vasael.ir

به گزارش وسائل، حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم فرحانی در نشست «آینده فقه شیعه و حکومت اسلامی»که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، اظهار داشت: حوزه در صورتی می تواند در ماموریت خود درباره فقه حکومتی موفق باشد که حوزه پژوهشی خود را در این زمینه گسترش دهد.

وی با اشاره به تلقی های مختلفی که در آغاز انقلاب از اسلام وجود داشت افزود: در روزهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی سه فضا و تلقی متفاوت از دین وجود داشت، تلقی شرقی ها از دین، تلقی اروپایی ها از دین و تلقی آمرکایی ها از دین از جمله این سه تلقی بود و کار مهم جمهوری اسلامی این بود که این سه فضا را پس زده و فضای چهارمی را ایجاد کرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه شرقی ها دین را فاقد کارایی می دانستند، گفت: دلیل آن ها برای طرح این مدعا این بود که دین در پی توجیه کردن ظلم است؛ اروپایی ها درباره دین می گفتند که در حال حاضر در دوره علم قرار داریم و این نظریه در تقابل علمی که در قرون وسطا ایجاد شده بود مطرح شد.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی با اشاره به دیدگاه مکتب امام خمینی(ره) درباره این تلقی ها تاکید کرد: شاگردان امام خمینی(ره) که امروز برخی از آن ها از مراجع هستند، تلقی های شرقی و غربی از دین را رد و  انکار کردند؛ چرا که این دو تلقی سبب می شد که حکومت اسلامی پا نگیرد.

مجلس خبرگان در پی ارائه راهکار برای تمدن سازی اسلامی است

وی ریشه های تمدن اسلامی در کلام امام صادق(ع) را موردتوجه قرار داد و مطرح کرد: در شعار نه شرقی، نه غربی امروز ما از شرق عبور کرده ایم و ما در مجلس خبرگان در زمینه تمدن سازی در پی راهکارهایی برای گذر از غرب هستیم تا به تمدن نوین اسلامی برسیم.

عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: زمانی که امام خمینی(ع) بحث حکومتی خود را مطرح کرد، یا فضا متاثر از اندیشه های مارکسیستی بود، یا متاثر از پوزیتویسم و یا متاثر از اگزیستانسیالیم بود.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی با اشاره به تفکر اسلامی آمریکایی خاطرنشان کرد: هم زمان با طرح تفکر امام درباره فقه حکومتی تفکری از آمریکا بوجود آمد که نام آن اسلام آمریکایی قرار داده شد، این همان تلقی سومی بود که در کنار تلقی های شرقی و غربی از دین سربرآورده بود.

وی عنوان کرد: بر اساس اسلام آمریکایی دین برای سلامت روان کارایی داشت و ما دین را برای امور شخصی و غیرحکومتی و غیراجتماعی نیاز داریم.

عضو مجلس خبرگان رهبری مبانی فکری پراگماتیسم آمریکایی را موردتوجه قرار داد و تاکید کرد: معتقدان به این تفکر می گفتند که برای اینکه یک نظریه را بخواهیم ارزیابی کنیم باید ببینیم که آن نظریه در عمل چقدر کارایی دارد و اسلام آمریکایی در قالب این نظریه مطرح شد، این اسلام بیان می کرد که دین در حکومت کارایی ندارد.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی با بیان اینکه این سه تلقی یک مخرج مشترک داشت و آن این بود که حکومتی در دین وجود ندارد، اضافه کرد: امام خمینی(ره) در برابری این سه تلقی حکومت دینی را از بدیهیاتی دانستند که به دلیل و برهان نیاز ندارد؛ امام فرمود این حرف، حرف فقه سنتی و جواهری ماست، نه فقه مدرن و اگر کسی این را درک نکند، فقه را درک نکرده است.

وی مطرح کرد: از نظر امام خمینی(ره) دلیلی که برای امامت وجود دارد، همان دلیل برای حکومت اسلامی نیز مطرح بوده و اگر ما اهمیت این مسئله را جا بیندازیم می توانیم حوزه را در اهمیت این مسئله بیدار کنیم.

