vasael.ir

کد خبر: ۱۴۰۱۴
تاریخ انتشار: ۲۶ تير ۱۳۹۸ - ۱۸:۰۴ - 17 July 2019
حجت الاسلام دکتر رهدار:

حرکت اقتصادی مهم مراجع و علما در دوران قاجار، برای حمایت از تولید ملی

وسائل ـ مرحوم آخوند خراسانی خطاب یه مظفرالدین شاه گفت: «آقای شاه! منِ مرجع، خودم را ملتزم کرده‌­ام که از پارچه‌های این شرکت استفاده کنم. چه خوب است که شما شاه [کشور] و خدم و حشمتان و آدم‌­ها و وزرای­تان نیز، ملتزم بشوید از اجناس این شرکت استفاده بکنید؛ تا مردم نیز از این لباس و پارچه‌ تولید شده و بومی استفاده بکنند و وابسته به فضای خارجی نشوند.»
به گزاش وسائل، حجت الاسلام دکتر احمدحرکت اقتصادی مهم مراجع و علما در دوران قاجار، برای حمایت از تولید ملی و کوتاهی علمای دوران کنونی رهدار در نقد از شیوه اقتصادی علما و مراجع گفت: [غربی­ها و پادشاهان دست­نشانده­‌ی آن­‌ها] خصوصا از طریق قراردادهای ننگین تحمیلی اقتصادی، برگرده­‌ی ملت، داشتند به لحاظ اقتصادی ضربه می‌زدند. عالمان دینی دو عکس العمل انجام دادند: یکی نهضت‌­هایی راه انداختند که در نهضت‌های سیاسی و حماسی، ان شاء الله، آن­ها را نقل می‌کنم. [این روی­کرد] رویکرد سلبی بوده است و یکی [دیگر] نیز، نهضت‌های ایجابی اقتصادی بوده است. مثلا شرکت «اسلامیه اصفهان» و شرکت «شرافت تهران» که در دل قاجار، این‌ها را علما [و] مراجع تقلید راه انداختند.

شرکت «اسلامیه اصفهان» زیر نظر آقا نجفی اصفهانی همان حاج­‌آقا نورالله اصفهانی، در سال ۱۳۱۶ یا ۱۳۱۷ قمری، راه اندازی می‌­شود. سها­م­داران بزرگی از تجار ایرانی را وارد گود می‌کنند. [نخست] شرکت اقتصادی راه اندازی می‌کنند، [سپس] اساس‌نامه[ای] برایش می‌نویسند و در مواد این اساسنامه، تصریح می‌کنند که «این شرکت به منظور قطع ید اقتصادی استعمار دارد راه اندازی می‌شود و برای استقلال اقتصادی جامعه اسلامی دارد راه اندازی می­شود.»

[علما با این کار] شور ناشی از شعور و خودآگاهی تاریخی اقتصادی، راه می­‌اندازند. شما ببینید حدود چهل مرجع و مجتهد در پی تاسیس این شرکت اقتصادی، درباره‌­ی استفاده از اجناس این شرکت اقتصادی فتوا دادند. در طول تاریخ، ما هیچ شرکت اقتصادی [دیگری] نداریم که چهل فتوای اجتهادی پشتش قرار بگیرد. از مراجع عظام تقلید گرفته [تا سایر مجتهدین و علما]. شما ببینید مرحوم آخوند خراسانی، برای مظفر الدین شاه، درباره این شرکت، نامه می‌نویسد و می­‌فرماید: «آقای شاه! منِ مرجع، خودم را ملتزم کرده‌­ام که از پارچه‌های این شرکت استفاده کنم. چه خوب است که شما شاه [کشور] و خدم و حشمتان و آدم‌­ها و وزرای­تان نیز، ملتزم بشوید از اجناس این شرکت استفاده بکنید؛ تا مردم نیز از این لباس و پارچه‌ی تولید شده و بومی استفاده بکنند و وابسته به فضای خارجی نشوند.»

[از طرف دیگر] هشت مرجع محلی، یک بیانیه‌ی مشترکی صادر می­‌کنند ودر آن می‌نویسند که «ما علمای بلاد [شهرها]، متعهد می­‌شویم که از اجناس این شرکت استفاده کنیم. ما علما متعهد می‌­شویم خطبه­ی عقد مردمی که از اجناس این شرکت استفاده نمی‌کنند را نخوانیم، نماز میت بر آن­ها نخوانیم، دعوت آن­ها را قبول نکنیم، به منزل­مان آن­ها را دعوت نکنیم.»

