vasael.ir

به گزارش وسائل، هیچ چیزی به اندازه صداقت و درستكاری در جوامع مهم نیست، هر جامعه ای صداقت نداشته باشد، به هیچ چیزی باور ندارد و نبود باور موجب ویرانی بنیاد خانواده و جامعه می شود، جامعه ای كه دروغ در آن رواج داشته باشد به سختی مدیریت می شود و امانتداری هم در راستای صداقت داشتن است در همین خصوص با «حسن موسوی چلک» رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفتگویی ارائه شده که در ادامه می خوانید.

ارزیابی شما از صداقت در جامعه چیست؟

مهربانی، صداقت و مسئولیت پذیری ازجمله موئلفه های مهم اخلاق به شمار می رود، پیامبر اسلام فرمودند: من برای پرپایی مکارم اخلاق در جامعه مبعوث شدم و با توجه به اینکه صداقت زمینه ساز اعتماد در جامعه است، بنابراین جامعه ای که در آن صداقت نباشد، اعتمادی هم وجود نخواهد داشت با اندکی تامل متوجه می شویم که امروزه در افکار عمومی و روابط اجتماعی، صداقت کمرنگ تر از دروغ است و در بعضی مواقع کارکرد دروغ بیشتر از صداقت می باشد، چون اگر صادق باشیم باید دلیل بیاوریم مثلا برخی از مسئولان یا نمایندگان در مورد مساله ای در فضای مجازی جریان سازی می کنند که بعدا متوجه می شوند واقعیت نداشته است یا دانش آموزان ، دانشجویان و کارمندان اداره، کار و وظیفه خود را به خوبی انجام نمی دهند و با بهانه های غیر واقعی و متوسل شدن به دروغ کار خود را توجیح می کنند و چون دروغ کارکرد دارد، همان لحظه با دروغ گفتن از فشار و بازخواست اینکه چرا کار نکردی خارج می شود

امروزه صداقت حلقه مفقوده اخلاق در جامعه است اگر فردی صادق باشد غیرعادی جلوه می کند، تجربه نشان داده چه در مسئولیت ملی و چه در رابطه دوستانه اگر صادقانه واقعیت ها را برای یکدیگر بیان کنیم  جامعه ای خواهیم داشت که دیگر برای جلب اعتماد مجبور به دروغ گفتن وامثالهم نخواهیم شد، چون دروغ باعث کاهش اعتماد و کاهش اعتماد موجب کم شدن مشارکت اجتماعی می شود.

نظرتون در مورد مهربانی کردن که یکی دیگراز موئلفه های مهم و توصیه شده در اسلام و سایر ادیان الهی است چیست؟

مهربانی به یکدیگر و اطرافیان نیز یکی دیگر از موئلفه های مهم در حوزه اخلاق است، این مهم از ویژگی ائمه اطهار، امامان و پیشوایان دینی ماست که باید به عنوان الگوهای دینی از گفتار و سیره آنها پیروی کنیم، اسلام دین مهربانی و رحمت است، هر چقدر محبت و مهربانی بین مردم افزایش یابد، صمیمیت و لذت زندگی بیشتر و تنش و خشونت درجامعه کمتر می شود لذا از با هم بودن لذت می بریم و فقیر محبت از خانه بیرون نمی رویم این جنبه از بعد خانوادگی و روابط بین فردی است در صورتی که مهربانی اجتماعی نیز افزایش یابد، بسیاری از مشکلات و دغدغه های افراد نیازمند جامعه هم برطرف شده و مسئولیت اجتماعی جایگزین بی تفاوتی اجتماعی می شود.

مهربانی ومحبت در جامعه چه آثاری دارد؟

زمانی هم ممکن است، توجه به منافع جمعی بر منافع فردی غلبه کند، جامعه ای که در آن مهربانی بیشتر باشد، گذشت، نشاط وشادابی بیشتری هم دارد برعکس اگر در جامعه ای محبت کمتری وجود داشته باشد، جرم و پرونده های قضایی هم بیشتر می شود لذا محبت، مهمترین راه برای کاهش جرایم درجامعه است که بخشی با مهربانی کردن و بخش دیگر هم قدر یکدیگر دانستن تامین می شود چون با محبت کردن است که می توانیم خود را در دل دیگران جا دهیم، محبت کردن هیچ هزینه ای نمی خواهد و الزاما  به معنای سفره رنگین انداختن نیست،  

ما امروز بیش ازهر زمان دیگری نیازمند ترویج و نهادینه سازی این دو موئلفه اخلاقی مهم در جامعه هستیم ما باید صداقت را به عنوان یک موئلفه اخلاقی مهم قلمداد کنیم و هم در رفتار و هم در گفتارمان صادق باشیم که هر دوی اینها می تواند، افراد را برای داشتن صداقت در اعمال و رفتارشان تشویق و ترغیب کند لذا اگر بتوانیم محبت و مهربانی را در جامعه ترویج کنیم در واقع دلها  را به همدیگر وصل کردیم با وصل شدن دلها به یکدیگر بسیاری از  اتفاقات خوب در جامعه رخ داده وآ سیب هایی مانند خشونت، جرم، افسردگی ،اختلالات روانی، خودکشی، مواد مخدر و مصرف مشروبات الکلی کاهش می یابد.