عضو مجلس خبرگان رهبری اسلام ناب امام خمینی(ره) را نقطه مقابل اسلام آمریکایی دانست و بیان کرد: امام خمینی(ع) اسلام ناب را با عنوان اسلام ولایی معرفی کردند و در آن زمان دو جریان فکری در حوزه به یک نتیجه رسیده بودند.

مخرج مشترک آراء امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی آینده حکومت اسلامی است

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی با اشاره به تفکرات علامه طباطبایی یادآور شد: جریان دیگری که در کنار تفکر امام خمینی(ره) به راه افتاد، تفکری بود که مرحوم آیت الله علامه طباطبایی مدیریت آن را بر عهده داشت که این جریان با جریان فکری امام یک مخرج مشترک به نام آینده حکومت اسلامی پید کرد.

وی این چهار تلقی از اسلام را محور نگرش به انسان دانست و گفت: بر اساس این نگرش است که درباره دین و اسلام دیدگاه های مختلف ایجادمی شود، عجیب اینجاست که برخی از سیاسیون و حوزویان ما امروز بیان می کنند که ما چهل سال است که راه را اشتباه رفته ایم.

عضو مجلس خبرگان رهبری به پاسخ به این سوال که مفهوم ولایت از کجای قرآن استخراج می شود، افزود: این سه دوره کودکی، جوانی و بلوغ تاریخ که پوزیتویستم ها مطرح می کنند، مورد تایید اسلام نیز می باشد.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی ادامه داد: به تعبیر قرآن کریم در دوره اول بشر جاهل بود و پیامبر به زبان او سخن می گفت. دوره دوم تاریخ دوره عقل می باشد و قرآن در مقابل تفکر اومانیستی کرامت انسان را مطرح می کند، اما مصداق کرامت را علم قرار می دهد نه خلقت و این دوره ختم نبوت نام دارد.

وی گفت: نظر ما دوره سوم تاریخ در سوره نور بیان شده، آن جا که خدا می فرماید «وعدالله الذین آمنوا و عملواالصالحات لیستخلفنهم فی الارض...» درباره مفهوم ولایت صحبت شده است؛ بنابراین در حالی که اروپایی ها می گویند دوره دین گذشته، قرآن می فرماید که دوره دین هنوز نیامده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری جهل را ویژگی دوره نبوت، علم را ویژگی دوره ختم نبوت و دین را ویژگی دوره سوم دانست و اظهار داشت: بر اساس این تحلیل سروش و بسیاری از افراد دچار اشتباه شده اند.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی بیان کرد: عده ای به بهانه های روشن فکری تعارض های موجود در علم و دین را که که در اروپا مطرح است، به ایران کشانده اند و این در حالی است که عده ای از صاحب نظران غربی به این معتقد هستند که زمانی که غرب هیچ بویی از علم نبرده بود، در کتابخانه مسلمانان 6 میلیون جلد کتاب وجود داشت.

وی تاکید کرد: بر اساس نظر قرآن اسلام ولایی که آینده و کمال تاریخ است، دوره دین است و این ولایت اسلام ناب ولایتی است که سنی و شیعه را از هر جای دنیا در یک جا جمع می کند.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان تعابیر رهبر معظم انقلاب پیرامون خلافت در قرآن اضافه کرد: یک بار خلافت آدم مطرح می شود که حکمرانی در آن مطرح نیست، یک بار به داوود می گویند تو خلیفه ای و حکم بران، یک بار خلافت خاتم الانبیا را داریم که خلافت نبی اکرم(ص) است، در نهایت خلافت خاتم الاولیا را داریم که آیه ولایت در این باره نازل شده است.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی اشاره به تلاش های علمی علامه طباطبایی دربار ترسیم مدل حکومت اسلامی عنوان کرد: این عالم بزرگ تاریخ تشیع فارغ مدل های حکومتی را مشخص کرده است؛ ایشان می گوید که ما یک بار با استکمال فرد و یک بار با استکمال جامعه باید کار کنیم؛ جامعه وقتی قابلیت استکمال پیدا می کند که مرکب حقیقی باشد، نه مرکب اعتباری، اگر جامعه را به عنوان مرکب حقیقی از فرد جدا کردیم باید مشخص کنیم که باید سیر استکمال آن را مشخص کنیم.

