه ای جنگ نرم است که برای ما تکلیف درست می کند.
چندین روش دیگر باقی مانده است که در جلسه آتی بدان می پردازیم./926/902/ص
تقریر: محسن جوادی صدر