حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی:
تبعیت از قوانین حکومت اسلامی وجوب عقلی و شرعی دارد
وسائل ـ مرجع تقلید شیعیان در درس خارج فقه با بیان اینکه امر حکومت اسلامی به دو جهت امر مولوی است، گفت: امر حکومت از جایگاه عالی صادر می‌شود که در حکومت اسلامی عقلاً و شرعاً تبعیت از آن واجب و در حکومت غیراسلامی هم عقلاً لازم است.
به گزارش وسائل، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، ۱۴ بهمن‌ماه،
در جلسه درس خارج فقه در مسجد اعظم در ادامه بحث امر به معروف و نهی از منکر گفت: امام خمینی (ره) اصرار دارند که امر به معروف و نهی از منکر باید به صورت امر باشد و نه موعظه مگر آنکه موعظه، تأثیر امر و نهی را داشته باشد.
وی افزود: معتقدیم که امر به معروف، دعوت به کار واجب است در هر قالبی که بخواهد صورت بگیرد، اعم از امر، موعظه و ... و نهی هم دعوت به ترک منکر است که می‌تواند در قالب بیان عقوبت، نهی و ... باشد؛ بنابراین اصرار بر امر و نهی در امر به معروف و نهی از منکر وجود ندارد.
این مرجع تقلید همچنین با بیان اینکه امام، امر و نهی را مولوی می‌دانند، اظهار کرد: امر دو قسمت است یکی مولوی که از ناحیه مولا صادر می‌شود و سه وجه دارد؛ یکی اینکه عقلاً واجب‌الاطاعة باشد؛ دیگر اینکه شرعاً واجب‌الاطاعة و سوم عرفا واجب‌الاطاعة باشد؛ لذا اگر واجب‌الاطاعة نباشد، مولوی نیست.
وی افزود: در جایی که امر، بیان مفاسد و مصالح باشد، ارشادی خواهد بود، مانند آیه شریفه قرآن که فرموده: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (مائده/۹۰) شیطان می‌خواهد به وسیله شراب و قمار میان شما عداوت و بغض و دشمنی ایجاد کرده و شما را از نماز باز دارد؛ در اینجا سخن از نهی و امر نیست یا در آیه «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ»؛ در اینجا فایده نماز را بازگو می‌کند که دورکردن انسان از فحشاء و منکرات است.
در جلسه درس خارج فقه در مسجد اعظم در ادامه بحث امر به معروف و نهی از منکر گفت: امام خمینی (ره) اصرار دارند که امر به معروف و نهی از منکر باید به صورت امر باشد و نه موعظه مگر آنکه موعظه، تأثیر امر و نهی را داشته باشد.وی افزود: معتقدیم که امر به معروف، دعوت به کار واجب است در هر قالبی که بخواهد صورت بگیرد، اعم از امر، موعظه و ... و نهی هم دعوت به ترک منکر است که می‌تواند در قالب بیان عقوبت، نهی و ... باشد؛ بنابراین اصرار بر امر و نهی در امر به معروف و نهی از منکر وجود ندارد.
این مرجع تقلید همچنین با بیان اینکه امام، امر و نهی را مولوی می‌دانند، اظهار کرد: امر دو قسمت است یکی مولوی که از ناحیه مولا صادر می‌شود و سه وجه دارد؛ یکی اینکه عقلاً واجب‌الاطاعة باشد؛ دیگر اینکه شرعاً واجب‌الاطاعة و سوم عرفا واجب‌الاطاعة باشد؛ لذا اگر واجب‌الاطاعة نباشد، مولوی نیست.
وی افزود: در جایی که امر، بیان مفاسد و مصالح باشد، ارشادی خواهد بود، مانند آیه شریفه قرآن که فرموده: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (مائده/۹۰) شیطان می‌خواهد به وسیله شراب و قمار میان شما عداوت و بغض و دشمنی ایجاد کرده و شما را از نماز باز دارد؛ در اینجا سخن از نهی و امر نیست یا در آیه «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ»؛ در اینجا فایده نماز را بازگو می‌کند که دورکردن انسان از فحشاء و منکرات است.
بیان مفاسد و مصالح کاری، امر ارشادی است
آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه دستورات ارشادی، بیان مفاسد و مصالح است و از آن می‌توانیم به حکم آن پی ببریم، کرد: نوع دیگر از اوامر ارشادی، ارشاد به جزئیات و شروط است؛ مثلا وقتی گفته می‌شود که «لا صلاة الا بفاتحة الکتاب» و «لا صلاة بطهور»؛ یعنی وجوب حمد را در نماز بیان می‌کند و نماز بدون آن باطل است.
وی افزود: ارشاد نوع سوم هم صحت و بطلان چیزی را بیان می‌کند؛ مثلاً اینکه فردی هنوز چیزی را نخریده به دیگری بفروشد، یا فرمود: «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» که ارشاد به صحت است و البته ارشاد به کمال هم ممکن است داشته باشیم.
این مفسر قرآن با بیان اینکه برخی از ارشادات ائمه (ع) عقلی بوده است، گفت: ممکن است کسانی باشند که خدا و پیامبر (ص) را قبول ندارند، ولی می‌توانیم از طریق عقل و بیان مفاسد و مصالح چیزی مانند شراب خوردن و نهی آن را متذکر شویم.
آیت الله مکارم با اشاره به مبنای امام خمینی (ره) در حرمت مخالفت با امر به معروف و نهی از منکر افزود: ایشان، چون امر به معروف و نهی از منکر را مولوی می‌دانند، مخالفت با امر به معروف و نهی از منکر را حرام می‌دانند؛ یعنی آیه نمی‌خواهد بگوید شراب چیز بدی است و نماز خوب است بلکه وجوب الاطاعة است.
این مرجع تقلید اضافه کرد: اشکالی در اینجا پیش می‌آید و آن اینکه در امر مولوی، علو شرط است مثلا یک جوان ۲۰ ساله بخواهد فرد معروف و دارای جایگاه اجتماعی را از چیزی نهی کند؛ تصور این امر دشوار است، ولی جواب این است که آمر به معروف و ناهی از منکر هرچند دون پایه نسبت به دیگری باشد، چون امر خداوند را ترویج و نهی خدا را بیان می‌کند و خدا عالی است او هم دارای شأن عالی است.
این مفسر قرآن با بیان اینکه اوامر مولوی هستند، اظهار کرد: آمر باید دعوت به ترک حرام و انجام معروف کند، حال این کار با امر و دستور توأم باشد و یا با دعوت به لفظی غیر از امر، زیرا هدف ترک منکر و اجرای واجب است.
آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه امر حکومت اسلامی به دو جهت مولوی است (یکی اینکه امر حکومت از جایگاه عالی صادر می‌شود که در حکومت‌های دینی عقلاً و شرعاً، تبعیت از آن واجب است و دیگری خود امر)، ولی امر افراد عادی به یک جهت، مولوی است ادامه داد: اینکه امر را دعوت گرفتم شاهد آن آیه «وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (آل عمران/۱۰۴) است؛ در اینجا اول دعوت به خیر آمده است، سپس امر و نهی مطرح شده است./908/241/ح
منبع: ایکنا
برچسب ها:
فقه حکومتی ، وسائل ، حقوق ، تبیعیت از قوانین ، وجوب عقلی سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۵۰:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۲۲:۰۷
اذان ظهر
۱۳:۰۴:۵۲
غروب آفتاب
۱۹:۴۶:۵۸
اذان مغرب
۲۰:۰۴:۴۵