vasael.ir

کد خبر: ۱۶۱۸۸
تاریخ انتشار: ۰۹ فروردين ۱۳۹۹ - ۱۵:۵۸ - 28 March 2020
حجت الاسلام دکتر صفا در گفتگوی تفصیلی با وسائل مطرح کرد؛

اقتصاد دانش بنیان؛ تنها راه تحقق جهش تولید

وسائل ـ عضو علمی کمیته راهبری اقتصاد مقاومتی با اشاره به فرمایشات رهبری در خصوص مسئله جهش تولید و اصلاحات نظام بانکی، گفت: برای جهش تولید هیچ راهکاری نداریم جز فعال سازی اقتصاد دانش بنیان داخلی؛ رونق تولید و جهش تولید، زنجیره های به هم پیوسته اقتصاد مقاومتی است. یعنی اقتصاد دانش بنیانی که بتواند از جهات مختلف این جهش تولید را به وجود بیاورد.

به گزارش خبرنگار وسائل، یکی از دغدغه های مهم رهبر اقتصاد دانش بنیان؛ تنها راه تحقق جهش تولیدمعظم انقلاب در مسائل اقتصادی، امر تولید است، به گونه ای که سال 98 را رونق تولید و سال 99 را جهش تولید نام گذاری فرمودند؛ بر کسی پوشیده نیست که تحقق بخش عمده ای از منویات معظم له در گرو اصلاح ساختار نظام بانکی با اجرای کامل و روزآمد قانون بانکداری بدون ربا و نهادینه کردن نظام های قرض الحسنه، تأمین اعتبارات خرد و اعتبارات لازم برای سرمایه گذاری بزرگ است.

در همین راستا پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل در بررسی پرونده طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران به گفتگو با حجت الاسلام دکتر احمد صفا استاد حوزه و دانشگاه و عضو علمی کمیته راهبری اقتصاد مقاومتی پرداخته است.

وی ضمن عرض تبریک اعیاد شعبانیه و آرزوی قبولی طاعات همه خوانندگان محترم پایگاه فقه حکومتی وسائل، به مصاحبه حجت الاسلام و المسلمین دکتر موسویان با وسائل اشاره کرد و گفت: من در پاسخ به مطالب ایشان فقط به دو کلام از رهبر معظم انقلاب اشاره می کنم.

ایشان فرمودند بانکداری اسلامی مسئله بسیار مهمی است و اگر ما بتوانیم این حقیقت را به معنای جامع کلمه در جامعه به وجود بیاوریم، فتح بزرگی خواهد بود، چراکه فتح بزرگترین سنگر اقتصادی دنیاست. اینجا یک سئوال مطرح می شود که ما برای این فتح احتیاج به یک نسخه علمی، اسلامی و کاربردی داریم، این‌چنین نسخه ای چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟

در پاسخ این سئوال من باز هم رجوع می کنم به فرمایشات رهبری که ایشان می فرمایند این نسخه باید دارای دو رکن باشد. پایه اول افزایش ثروت ملی و پایه دوم توزیع عادلانه و رفع محرومیت در درون جامعه اسلامی است. ایشان فرمودند که هر نسخه ای و لو علی الظاهر مستند به منابع دینی باشد و نتواند این دو مهم را تأمین کند، اسلامی نیست.

رکن اول افزایش ثروت کشور اسلامی است که باید بتواند با قدرت اقتصادی، اهداف خود را در سطح بین المللی پیش ببرد و رکن دوم هم مسئله توزیع عادلانه و محرومیت زدایی است که خیلی واضح است و نیازی به تفسیر ندارد.

حال سئوال اصلی ما از این بزرگواران این است که آیا واقعا این طرح هایی که برای بانکداری پیشنهاد می شود، می تواند این دو پایه، یعنی هم افزایش ثروت ملی و هم توزیع عادلانه و رفع محرومیت در جامعه اسلامی را تامین کند؟ پاسخ این سئوال با قاطعیت منفی است.

