به گزارش خبرنگار وسائل، حجت الاسلام احمد رهدار، عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و موسس مرکز مطالعات غرب شناسی امروز در نشست «تبیین ضرورت غرب شناسی» که به همت کانون غرب شناسی و اندیشه اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در سالن آمفی تئاتر دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد، به بیان چگونگی مواجه کنونی ما با غرب و بایسته‌ها و ضرورت این مواجه پرداخت؛ گزیده ای از مطالب مطرح شده از سوی ایشان در ذیل تقدیم خوانندگان محترم می‌شود:
وقتی می‌گوییم مقابله با غرب در واقع این موضوع غیریت هویت ما است که نفی آن خود به خود مستلزم اثبات ما است و این نسبت با چین و هند وجود ندارد با اینکه چین و هند غیر ما هستند، اما این غیریت، غیرتی هویتی ما نیست؛ به این معنا که اگر چین و هند را نفی کنیم اثبات ما صورت نمی‌گیرد و برای اثبات خودمان باید ادله مستقلی اقامه کنیم، اما درباره غرب مسئله اینگونه نیست چراکه مقابله با غرب، غیریت هویت ما شده است.
غرب بسیاری از فرآورده‌های علمی خود را به ما تحمیل کرده است
به همین علت ما ناگزیر به توجه به غرب هستیم. نحوه نسبت ما با غرب در قرون دوم تا پنجم قمری است و ما یکبار دیگر در تاریخ به غرب توجه کرده ایم از طرفی در قرن دوم تا پنجم مسلمان‌ها به سراغ غرب رفتند، اما در این پرسه زمانی آنان فرصت گزینش و انتخاب داشتند و آن چیزی که گزینش و انتخاب می‌شود، برای ما امکان تصرف در آن فراهم بود.
در این دوره این گزینش‌ها و انتخاب‌ها را تصرف کردیم و از دل آن‌ها علومی بیرون آمد که به آن‌ها نسبت اسلامی داده شد که از آن جمله می‌توان به فلسفه اشاره کرد که از غرب آمده است و در قدم‌های بعدی تصرف و گزینش شد و در عین حال پس از عبور از این مراحل به اسلام نسبت داده شد.
اما نسبت امروز ما با غرب اینگونه نیست و ما سراغ غرب نرفته ایم بلکه غرب امروز به درون خانه ما آمده و هجوم آورده است و بسیاری از علوم و فرآورده‌های خود را به ما تحمیل کرده است و به همین دلیل مسئله امروز ما با غرب کیفیت ورود به آن نیست بلکه کیفیت خروج و نسبت گرفتن از غرب مطرح است.
نسبت ما با کشور‌های غیر غربی تحمیلی نیست و اختیاری است
این نسبت را ما با هند و چین نداریم و هنوز نسبت ما با هند و چین نسبت تحمیلی نیست و اختیاری است؛ در این نسبت‌ها وقتی می‌خواهیم از چین و هند نسبت بگیریم قرار نیست نسبت منفعلانه بگیریم می‌توانیم نسبت غیر منفعلانه داشته باشیم که این نسبت‌ها در رابطه با غرب وجود ندارد.
تأسیس دانشکده‌های غرب شناسی در کشور
غرب شناسی دارای اهمیت است و به همین دلیل نیاز است تا در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها حداقل به یک وجه غرب شناسی برسیم و ما خیلی تلاش کردیم که دو واحد درس عمومی در دانشگاه‌ها با عنوان غرب شناسی و چیستی و چشم انداز‌های غرب تدریس شود، اما از آنجا که ساختار دانشگاهی ما غربی است آن‌ها نمی‌خواهند رشته تحصیلی غرب شناسی ایجاد شود که روح اسلامی کردن در دانشگاه وارد شود.
امید است که روزی ما دانشکده‌های غرب شناسی داشته باشیم همانطور که در دنیای غرب ما دانشکده‌های شرق شناسی داریم که این دانشکده‌ها بنام دانشکده‌های مطالعات منطقه‌ای بعد‌ها نام گرفت که ما هم نظیر این دانشگاه‌ها در کشور خودمان نیاز داریم.
مواجه ما با غرب در حال حاضر فقط نظریه‌ای است
وقتی قرار شد ما غرب را بشناسیم به صورت منطقی با این پرسش مواجه می‌شویم که ما با چه روشی باید به سراغ غرب برویم؟ روش مواجه با غرب چیست؟ ما بدترین نسبت را با علم غربی گرفتیم و هر روز این نسبت تشدید می‌شود که به همین دلیل ناخواسته بیش از گذشته غرب‌زده می‌شویم.
مواجه ما با غرب در حال حاضر فقط نظریه است و این تیپ مواجه‌ها با دنیای غرب، ما را روز به روز به مبانی و علم غربی آغشته‌تر می‌کند و ناخواسته خروجی دانشگاه‌های ما دانشجو‌های غرب زده است و به طور کلی دانشگاه‌های ما پذیرفته اند که در صحنه غربی ها بازی کنند حتی اگر در این دایره دائما به نقد نظریات غربی مشغول هستند و بازی، بازی نقد است.
مواجه با کانتکس غرب
نسبت ما با دنیای غرب نسبتی در سطح مسئله‌ها، نظریه‌ها، مکاتب و ایسم‌ها نباید باشد چراکه این نسبت قبل از شروع محکوم به شکست است و ما باید از جای دیگری نسبت خودمان را با غرب نقد کنیم؛ برای این کار باید از کانتکس غرب شروع و از کلان به سمت خرد رفت و نباید از جزء به کل رسید و برعکس این امر صحیح است. در عین حال اراده آگاهانه در کشور وجود دارد که اجازه نمی‌دهد تحقیقات کل گرایانه انجام شود.
گفتنی است، مشروح این نشست به زودی در پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل منتشر خواهد شد./202/241/ح
تهیه و تنظیم: فاطمه ترزفان