به گزارش وسائل، نشست بررسی موانع و راهبردهای اجرایی شدن سیاستهای کلان خانواده، سهشنبه ۱۲ شهریورماه با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایینژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین زیبایینژاد با تأکید بر تأثیر خانواده در پاکدامنی و روزی حلال، گفت: در عاشورا زمانی که امام حسین(ع) برای سپاهیان دشمن سخنرانی میکند، آنها میگویند ما سخن تو را نمیفهمیم که امام پاسخ میدهد، به این دلیل است که شکمهای شما از حرام پر شده است. در داستان حضرت شعیب در سوره هود هم آن حضرت خطاب به قوم خود میگوید حرام نخورید. شکمی که از حرام پر شده، قدرت تحلیل بسیاری از مسائل را ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده در ادامه گفت: از زمانی که سیاستگذاری خانواده در جهان آغاز شده است، خانواده را دستکاری کردند. در ایران نیز برنامه رشد اقتصادی از سال ۱۳۲۰ آغاز و اولین برنامه در سال ۱۳۲۷ ارائه شد؛ تا پایان حکومت پهلوی برنامههای رشد و توسعه اقتصادی داشتیم که بعدها به برنامههای توسعه همه جانبه تبدیل شد.
قاعده مند نبودن مداخلات حاکمیت و NGOها در خانواده
وی با اشاره به اینکه در دوران پس از انقلاب طی دهه اول درگیر مسئله جنگ بودیم و از سال ۶۸ بود که به سراغ برنامههای توسعه رفتیم، گفت: خانواده از برنامههای توسعه متأثر میشود و اگر مداخلات حاکمیت و نهادهای واسطهای مانند NGOها را قاعدهمند نکنیم، مشکلاتی برای خانواده در مقیاس کلان به وجود خواهد آمد.
مدعی بسیار اما متخصص کم
حجتالاسلام والمسلمین زیبایینژاد در ادامه سخنان خود گفت: چون همه ما عضو خانواده هستیم، فکر میکنیم در این زمینه متخصصیم و خانواده را میفهمیم. به همین دلیل افراد زیادی مدعی امر خانواده هستند، اما در این زمینه تخصص ندارند.
لزوم راهاندازی میز میانرشتهای خانواده
وی تصریح کرد: اگر میخواهیم در مورد خانواده حرفی بزنیم، اول باید میز میانرشتهای خانواده راهاندازی شود و متخصصان مرتبط با خانواده را از رشتههای مختلف دور این میز جمع کنیم و بارش فکری راه بیندازیم تا ببینیم در سایر بخشها و رشتهها دیگر چه افرادی باید به این میز اضافه شوند. پس از تکمیل افراد متخصص میز خانواده باید جامعهشناس، روانشناس، سیاستگذار فرهنگی و ... هر کدام با تخصص خود نیازها و مباحث خانواده را مطرح کنند.
جای نظریه پرداز در حوزه خانواده عوض شده است
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با تأکید بر اینکه اگر مسیر مطرح شده در بالا را انجام دادیم، فاز صفر فعالیت در حوزه خانواده را آغاز کردهایم، گفت: در ادامه باید بازیگران اصلی در عرصه فعالیت در حوزه خانواده را مشخص کنیم، اما چون بازیگران اصلی حوزه خانواده را مشخص نکردهایم، جای نظریهپرداز با کنشگر، سیاستگذار با نظریهپرداز و ... در حوزه خانواده عوض شده است.
چرخش کلی در سیاست گذاریها نسبت به خانواده
وی در ادامه اظهار کرد: از زمانی که دنیا به سمت توسعه روی کرده است، با چرخشهایی در برنامهها مواجه هستیم و یک جریان کلی در سیاستگذاریها در حال رخ دادن است. یا سیاستگذاریها به سمت لیبرالیستی شدن خانواده حرکت میکند یا مداخلات حداکثری در خانوادهها رخ میدهد که کشور ما جزء گروه دوم است.
حجتالاسلام والمسلمین زیبایینژاد با مطرح کردن این سؤال که تا چه اندازه مداخله دولت در مسئله خانواده جایز است؟ گفت: به گفته کاستلز، در دنیای معاصر، اقتصاد برای اولین بار خود را بر سایر عرصهها تحمیل کرده است. همچنین ارتباطی شدن و شبکهای شدن، خود را بر ارتباطات خانواده تحمیل کرده است.
وی در ادامه سخنان خود سیاستهای اجرایی را به دو دسته تقسیم کرد و گفت: سیاستهای ناظر بر خانواده بخش کمی از تلاطمات مرتبط با خانواده را ایجاد یا کنترل میکنند و سیاستهای عام بخش عمده تأثیرات بر خانواده را دارند.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده ادامه داد: در زمان تصویب قوانین، دهها قانون تصویب میکنیم که ضدخانواده هستند و دو قانون مرتبط با حمایت خانواده را در قوانین جای میدهیم که موجب میشود مسائل بنیادین برای خانواده ایجاد شود.
مشکل ازدواج در جامعه به دلیل تغییر عقلانیت نسل جدید رخ داده است
وی مشکل کنونی ازدواج در جامعه ما را نبود جهیزیه و مشکلات مالی و ... ندانست و گفت: مشکل اصلی این است که عقلانیت نسل جدید عوض شده است. اکنون جوانان تشکیل خانواده و داشتن فرزند زیاد را زحمت میدانند. ازدواج در سنین پایین را مذموم میشمارند و طلاق را سهل میانگارند که این تفکرات ریشه در لایههای زیرین تفکری جامعه دارد که باید آنها را تببین کرد.
حجتالاسلام والمسلمین زیبایینژاد در پایان گفت: جنگ موجود در عالم، جنگ عقلانیتها است. این جنگ عقلانیتها اگر در گذشته در لایههای اعتقادی، سیاسی و ... رخ میداد، اکنون در لایه سبک زندگی و زندگی روزمره وارد صحن زندگی خانوادگی شده است و اگر این تحولات ادامه پیدا کند و خانوادهها فرهنگ و عقلانیت فردگرایانه را بازتولید کنند، در آینده نه تنها خانواده مهمترین نهاد اجتماعی نیست، بلکه سخیفترین بنای اجتماعی خواهد بود./908/241/ح
منبع: ایکنا