مسایل اقتصادی چه نقشی می توانند در کمرنگ شدن صداقت و مهربانی در جامعه داشته باشند؟

بخشی مربوط به مساله اقتصادی بخشی هم به رفتار مدیران بر می گردد، به نظر شما آیا مردم داستان افزایش قیمت بنزین را که مسئولان گفتند به جیب خودشان برمی گردد را قبول می کنند اگر قبول داشتن این اتفاقات رخ نمی داد، دین مبین اسلام  هم می گوید:مردم را با رفتارتان به دین دعوت کنید نه با گفتارتان، باید قبول کنیم که ما دربسیاری از جاها شفاف عمل نکردیم، نتیجه عدم شفافیت هم کاهش اعتماد و نتیجه کاهش اعتماد هم کاهش مشارکت است، اینکه مردم در بسیاری از مسایل و طرح ها مسئولان را همراهی نمی کنند به دلیل همین عدم اعتماد به آنهاست که اعتراضات اخیر مردم به بنزین بیانگر همین مساله می باشد که تاثرات منفی زیادی در جامعه به دنبال دارد.

حتی مردم به اخبار منتشر شده از مراجع رسمی هم اعتماد ندارند در پژوهشی که در مورد سرمایه های اجتماعی انجام شده است، پایین ترین اعتماد به سیاسیون است، و سیاسیون افراد صادقی نیستند و مردم نمی توانند به آنها اعتماد کنند لذا رفتار مسئولان در ترویج یا تضعیف این دو مولفه (مهربانی و صداقت) بسیار تاثیرگذاراست، بنابراین اقتصاد و عدم بلوغ سیاسی افراد در ترویج یا تضعیف صداقت و مهربانی در جامعه بسیار تاثیر گذاراست، همه اینها می توانند کارکردهای منفی در جامعه داشته باشد

محدویت های قانونی مانند کمک نکردن افراد به فرد تصادف کرده در خیابان که مباد فردا درگیر کلانتری و تحت بازجویی دستگاه قضایی قرار بگیرد، چقدر در کمرنگ شدن مهربانی و عدم دستگیری از افراد جامعه تاثیر گذار است؟

این بی تفاوتی ها دلایل مختلفی دارد، رساندن یک فرد تصادف کرده در خیابان برای رضای خداوند به بیمارستان با یک خودروی دیگر ،مسایل و مشکلات قانونی زیادی به دنبال دارد، هر چند تا حدودی این قانون بازنگری شده است ولی بازهم دردسرهای خود را دارد و بعضی ها نمی خواهند خود را درگیر این مسایل کنند از سوی دیگر جامعه امروز ما به قدری فردگرا شده که در عین حالی که جمعیت بیشتر و فاصله خانه ها کمتر شده است ولی عاطفه ها رنگ باخته، یک بخشی از فردگرایی هم زایده زندگی شهری است ضمن اینکه تقربیا بیش از 70 درصد جامعه ما زندگی شهری دارند، بخش دیگر هم به دلیل تضعیف اخلاق در جامعه می باشد.

 رسانه ها به ویژه صدا و سیما چه نقشی در ترویج ارزش های انسانی  در جامعه دارند؟

هر کدام از رسانه ها ظرفیت های خاصی دارند، بنابراین با توجه به ظرفیت و تنوع برنامه های خود، می توانند بر روی مخاطبان خود تاثیرگذار باشند لذا اگر اصحاب رسانه بتوانند موضوع اخلاق را از جنبه های مختلف مورد بررسی قرا دهند تاثیرات خوبی در جامعه خواهند گذاشت.

از نظر شما راهکار چیست؟

آموزش ،عمل کردن مسئولان به دو موئلفه مهم صداقت و مهربانی، پرداختن مستقیم و غیر مستقیم به اهمیت این موضوعات برای داشتن یک زندگی سالم و اثر بخش، مهمترین راهکار ترویج و نهادینه سازی این مهم هستند ما نمی توانیم نسبت به دیگران که در جامعه با هم  و در کنار یکدیگر زندگی می کنیم بی تفاوت باشیم اصلا اجتماعی بودن انسان هم به دلیل همین  مساله می باشد، چون هم ما در قبال دیگران مسولیت داریم و هم دیگران در برابر ما./910/422/ح

منبع: شبستان