حوزه باید اصل حاکمیت اسلام را به صورت علمی بررسی کند

وی مطرح کرد: در حوزه باید اصل حاکمیت در اسلام به طور علمی بررسی شود تا ولایت مطلقه فقیه از آن استنتاج گردد؛ یکی از گلایه های بنده این است که حوزه می تواند کاری کند که فقه الخمینی در آن مطرح شود، اما در این زمینه کم کاری شده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: فقه امام خمینی(ره) با فقه نجف نسبت های متفاوتی دارد و می بینیم که در حوزه نجف به حکومت اسلامی به این شکل پرداخته نشده است.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی خاطرنشان کرد: در مدل استکمال جامعه، ابتدا از اقتصاد کار آغاز می شود و در انتها به ایمان و عمل صالح می رسیم، وقتی این سیر طی شد خلافتی که خداوند وعده داده است، محقق می شود.

وی گفت: ولایت فرد از ولایت جامعه در دیدگاه رهبر انقلاب باه هم تفاوت دارد؛ ولایت باید از فرد شروع شود، بعد به جامعه برسد و در نهایت جامعه ایمانی شکل بگیرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: مقام معظم رهبری جامعه دارای ولایت را جامعه می داند که که ولی را بشناسد، قطبی باشد که سرچشمه ها از او سرازیر می شود، نقطه ای باشد که همه رشته ها و نخ ها به آن برسد، جامعه اسلامی که دارای ولایت است یعنی همه اجزای آن به ولی متصل است؛ در بیرون نیز اجزای موافق خود را جذب و اجزای مخالف خود را دفع می کند.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی افزود: ما در تاریخ می بینیم که پیامبر(ص) به اهل کتاب می فرمودند که زیر یک لوا جمع شوند، حال بنده تعجب می کنم که ما و اهل سنت علی رغم اینکه دین واحدی داریم، چطور نمی توانیم با هم متحد شویم.

وی اضافه کرد: جامعه ای که به بلوغ نرسیده و بار ولایت را نمی تواند به دوش بکشد دچار ارتداد است و امتداد توحید قرآنی، نفی سبیل، عدالت، قسط و غیره را در بر می گیرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: بر اساس نظریه علامه طباطبایی و شهید مطهری اگر ولایت در یک جامعه جاری شود «فان حزب الله هم الغالبون» محقق می شود و امروز می بینیم که سید حسن نصرالله در لبنان ظهور می کند.

وی ادامه داد: جامعه الهی جز با ولایت ایجاد نمی شود و طبق نظر رهبر انقلاب فقه اکبر مبانی داشته و اگر این مبانی را متوجه نشویم نمی توانیم قرآن را فهمیده و فقه شیعه را بفهمیم.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: مدل علامه طباطبایی در مفهوم حکومت اسلامی و دارای ولایت توسط امام خمینی(ره) نیز پیگیری شد، اما با این تفاوت که امام وارد فقه بالمعنی الاخص شده و ما کسی مانند امام نداریم که به ظاهر روایت و آیه تعبد کند؛ لذا ما ادعا داریم که اگر فقه امام شکل خودش را بگیرد پیشرفت های بسیاری شکل می گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین فرحانی بیان کرد: ما در صورتی می توانیم آینده فقه شیعه و حکومت اسلامی را متوجه شویم که فقه سازمانی امام خمینی(ره) را ترسیم کنیم، ایشان استنتاج این فقه از کتاب و سنت را به اثبات رسانده اند./910/241/ح

منبع: مفتاح