رابطه کار جهادی و پیشرفت اقتصادی در قرآن کریم
وسائل ـ از تفسیر آیه ۹۵ سوره مبارکه «الاسراء» برداشت می‌شود که هر انسان و جامعه‌ای با کار و تلاش جهادی می‌تواند موانع مختلف به ویژه موانع اقتصادی را از سر راه خود بردارد و به رشد و پیشرفت نائل آید؛ در غیراینصورت، فرد یا جامعه‌ای که دچار سستی و بی‌حالی است هرگز به پیشرفت اقتصادی دست نخواهد یافت.
به گزارش وسائل، در آیات متعدد قرآن کریم به مسائل سیاسی و 
اقتصادی پرداخته شده است؛ مواردی نظیر اقتصاد و معیشت مردم و آثار اجتماعی و سیاسی توجه یا بی‌توجهی به آن از سوی حکومت‌ها، سبک زندگی اقتصادی مسئولان، رعایت نکات شرعی در معاملات، کمک به فقرا، اهمیت عدالت و شیوه مناسب حکومتداری.
همچنین اشاره به موضوعاتی همانند خمس، قرض‌الحسنه، زکات، ربا، رزق حلال، اهمیت کار و تلاش و تولید و سایر موضوعات نشان‌دهنده اهمیت این مقولات نزد خداوند متعال است. در این راستا بنا داریم در ایام ماه مبارک رمضان به بررسی آیات سیاسی و اقتصادی قرآن کریم و تفاسیر مربوط به آنها بپردازیم.
جهاد در قرآن
نکته حائز اهمیت این است که در قرآن کریم بارها از کلمه «جهاد» استفاده شده و تأکید زیادی بر جهاد در راه خداوند شده، اما شاید تاکنون توجه کمتری به نقش جهاد در راه خدا در پیشرفت و توسعه اقتصادی صورت گرفته است. این موضوعی است که در برخی از آیات قرآن بیان شده و مفسران نیز این رابطه را مورد توجه و تأکید قرار داده‌‌اند.
یکی از آیاتی که به رابطه جهاد و پیشرفت اقتصادی اشاره دارد آیه ۹۵ سوره «نساء» است که خداوند در این آیه فرموده است: «لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا؛ مؤمنان خانهنشين كه زيانديده نيستند با آن مجاهدانى كه با مال و جان خود در راه خدا جهاد مى‌كنند يكسان نمىباشند خداوند كسانى را كه با مال و جان خود جهاد مى كنند به درجه اى بر خانه نشينان مزيت بخشيده و همه را خدا وعده پاداش نيكو داده ولى مجاهدان را بر خانه نشينان به پاداشى بزرگ برترى بخشيده است».
پاداش عظیم برای مجاهدان در راه خدا
در این آیه بر بخشش جان و مال به صورت همزمان در راه خداوند تأکید شده و پاداشی عظیم نیز برای مجاهدانی که از مال خود در راه خدا می‌گذرند در نظر گرفته شده است اما در اینجا بنا داریم رابطه این آیه با پیشرفت جامعه اسلامی را مورد توجه قرار دهیم.
در واقع خداوند متعال تأکید دارد همانگونه که جهاد در راه خدا به پاداشی عظیم که همان بهشت برین است منجر می‌شود، جهاد در عرصه اقتصادی نیز منجر به رشد و توسعه اقتصادی فرد و جامعه اسلامی خواهد شد. در این باره مفسران گوناگونی به بحث و بررسی پرداخته‌اند.
آیت‌الله مکارم شیرازی، در تفسیر این آیه بیان داشته است: هرگز با مجاهدانى كه در راه خدا و اعلاى كلمه حق با مال و جان خود جهاد مى كنند يكسان نيستند و به هر حال آيه كسانى را كه از روى نفاق و دشمنى از شركت در جهاد خوددارى كرده‌اند شامل نمى‌شود، ضمناً بايد توجه داشت تعبير «غير اولى الضرر» مفهوم وسيعى دارد كه تمام كسانى را كه به خاطر نقص عضو، يا بيمارى و يا ضعف فوق‌العاده و مانند آنها قادر به شركت در جهاد نيستند، استثناء مى‌كند. سپس برترى مجاهدان را بار ديگر به صورت صريح‌تر و آشكارتر بيان كرده و مى‌فرمايد: خداوند مجاهدانى را كه با مال و جان خود در راهش پيكار مى كنند بر خوددارى كنندگان از شركت در ميدان جهاد برترى عظيمى بخشيده است.
آثار فعالیت جهادی بر پیشرفت اقتصادی
جهاد يك قانون عمومى در عالم آفرينش است، و همه موجودات زنده جهان اعم از نباتات و حيوانات به وسيله جهاد موانع را از سر راه خود بر مى‌دارند، تا بتوانند به كمالات مطلوب خود برسند. و به عنوان مثال ، ريشه درختى را مى‌بينيم كه براى به‌دست آوردن غذا و نيرو، به‌طور دائم در حال فعاليت و حركت است، و اگر روزى اين فعاليت و كوشش را ترك گويد، ادامه زندگى براى او غير ممكن است. به همين دليل در هنگامى كه در حركت خود در اعماق زمين با موانعى برخورد كند، اگر بتواند آنها را سوراخ كرده و از آنان مى‌گذرد، عجيب اين است كه ريشه‌هاى لطيف گاهى همانند مته‌هاى فولادى با موانع به نبرد بر مى خيزند، و اگر احيانا اين توانایى را نداشت، راه خود را كج كرده و با دور زدن از آن مانع مى‌گذرد.
براساس آنچه در تفسیر نمونه اثر آیت‌الله مکارم شیرازی بیان شد به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که هر انسان و جامعه‌ای با کار و تلاش جهادی می‌تواند موانع مختلف به ویژه موانع اقتصادی را از سر راه خود بردارد و به رشد و پیشرفت اقتصادی نائل آید؛ در غیراینصورت جامعه‌ای که دچار سستی و بی‌حالی است هرگز به پیشرفت اقتصادی دست نخواهد یافت./908/241/ح
منبع: ایکنا
برچسب ها:
وسائل ، فقه حکومتی ، اقتصاد در قرآن ، پیشرفت اقتصادی سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۵:۰۰:۵۸
طلوع افتاب
۰۶:۳۰:۲۴
اذان ظهر
۱۳:۰۶:۱۳
غروب آفتاب
۱۹:۴۱:۲۳
اذان مغرب
۱۹:۵۸:۵۳