vasael.ir

کد خبر: ۱۴۳۷۷
تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۱:۵۴ - 18 August 2019
در نشستی علمی صورت گرفت؛

تحلیل فقه الاقتصادی شیوه ثبت نام و اعزام به حج تمتع در ایران

وسائل ـ کرسی نظریه پردازی «تحلیل فقه الاقتصادی شیوه ثبت نام و اعزام به حج تمتع در ایران» به همت هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان با حضور جمعی از محققان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی در ساختمان مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد.
 به گزارش خبرنگار وسائل، کرسی نظریه پردازی «تحلیل فقه تحلیل فقه الاقتصادی شیوه ثبت نام و اعزام به حج تمتع در ایرانالاقتصادی شیوه ثبت نام و اعزام به حج تمتع در ایران» به همت هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان شنبه ٢۶ مرداد ٩٨ در ساختمان مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد.

این نشست با ارائه حجت‌الاسلام علی نعمتی، دبیر هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان و نقد نظر و بررسی حجت‌الاسلام مجید رضایی، عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادارو ارزیابی و نقد حجت‌الاسلام محسن ملکی، استاد خارج فقه الاقتصاد حوزه علمیه خراسان و حجت‌الاسلام سعید فراهانی فرد، دانشیار گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام نعمتی، ابتدا به بیان چالش‌های فقهی شیوه ثبت نام حج پرداخت، گفت: نخستین اشکال فقهی در این حوزه تباین قول و فعل سازمان و ارتکاز مردم نسبت به این پدیده است؛ این مبلغ پیش پرداخت بخشی از هزینه‌های حج است که مردم مجبور به انجام این فرآیند هستند در صورتی که سازمان حج و زیارت نهاد مالی نیست که سرمایه گذاری کند.

وی با اشاره تأمین مالی حج با سپرده گذاری در بانک‌های متهم به ربا، بیان داشت: یکی از دلایل متهم شدن بانک‌ها به ربا در این عرصه عقد فروش اقساطی است که با پدیده فاکتور صوری مواجه است و از طرفی گاه جعاله تعمیر منزل را به عقد مشارکت مدنی تبدیل می‌کنند.

حجت الاسلام نعمتی بی اطلاعی برخی از لزوم پرداخت خمس سود سپرده، مشتبه شدن صدق عنوان استطاعت، بازماندن مستطیع و جلو افتادن غیر مستطیع، خروج افراد از عنوان استطاعت و ورود برخی دیگر در این عنوان، کسب استطاعت حج آزاد پیش از فرا رسیدن نوبت دهی، ایجاد بازار سیاه و رانت قیمتی فیش حج و شبه شرعی در تخصیص ارز یارانه‌ای را از دیگر موارد چالش‌های فقهی در این عرصه عنوان کرد.
 
دبیر هیأت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: بعید است که افراد با یارانه دولت حکومت اسلامی این استطاعت را به دست آورند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره الگوی و راه‌کار مطلوب در مقطع کنونی گفت: در واقع حجیت نفس مداخله دولت در موضوع حج و مستطیع کردن مردم بحث بسیار مهمی است که در این راستا می‌توان بین احکام اولیه و احکام ثانویه این مباحث تمایز قائل شد که بخشی از حدود بحث مشخص شود.

حجت الاسلام نعمتی با بیان اینکه منظور از تمایز بین احکام اولیه و احکام ثانویه شامل شرایط و ضروریات و اضطرار برای جامعه اسلامی است، تصریح کرد: استطاعت شرط وجوب حج است و از آنجا که تحصیل شرط حتی بر فرد واجب نیست و در عین حال نمی‌توان این امر را برای دولت اسلامی واجب تلقی کرد.

حجت‌الاسلام فراهانی فرد، در نقد نظر و بررسی این دیدگاه گفت: در حال حاضر با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی و سیاسی که در کشور وجود دارد نمی‌توان ثبت نام‌های انجام شده را باطل اعلام کرد و با وجه شرعی آن را توجیه کرد.

حجت‌الاسلام ملکی، در بخش دیگر این نشست به ارزیابی مطلب ارائه شده پرداخت و گفت: یک بحث مبنائی وجود دارد که اگر بپذیریم حکومت اسلامی و ولی فقیه به همه جوانب زندگی مردم نظارت دارد در این صورت شرایط قانون گذاری، اجراء و مصلحت مردم را در نظر می‌گیرد و به همین دلیل باید نقدینگی را جمع کند.
 
وی افزود: از طرفی وقتی عدم تعال اقتصادی است و حکومت در صدد حفظ مسائل این عرصه است مجبور به انجام برخی فرآیند‌ها است که در شکل ظاهری شاید با فقه یکی نباشد، اما در روند کلان این اشکالات دفع می‌شود. دولتی بودن حج در حکومت اسلامی مثل قواعد راهنمائی و رانندگی است.

در این جلسه، سازوکار نام‌نویسی و اعزام متقاضیان توسط سازمان حج و زیارت کشور مورد بررسی قرار گرفت و به این سؤال پاسخ داده شد که چرا ثبت‌نام و قرعه‌کشی، هر سال منحصراً برای همان موسم حج انجام نمی‌شود؟ و آیا ثبت‌نام از افراد به تعداد چندین برابر سهمیه سالانه کشور با دریافت ودیعه و دریافت مابه‌التفاوت آن در هنگام اعزام، می‌تواند با موازین فقهی توجیه شود؟ و اینکه تبعات و جوانب فقهی این رویه چیست؟

گفتنی است، مشروح این نشست به زودی در پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل منتشر خواهد شد./202/241/ح
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