ببینید هشت مرجع تقلید، یک بیانیه­‌ی مشترکی می­‌دهند و پای این حرف­ها را امضا می­‌کنند. شور ناشی از خودآگاهی تاریخ اقتصادی، که در پی این اتفاقات ایجاد می‌­شود، خیلی زیاد است. اوایل که این شرکت اسلامیه نمی­‌توانسته به اندازه­ی کافی پارچه تولید کند و [تولیدش] کم بوده، برای شهرستان‌ها، مثلا، یک طاقه پارچه می‌­فرستادند. [در شهرها]، برخورد نمادین می­‌شده است با این طاقه­‌ی پارچه. [برای نمونه] در کاشان، در بوشهر، در شیراز [و …] نمونه‌های ثبت شده‌­ی تاریخی داریم که وقتی یک طاقه­‌ی پارچه از این شرکت فرستادند، مجتهد کاشان، مجتهد شیراز، مجتهد بوشهر، ده‌ها هزار [نفر از] مردم را، چند کیلومتر بیرون شهر آوردند به استقبال این طاقه­‌ی پارچه. بعد این طاقه­‌ی پارچه را بردند توی مسجد جامع شهر. [در آن­جا] عالم شهر، مجتهد شهر، سخن­رانی کرده و برای مردم توضیح داده است که چرا ما باید از کرباس خودمان استفاده کنیم، از پارچه‌­ی بومی خودمان استفاده کنیم و نه از بیگانه. [چون مقدار] پارچه‌ها کم بوده، بعد از سخن­رانی به صورت تبرکی و نمادین، این طاقه پارچه را قطعه قطعه می­کردند و به هر نفری یک تکه، به صورت تبرک، ­می­‌دادند. شما این حرکت را مقایسه کنید با زمان ما! مقام معظم رهبری، چند بار فرموده‌­اند [و] بحث «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کرده‌­اند. بحث استفاده از کالای داخلی را، حمایت از تولید داخلی را مطرح کرده‌­اند. [خوب] چند مرجع تقلید و مجتهد ما آمدند بیانیه‌­ی مشترک داد‌ه‌­اند و گفته‌­اند: «ما متعهد می‌شویم که [حداقل] در سفره‌­هایی که [در] بیت­مان راه می­اندازیم، از نوشابه‌ای که تابلو [و] مارک اسرائیلی دارد، استفاده نکنیم؟ می­‌خواهم بگویم: «قدر بدانیم حرکتی را که فرض کنید علمای ما [در] زمان قاجار راه انداختند و الان از زاویه و تراث آن حرکت، برای آسیب شناسی زمانه­ی خودمان، استفاده کنیم، برای نقد زمان­مان [استفاده کنیم]. [مساله این است که] یک آقایی آمده‌­اند وسط میدان و مراجع عظام تقلید ما – مستقیما این نقد را به خود مراجع عظام تقلید وارد می‌کنم – تا چه اندازه سینه سپر کرده‌­اند، راه افتاده­‌اند داخل شهرها برای زمین نماندن [این] حرف آقا؛ [تا] مردم از زبان مراجع بشنوند که مردم از لباس‌های خودتان استفاده کنید، از کالاهای خودتان استفاده کنید؟ با [وجود] این­که ممکن است در مقایسه با کالاهای بیگانه کیفیت پایین‌تری داشته باشد. [تا بگویند] مملکت ما در شرایطی است که جا دارد از این کالا استفاده کنیم [تا] روی پای خودمان بمانیم؟ خوب این کار را نکردند و قطعا تاریخ روزی بزرگواران را نقد خواهد زد. کما این­که در زمان حیات­شان [نیز]، امثال حقیر، داریم نقد می­زنیم. [البته] روی تراث تاریخی مرجعیت شیعه ایستاده‌ایم و نقد می­زنیم. یعنی خارج از قاعده نقد نمی­زنیم. ما یک تراثی داریم، یک تجربه‌ی تاریخی داریم.

در هر حال هر چند کم، اما نهضت‌هایی از جنس، مثلا فرض کنید، نهضت اقتصادی شرکت اسلامیه و شرافت و این‌ها داریم./908/241/ح

 

منبع: فتوح اندیشه

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۳۱ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۵۹:۲۸
طلوع افتاب
۰۶:۲۹:۱۰
اذان ظهر
۱۳:۰۶:۰۰
غروب آفتاب
۱۹:۴۲:۱۰
اذان مغرب
۱۹:۵۹:۴۳