به گزارش خبرنگار وسائل، سومین نشست از مباحثات فقه حکومتی با موضوع «فقه و مقاصد شریعت آیت الله علیدوست» با ارائه حجت الاسلام حسینی کمال آبادی و با دبیری حجت الاسلام محمدی 15 آذر ماه در محل جلسات ساختمان مفید، جنب مرکز تحقیقات زن و خانواده برگزار شد.
در ابتدا حجت الاسلام کمال آبادی به ارائه تقریر نظریه آیت الله علیدوست پرداخت و اظهار داشت: اگر دیدگاه روشنفکران که مقصد بسندگی و عدم توجه به نصوص مبین شریعت است و نیز دیدگاه اهل سنت را کنار بگذاریم؛ دو دیدگاه کلی درون گفتمان شیعی در خصوص مقاصد الشریعه موجود است.
وی افزود: دیدگاه نخست، دیدگاه نص بسند است که هیچ جایگاهی برای مقاصد در استنباط قائل نیست و آن را خار راه فرآیند استنباط میداند و دیدگاه دوم اندیشه نص محور با گرایش به مقاصد و نصوص مبین مقاصد است که کم و بیش طرفدارانی داشته و دارد.
حجت الاسلام کمال آبادی به اندیشه سوم و دیدگاه نص پذیر و مقاصد محور اشاره کرد و گفت: صاحبان این اندیشه با وجود پذیرش ادله و نصوص شرعی به عنوان اسناد اجتهاد به مقاصد کلی شرع توجه بیشتری کرده و معتقدند نباید نصوص بر مقاصد مقدم گردد.
وی دیدگاه چهارم و اندیشه مقاصد بسند را تبیین کرد و افزود: همه یا اکثریت قائلان این دیدگاه را ناآشنایان به اصول اجتهاد تشکیل میدهند و به دلیل نص گرایی و عدم توجه تمام به مقاصد کلان به تغییر بنیادین شیوه اجتهاد موجود و متعارف معتقد هستند.
حجت الاسلام کمال آبادی، دیدگاه پنجم را نص بسند با توجه به مقاصد و اندیشه اعتدال خواند و یادآور شد: این دیدگاه ضمن اعتقاد به نص در استنباط، برای مقاصد شریعت هم جایگاهی قائل است و استفاده از مقاصد را ضروری و موجب پیشرفت فقه میداند.
وی با توجه به کتاب فقه ومصلحت و تبیین کارکردهای مقاصد شریعت در این کتاب افزود: آیت الله علیدوست قائل به اندیشه نص بسند با توجه به مقاصد است و معتقد است که مقصد جای نص را نمیگیرد؛ اما میتواند نقص مفسر نص را داشته باشد، میتواند ظهوری بیاورد و بردارد، میتواند اطلاقی را منعقد کند یا جلوی ظهور آن را بگیرد، حتی میتواند ضیق ذاتی بیاورد؛ همچنین مقاصد در کشف نظامات و علاج تعارضات فقهی میتواند نقش ایفا کند.
لازم به ذکر است؛ بخش دوم جلسه نیز با طرح پرسش های شفاهی حضار در جلسه و پاسخ مقرران برگزار شد که گزارش تفصیلی جلسه و پرسش و پاسخ ها به زودی منتشر می شود./202/241/ح