به گزارش خبرنگار وسائل، دومین پیش نشست کنفرانس تربیت دینی در ادیان ابراهیمی با عنوان «نظام تربیت دینی در دانشگاهها و حوزه علمیه» با حضور نماینده پاپ و اندیشمندان و پژوهشگران داخلی و خارجی ۱۹ دی ماه در سالن آمفی تئاتر دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد.
گزارش بخش نخست این نشست پیشتر منتشر شد؛ آنچه در ادامه میخوانید بخش دوم این گزارش است. کاردینال روبرت لو گال، عضو شورای واتیکان در این نشست گفت: محلی که متعلق به حضرت رضا (ع) است در واقع کانون رحمت است و در این دانشگاه ما میتوانیم مثل یک آینه تمام نما ببینیم که ملکوت خودش را به ما نشان میدهد؛ در دعای افتتاحی که تقدیم شد از عبارتهای بخش حکمت حضرت سلیمان است اینها نشانههایی از پرودگار و حکمت اوست که این عنایت را برای من و شما قرار داده است. سوال شما این بود که اعتبار یک مرد و انسان دینی چیست؟ تنها دانشمند بودن برای رسیدن به آن جایگاه خاص کافی نیست؛ وقتی حضرت عیسی حرکت کرد و نخستین دعوت خودش را آغاز کرد مردم تعجب کردند چراکه حضرت عیسی آغاز سخنان او با کلمات علمی، قانونی و دکتری و فقیهانه نبود در حالی که او آنگونه صحبت میکرد که با نگاه ملکوتی و جنبه معجزه آسا به دلها مینشست. برای اینکه انسان به آن درجه از اعتبار برسد باید قلب و اندیشه او به گونهای ظرفیت پیدا کند که محل دریافت این الطاف الهی باشد و این جایگاه و ظرفیت است که میتواند درباره ملکوت و روح و الطاف الهی سخن به میان آورد.یکی از وظایف دینی و اعمالی که ما باید در کلیسای کاتولیک انجام دهیم و برای ما حائز اهمیت است مطالعه و قرائت گفتار پروردگار است؛ قلب دریافت کننده الطاف الهی است این سخن در خصوص تجلیهای ملکوتی است.
ما باید در قلب خودمان فضایی را ایجاد میکنیم که کرم الهی را بپذیریم و استقبال کنیم که البته این حجم وسیعی را میطلبد؛ ما هر روز این کلمات انجیل را تکرار میکنیم که عهد عتیق است و در نمازهای خودمان تکرار میکنیم تا به این ظرفیت و پتانسیل برسیم.
ما سه وظیفه و سه رفتار دینی داریم که خواهران و برادران دینی در کلیسا مکلف به ادای آنها هستند و برای دیگران مستحب است و برای ما وظیفه است که اول قرائت متون پروردگار و دوم دعاهای فردی و سوم نمازهای جماعت است که در پنج نوبت این نمازها خوانده میشود.
ما سه رکن اساسی برای وظایف و اعمال عرفانی خودمان داریم و در طول ماه این دعاها را تکرار میکنیم و مجدد میخوانیم و به این ترتیب دعاها باید در نماز ما خوانده شود و در واقع شالوده آنها عبارت است از کلمات انسان چه مرد و زن خطاب به پروردگار عالمیان.
این ممکن است مربوط به فردی باشد که در غم و غصه قرار گرفته است و یا در اوج لذت است و یا به مقام رسیده است و همین کلماتی که انسان به سمت پرورگار روانه می کند در واقع کلمات الهی محسوب میشود و وقتی این کلمات از سمت ما به طرف خداوند جنبه ملکوتی یافت در آن زمان ما نیز مردم خدا میشویم.
این کلمات برای فعال کردن حالت ملکوتی و هارمونی است؛ حالت معرفتی با یک جریان موسیقیایی قابل تعریف است و آوازها به گونهای است که قلب انسان را به حرکت وا میدارد.
این نمازها به گونهای است که گویا ما را در یک کنسرت قرار داده است؛ کنسرتی که از ملکوت و معنویت شکل گرفته است و این گفتوگوی ما همین است که ارتباط با الطاف الهی را بحث میکند و این دیالوگ نتیجه اش همان هارمونی است که ما لذت معنوی را با در کنار هم بودن ایجاد میکنیم.
تربیت دینی در مسیحیت
بر اساس گزارش وسائل، کاردینال ژان مارک آولین، نماینده پاپ در ادامه این نشست اظهار داشت: ما مسلمانان و مسیحیان امروز مسؤولیت والایی داریم که باید بهیکدیگر حیات ببخشند و به گفتوگو در کنار هم بپردازند که این مسؤولیت گواه و شهودی است بر مرحمت پروردگار عالمیان به ما است؛ این همان موضوعی است که عیسی (ع) ما را به آن فراخوانده است و ما این مسأله را نیز در شخصیت بزرگوار امام رضا (ع) میبینیم.
برای ما مسیحیان انسان مسیحی متولد نمیشود، بلکه پس از ولادت مسیحی میشود، شخصیت دینی و اعتقادی هر انسانی به مرور پرورش و بزرگ شدن او شکل میگیرد که حاصل این موضوع شخصیتی فعال است و طبق متون مقدس و آخرین متن مصوبه کلیسا این اعتقاد بوده که پروردگار ما را دوست دارد بر آنچه که ما میخواهیم باشیم.
