vasael.ir

به گزارش وسائل، آیت الله علی اکبر سیفی مازندرانی، استاد برجسته حوزه علمیه قم در درس مسائل مهمه و مستحدثه با اشاره به آیات قرآن به اثبات ولایت فقیه پرداخت و تأکید کرد: بدون تردید هیچ یک از آیات فی نفسه ناظر و مورد استدلال به ولایت فقیه نیست ولی به زمینه برخی دلایل عقلیه و نقلیه خارجی این آیات دلالت بر ولایت فقیه دارد.

وی افزود: از مجموعه آیات استفاده می شود که شارع به ولایت جهال و حکومت ظالمین، کاذبین، فاسدین و… راضی نیست. بنابراین صلاحیت ولایت بر حکومت بر کسی قرار می گیرد که صفات منفی این ها(جهال) در او نباشد و این صفات تنها در عالم عادل و فقیه امین نیست. لذا امکان به دست آوردن قطعیت رضایت شارع برای حکومت نیست مگر این که صفات منفی وجود نداشته باشد و آن منحصر می شود در کسی که فقیه و عادل است.

آیت الله سیفی مازندرانی تأکید کرد: قرآن می فرماید «لَا تُطع مَنْ اَغْفَلنَا قَبْلَهُ عَنْ ذِکرِنا واتّبَع هَوَاه وَ کان أَمرُهُ فُرُطاً» این آیه نشان می دهد هر کسی به هر نحوی تبعیت از هوا کند صلاحیت حکومت و تبعیت را ندارد. آیات دیگر می گوید «فَلا تُطِعِ الْمُکَذِّبِینَ» و «اَنِ اعبُدُوا اللهَ وَ اجتَنِبُوا الطّاغوت.» در حقیقت عقل حکم می کند وقتی شارع مقدس راضی به حکومت این افراد(جهال) نیست پس حکومت در کسی متصور است که این صفات منفی را نداشته باشد و آن فرد عالم دین خدا، امین و عادل است.

وی ادامه داد: البته ممکن است کسی بگوید آیه ناظر به حکومت نیست. در پاسخ باید گفت حکومت امر مهمی است و دین خدا در جامعه اقامه نمی شود مگر این که حکومت باشد. مگر می شود شارع تمام احکام را بیان کرد ولی موضوع مهمی مانند حکومت را بیان نکند. عقل این را نمی پذیرد، چون حکومت مهم ترین عاملی است که با آن احکام و حدود الهی اجرا می شود. اهمال از این موضوع مهم(بیان حکومت) برای شارع مقدس قبیح است.

این استاد برجسته حوزه علمیه عنوان کرد: قرینه عقلیه بر آیات ظهور می کند که از این ها(جهال) اطاعت نکنید. از سوی دیگر آیه می گوید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم.» بنابراین نه تنها عقل این موضوع(بیان نکردن حکومت) را قبیح می داند بلکه در آیات دیگر دلیل داریم که شارع به بحث اطاعت متعرض می شود. بنابراین در آیات مقصود تنها اطاعت نکردن نیست. این اهمال از شارع حکیم قبیح است که دین را نازل کند و در آن احکام، حدود و… را بیان کند سپس بگوید من به بحث حکومت کار ندارم. بنابراین بر اساس قرینه عقلیه و قرینه نقلیه می فهمیم از این ها اطاعت نکنید، بلکه از کسانی اطاعت کنید که این صفات را نداشته باشند.

وی اذعان داشت: همچنین جعل ولایت برای آیه «اولی الامر» ملاکی دارد که ما قطع داریم این ملاک در عصر غیبت در فقیه وجود دارد. البته خود آیه فی نفسه نظارت ندارد بلکه بر اساس روایات امام رضا(ع) این ملاک ها در کسی که متصور است ولایت نیز برای او محقق می شود.

آیت الله سیفی مازندرانی با اشاره به آیه «شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَى وَعِیسَى أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ» گفت: استدلال آیه این است که ما اقامه دین را برای همه انبیای الهی قرار دادیم. اقامه نیز به معنای اجرا کامل و تمام دین است که استمرار نیز داشته باشد. اقامه دین در زندگی فردی مانند برپایی نماز، روزه و… با تمام صفات است که فرد باید اجرا کند ولی اقامه دین در جامعه چگونه است؟ اقامه دین در جامعه بدین شکل است که تمام احکام، حدود، دیات و… الهی اجرا شود، این اجرا تنها با وجود حکومت میسر است.

وی اضافه کرد: حدود، دیات و… برای مسلمین هم جعل شده است، مگر فرد مسلمان خطا نمی کند؟ ولی آیا فرد خاطی خود را محاکمه می کند؟ اصلاً. باید کسی باشد تا در جامعه احکام، حدود، دیات و… را برای مؤمنین اجرا کند. اگر دشمن حمله کرد تا عزت مسلمین را زیر سؤال ببرد چه کسی باید از عزت مسلمین دفاع کند. چه کسی باید از سرمایه مسلمین دفاع کند؟ اگر قرار باشد کسی نباشد برخی به این سرمایه ها تسلط پیدا کرده و دوباره ارباب گری به وجود می آید. این ها مسائل وجدانی و قضیه حقیقه است.

استاد حوزه بیان کرد: ماهیت طبیعی اقامه دین، یجب است. یعنی وقتی در خارج باشد اطاعت شده و اگر نشده، باید بشود. زمان که تشریع می شود بر نبی مکرم تکلیف می کند. نه تنها بر نبی اکرم(ص) بلکه به مؤمنان دیگر نیز می گوید پیامبر را در اقامه دین یاری کنید، یعنی هر کسی باید به وظیفه خودش عمل کند. اختصاص به پیامبر(ص) ندارد وگرنه می گفت یا ایها النبی اقیم دین. تمامی مؤمنین وظیفه دارند پیامبر(ص) را در اقامه دین یاری کنند. در طول عصرها برای دیگران نیز همین موضوع صدق می کند.

وی در پاسخ به پرسش «اگر قرار باشد مردم اقامه دین کنند به حاکم مشروعیت می دهند؟» گفت: مردم اطاعت می کنند؛ اطاعت از خداوند متعال. این ها با مساعدت اقامه دین می کند و مطیع هستند بنابراین هرگز منشأ مشروعیت، مردم نیستند.

آیت الله سیفی مازندرانی پرسش «اقامه دین مشروط به قدرت است یا هر کسی باید به اندازه توانش انجام دهد.» را این گونه پاسخ داد: این هم مانند سایر احکام الهی مشروط به توان است. قدرت و تمکن از قرائن عامه عقلی برای تکلیف است. مسلماً اقامه دین متوقف است بر تمکن و تمکن حاصل نمی شود برای اقامه دین مگر با تشکیل حکومت. چون اگر بخواهیم حدود، احکام و… را در داخل بلاد اسلامی و یا در مقابل بلاد کفر اجرا کنیم، با مزاحمت ها روبرو می شویم. چون افرادی در صدد فتنه بر می آیند، اگر قدرت قهریه و قدرت نباشد حتی حدود قرآن و احکام قابلیت اجرا ندارد چون آشوب و… رخ می دهد.

وی گفت: آیه «أَقِیمُوا الدِّینَ» به تنهایی و با قطع نظر از آیات و روایات دیگر می تواند دلیل محکمی برای تشکیل حکومت باشد، چون اقامه دین توسط جاهل و مقلد صورت نمی گیرد، بلکه باید فرد عادل، عالم، فقیه و امینی باشد تا آن را اقامه کند./909/422/ح

منبع: مفتاح