پنجمین نشست از سلسله نشست های بررسی آراء و اندیشه های سیاسی آیت الله مهدوی کنی، عصر روز چهارشنبه پنجم آبان ماه در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.
در این نشست که با موضوع مطالعه موردی نظارت خبرگان بر رهبری برگزار شد، آقای سید سجاد حسینی به ایراد سخنرانی پرداختند، وی در ابتدا اظهار داشتند: با اینکه آیت الله مهدوی کنی مسئولیت‌های مختلفی را در طول عمر خود داشتند هسته اولیه و اساس شخصیت ایشان فقاهت است و از این منظر جستجوی شخصیت اقتصادی، مدیریتی، سیاسی آیت الله مهدوی کنی بدون در نظر گرفتن فقاهت ایشان ممکن نیست، و آیت الله مهدوی کنی از منظره فقاهت وارد عرصه های مختلف سیاسی اجتماعی می شد .
وی افزود: فقه سیاسی متکفل پرداختن به موضوعات مقوله ی قدرت، سیاست و اداره اجتماع است، مرحوم آیت الله مهدوی را می توان به عنوان فقیه سیاسی مورد بررسی و ارزیابی قرار داد با اینکه بعضی از فقها را تنها در ابعاد احکام فردی می توان ارزیابی نمود؛ آیت الله مهدوی کنی در بین شاگردان مرحوم امام جزء معدود افراد متصف به صفت فقاهت بود و مبارزین عواید انقلاب ایشان را به عنوان یک فقیه کامل می شناخته اند.
آقای سید سجاد حسینی در ادامه بیان کردند: در وقف نامه مدرسه مروی آمده است که مجتهد طراز اول تهران می تواند مدیر این مدرسه باشد، لذا مرحوم آیت الله مهدوی کنی را باید هم‌تراز با شیخ فضل الله نوری و آیت الله کاشانی و مدرس مورد ارزیابی قرار داد و این مسئله نیز حائز اهمیت است که حضرت امام خمینی در دوران تبعید در مسائل فقهی مردم تهران را به آیت الله مهدوی ارجاع می داده اند.
آقای سید سجاد حسینی در ادامه با بیان اینکه آیت الله مهدوی یک فقیه معمولی نبود چرا که ایشان تجربه کار سیاسی داشت، اظهار داشتند: همانگونه که شهید مطهری می‌گویند اجتهاد فقیه تحصیل کرده در روستا با شخص تحصیل کرده در شهر متفاوت است، آیت الله مهدوی نیز با تجربه سیاسی خود در فهم مسائل سیاسی روز موفق تر بود و اجتهاد ایشان رنگ و بوی و عمق دیگری داشت.
وی افزود: صفت بارز دیگر آیت الله مهدوی کنی این بود که ایشان میراث دار حوزه علمیه قم و همچنین حوزه علمیه تهران بوده است و همچنین می توان گفت آیت الله مهدوی کنی در سطح مرجعیت بوده اند، لذا ایشان را برای ریاست قوه ی قضاییه مطرح کرده بودند که ایشان قبول نکرده بودند.
آقای سید سجاد حسینی با اشاره به اینکه دفتر نشر آثار آیت الله مهدوی در حد خوبی عمل نکرده است، افزود: ایشان در نگارش بسیار دقت داشته اند، لذا آثار مکتوب خیلی زیادی از آیت الله مهدوی باقی نمانده، و آیت الله مهدوی کنی درباره ی نظریه شهید صدر درباره ی منطقه الفراغ اصرار داشتند که این نظریه شهید صدر یک تکمیله دارد و آن این است که منطقه الفراغ در ما لا نص فیه مطرح است.
وی در ادامه افزود: شبیه ترین فرد از نظر مبنای فکری و فقهی به شهید مطهری مرحوم آیت الله مهدوی کنی بوده است و ایشان همچون شهید مطهری مخالف تحزب و قبول نقش های سیاسی و منطقه‌ای اجرایی توسط روحانیون بوده اند و از همین جهت آیت الله مهدوی مطرح می کردند که من از باب ضرورت در اوایل انقلاب نقش های اجرایی قبول کردم.
آقای سید سجاد حسینی در ادامه بیان داشتند: آیت الله مهدوی دین را مبنا می دانستند و می فرمود در اسلام مردم سالاری نداریم اما مردم داری داریم، لذا ایشان تا سال ۸۹ که بحث مجلس خبرگان ایشان مطرح شد در انتخابات ها شرکت می کرد و می فرمود که فقیه نباید خود را به رای بگذارد.
وی افزودند: در ساختار جمهوری اسلامی یک مجلس خبرگان رهبری وجود دارد که این مجلس مبنای فقهی دارد، چرا که در روایات و اسلام اصلاً مبنای شناخت امام معصوم فقها و اصحاب ایشان بوده اند و اگر ما در برخی از دوره های مذهبی اختلافاتی داشته ایم، این اختلافات از ناحیه فقها و اصحاب بوده است و به عنوان مثال همین اختلافات باعث شکل گیری فرقه اسماعیلیه شد؛ در تفکر شیعه امام معصوم توسط فقیه شناخته می شود نه اینکه فقیه امام را انتخاب کند البته این مسئله مبنای عقلی هم دارد.
آقای سید سجاد حسینی با اشاره به این که در مورد انتخاب رهبر، مجلس خبرگان نقش دارد، بیان کردند: در حوزه نظارت بر رهبری نیز مجلس خبرگان نقش دارد که اختلافاتی درباره ی چگونگی نظارت بر رهبری مطرح است و مرحوم آیت الله مهدوی کنی این مفهوم را مطرح کرده اند که نظارت خبرگان بر رهبری از باب مچ گیری نیست، بلکه از باب حراست و مراقبت است، و همچنین ایشان می فرمودند ما باید جایگاه و حریم رهبری را حفظ کنیم چراکه این جایگاه ویژه و جایگاه امام جامعه است و ما خودمان هم باید تلاش کنیم تا رهبری در مقام خطا قرار نگیرد.
وی با بیان این مسئله که آیت الله مهدوی روحانیت را بازوان رهبری برای اداره و حفظ جامعه میدان است، اظهار داستند: ایشان معتقد بودند که در زمان غیبت وقتی که ولی فقیه نائب امام است حساب می شود باید این جایگاه را حفظ کرد و این جایگاه بسیار مهم و جایگاه امام معصوم است.
دکتر حسینی ادامه داد: فرق جناح راست و چپ از همین جا شروع می‌شود که جناح چپ شخص امام بسیار علاقه داشت اما به جایگاه امام خیلی اهمیت نمی‌داد؛ آیت الله مهدوی از کسانی بود که موازنه فقیهانه با ولایت فقیه داشت و جایگاه ولیه فقیه برای این شان مهم بود.
در نگاه آیت الله مهدوی کنی سنخ نگاه نظارتی مجلس خبرگان متفاوت است با نظارت های مجلس شورای اسلامی و نهادهای دیگر کشور. /327/ قا/