در واقع مقصود ما از تربیت دینی تلاش برای رسیدن به یک مقام ایمانی است و البته در اینجا باید مشخص کرد که ایمان چیست؟ برای معرفی ایمان و عقیده و باور در مسیحیت باید از سه گام و سه فاز شروع کرد که اولین پایه ایمان وقایع تاریخی است که در این قسمت ولادت عیسی (ع)، حیات و به صلیب کشیدن و بازگشت حضرت عیسی (ع) که در تشیع رجعت است را مورد بررسی قرار میدهیم.
این نکتهها در کتابهای انجیل بیان شده و توسط پدران کلیسائی به نسلهای بعد منتقل میشود بنابراین در گام نخست تربیت دینی در مسیحیت به معنای فراگرفتن و آموزههای مسیحیت و زندگانی حضرت عیسی و آخرالزمان و مجموعه محتواهای انجیلی است.
تعریف ایمان در مسیحیت
دومین قسمت در گام نخست شناخت این وقایع است که با باورهای مذهبی آنها را میشناسیم و شناخت برهان و استدلال از مهمترین مبانی بوده که باید برای کسب ایمان فهمید؛ این نخستین گام و فاز است.
ایمان در مکتب مسیحیت یک جریان اندیشهای و الهی نیست و بیشتر عبارت است از یک تصمیم شخصی و تعهد فردی. در سنت مسیحیت از پیمان ایمان سخن میگوییم که انسان در این حوزه باید آزادی عقیده داشته باشد، سپس در هر مرحلهای متعهد شدن به این عقیده و ایمان است که انسان باید در این مسیر که انتخاب کرده، متعهد باشد. ایمان عبارت از به دست آوردن آن آموزهها است.
تعهد ایمانی منجمد و جامد نیست
دومین مرحله عبارت است از ذائقه دادن به این تعهد که این تعهد امری منجمد و جامد نیست، بلکه تعهد فردی، اجتماعی، خانوادگی و ... است، بههمین جهت خیلی از جوانان ما بهمقامات ایمانی نگاهی ندارند، اما آنها متعهد بهخدمت دیگران و فقرا هستند. تربیت دینی در گام اول آموزش دادن و انتخاب کردن برای متعهد شدن است تا فرا بگیریم که به برخی امور پاسخ منفی بدهیم و از برخی استقبال کنیم.
فرا گرفتن و انتخاب کردن به معنای اصرار داشتن و مقاومت کردن است و به این معنا که افکار و نظرات دیگران را باید در نظر گرفت مثل اندیشههای مختلفی که در مقابل ما و پیرامون ما وجود دارد و مراقب باشیم که در دام جریانهای افراط گرایانه گرفتار نشویم.
برای ما این طریق و پایداری، بخشی از ایمان است همان گونه که ما در مفهوم شهادت به بررسی آن میپردازیم و شهادت نتیجه پایداری و ایمان است؛ این عقیده باور داشتن و آموختن و فراگرفتن پیرامون اینکه ما حتی نسبت به اموال مشترک مثل محیط زیست متعهد هستیم.
مراحل ایمان در مسیحیت
ایمان تنها از شناخت عقلایی و استدلالی حاصل نمیشود و از طرفی عبارت از تصمیمات شخصی نیست، بلکه مهمترین گام پذیرش لطف و عطیه الهی است. ما در تعریف ایمان از عنایت الطاف پرورگار برای من و شما استفاده میکنیم بنابراین تربیت ایمانی بهمعنای فراگیری دوست داشتن و لطف الهی و درعین حال بازنگری درونی است.
ما در عبادتهای خودمان از پروردگار عالمیان طلب میکنیم که ایمان ما را بیفزاید و معتقدیم که با اولین گامهای ایمان فراهم میشود و درعین حال در پرتو لطف و عنایت الهی باید بدانیم که از الطاف الهی این است که بتوانیم نسبت به دیگران هم این محبت را همراه داشته باشیم؛ در فرانسه این امر مهم است و نوعی مبارزه طلبی است که ما از جوانان میخواهیم بهدرون خود بازگردند.
تربیت دینی در پرتو هنر و هارمونی
من در فرانسه میبینم که همه به مانیتور موبایل متکی شدند که این کار درست نیست چراکه باید بهدنبال پروردگار باشیم و پروردگار از ما میطلبد که به دنبال او باشیم و زمانی که او را یافتیم، ایمان آورده و باید به جستوجو ادامه دهیم و نگران باشیم که او را از دست ندهیم.
تربیت دینی عبارت است از اینکه از پروردگار این عطیه را فرا بگیریم و ما هم اهل این عطیه باشیم و برای رسیدن به این مقام باید تربیت دینی را به تربیت هنری و زیبائیها بکشانیم و هارمونی ایجاد شود؛ ما مسیحیان و شما مسلمانان باید از این زیبایی در قالب فیزیکی و اشعار و حوزههای معرفتی بهره بریم تا به درون بازگردیم.
خلاصه مباحث مطرح شده از سوی نماینده پاپ
در این بحث به مراحل ایمان با نظم پدیدارشناسانه آن پرداخته شد که ابتدا مقام شناخت است که در پرتو شناخت مقام تعهد است و سومین مرحله در پرتو این تعهد مرحمت شناسی، قدرشناسی و بازگشت به پروردگار است که ترتیب پدیدار شناسانه بود، اما ترتیب الهیاتی و معرفتی و کلامی متفاوت است و برعکس است.
از نظر الهیات این عطیه الهی است که در مقام نخست است و در پرتو عنایت و مقام الهی به مقام دوم میتوان رسید که متعهد شد و در پناه و مرحمت او به میتوان به مقامات بعدی رسید./202/241/ح
ادامه دارد...
تهیه و تنظیم: فاطمه ترزفان