زیرا هر چند برخی از مستندات این طرح منابع به ظاهر دینی است اما چون هیچ تناسبی با فقه دست نخورده و فقهی که آیات و روایات ما را به آن دعوت می کنند ندارد. قرآن کریم می فرماید «كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ»، یعنی گردش ثروت نباید صرفا در دست ثروتمندان جامعه باشد و باید عدالت اجتماعی وجود داشته باشد.

در سال گذشته رشد نقدینگی حدود 24 درصد بود و از این مقدار حدود 80 درصد را سیستم بانکی ما ایجاد کرده است. رشد اقتصادی ما مثبت نبوده و رشد سرمایه گذاری منفی 12 درصد بوده است. این افزایش نقدینگی که پایه پولی کشور را به دوهزار و دویست هزار میلیارد تومان رسانده است و هشتاد درصد آن را سیستم بانکی کشور ایجاد کرده است، چرا در زندگی مردم وارد نشده و تولید کشور را پیش نبرده است؟

چرا موجب پویایی اقتصاد نشده و سبب نشده است که مردم به این اقتصاد امیدوار باشند. در سال گذشته سیستم بانکی ما چیزی حدود هفتصد و یا هشتصد هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده اما اقتصاد رونق و جهشی نداشته است.

وقتی ما به این سیستم بانکی دقیق تر نگاه کنیم، متوجه می شویم که این سیستم احتیاج به یک تغییر مبنایی و اساسی دارد. چرا این خلق پول عظیمی که در حکم منبع ثروت عمومی جامعه است باید هشتاد درصد آن در خدمت یک عده خاص باشد؟

سئوال بنده از این بزرگواران این است که ایشان در کجای طرح جدید بانکداری، به این دو رکن و پایه به صورت عملیاتی پرداخته اند؟ تمام این دویست و چهارده ماده طرح جدید بانکداری به گونه ای تنظیم شده است که بیشتر به نفع بانک ها باشد بدون اینکه کمکی به اقتصاد و تولید کشور کند.

عضو علمی کمیته راهبری اقتصادی مقاومتی در پاسخ به نقد حجت الاسلام والمسلمین موسویان پیرامون انتساب نظریه استخر سرمایه به شهید صدر(ه)، گفت: بیش از پنج دهه از این نظریه‌ ایشان می گذارد، اما باید توجه داشت که این نظریه قلم اول ایشان بوده است و انتظار نمی رود که ما همان نظریه را بدون رفع نواقص آن به کار ببندیم.

ما یقین داریم که پول های حرام وارد نظام بانکی می شوند و برخی از فعالیت های بانکی کشور ربوی است؛ در چنین حالتی طبق نظر استخر سرمایه، همه افرادی که سرمایه گذاراند، یک درصد سودشان به صورت مشاع حرام است. فقه ما با این مسئله چطور برخورد می کند؟

وی همچنین با اشاره به مسئله مرابحه در طرح جدید بانکداری، گفت: تحقیقی در این رابطه صورت گرفته است که خود حاج آقای موسویان ناظر آن بوده اند و یکی از مواردی که در این تحقیق پیرامون قراردادها بررسی شد و 96 درصد نخبگان که از جمله آنها حجج اسلام آقانظری، موسویان، آیات تسخیری و شاهرودی و دیگر بزرگانی که در مسئله بانکداری صاحب نظر بودند، در آن تحقیق گفتند که عقود بانکی صوری است و صوری انجام می شوند.

با این وجود این طرح چطور می خواهد جلوی صوری شدن را با چند ماده پیرامون نظارت شورای فقهی بگیرد؟ سابق بر این هم شورای فقهی نظارت داشت و بنا بر قانون ششم توسعه دستورات این شورا لازم الرعایة هم بوده است. با مناظره مشکلی حل نمی شود، چراکه اگر قرار بود با مناظره مشکلی حل شود، باید همه این مشکلات سیاسی حل می شد؛ راه حل این مشکل دعوت به همکاری و همیاری گروهی از نخبگان و متخصصان از درون حوزه و دانشگاه است.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به موضوع شعار سال 99 مقام معظم رهبری مبنی بر جهش تولید پرداخت و گفت: برای جهش تولید هیچ راهکاری نداریم جز فعال سازی اقتصاد دانش بنیان داخلی؛ رونق تولید و جهش تولید، زنجیره های به هم پیوسته اقتصاد مقاومتی است. یعنی اقتصاد دانش بنیانی که بتواند از جهات مختلف این جهش تولید را به وجود بیاورد.

این اقتصاد دانش بنیان به دو صورت است، چون ما یک بخش واقعی در اقتصاد داریم که مستقیما مربوط به تولید است و یک بخش مالی در اقتصاد داریم که تأمین کننده سرمایه گذاری برای هزینه های تولید است. من فکر می کنم یکی از مواردی که می تواند به این امر کمک شایانی کند، اصلاح نظام بانکی است.

متاسفانه ما در بحث های اقتصادی چالش های زیادی داریم که یک بخش از آنها چالش های ساختاری است و یک بخش چالش های قانونی است و یک قسمت چالش های شرعی است و برخی چالش ها هم مدیریتی و ضرورتی هستند که من زیاد وارد جزئیات این چالش ها نمی شوم، فقط دو مورد از این چالش ها که باید بیشتر به آن پرداخته شود را خدمت شما عرض می کنم.

یک چالش، چالش نزدیک بینی است و یک چالش هم چالش خردبینی است. در چالش نزدیک بینی ما مواجهیم با یک دگم اندیشی در ارائه الگوهای اقتصادی و عدم استفاده از ظرفیت جوانان و الگوهای پویا. مسئولان ما باید به این امر توجه کنند که کشور به ظرفیت نخبگان جوان و استعداد آنها بیش از پیش نیاز دارد. 

ما کشوری هستیم که به لحاظ منابع انسانی و طبیعی، انرژی های تجدید ناپذیر، زیرساخت ها و موقعیت جغرافیایی یک کشور شاخصی هستیم. حدود 20 الی 30 درصد جمعیت ما جوان هستند و حدود 10 میلیون دانش آموخته جوان از دانشگاه داریم، بیش از چهار میلیون دانشجو داریم، میلیون ها نیروی ماهر داریم و مجموع نفت گاز ما از همه کشورهای دنیا بیشتر است.

موقعیت جغرافیایی بسیار خوبی داریم زیرا 15 کشور در همسایگی ما هستند و تقریبا 370 میلیون جمعیت در همسایگی ما زندگی می کند و اکثر آنها بهترین مصرف کنندگان هستند. یعنی ما اگر بر جهش تولید تمرکز داشته باشیم، همین 370 میلیون جمعیت می توانند موقعیت اقتصادی ما را در دنیا تثبیت کنند. این ظرفیت ها خیلی می توانند به جهش تولید کمک کنند، اما متاسفانه ما در کشور دچار چالش نزدیک بینی هستیم.

در چالش نزدیک بینی مسئولان جدا تصمیم می گیرند و مردم را در تصمیمات خود داخل نمی دانند. جهش تولید و اقتصاد مقاومتی باید تبدیل به داستان و دغدغه مردم شود. ما باید برای مردم آینده نگاری عامه پسند انجام دهیم و در تولیدات رسانه ای به این مهم بپردازیم، طوری که این مسئله به خواب و خوراک مردم تبدیل شود تا ما به یک کشور ثروتمند تبدیل شویم.

متاسفانه در مباحث فقه حکومتی آن مقدار که به بحث های حقوقی پرداخته می شود به مسائل فقه اقتصادی پرداخته نمی شود. پایگاه فقه حکومتی وسائل در ایجاد این فضای علمی در راستای پویا کردن فقه حکومتی در مسائل اقتصادی می تواند کمک بسیار خوبی به عمل آورد، چنانکه در پرونده ویژه طرح بانکداری، پایگاه وسائل بسیار موفق عمل کرده است و در انعکاس نظرات مختلف و ایجاد دغدغه برای فضای نخبگانی جامعه خیلی خوب عمل کرده است؛ امیدواریم که این روند همچنان ادامه پیدا کند و همه نخبگان با نظریات رقیب بهتر و بیشتر آشنا شوند./404/241/ح

 

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم مرشدی

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