- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
چیستی اخلاق سیاسی؛
نشست تخصصی| اسلام اخلاق را بر سیاست مقدم می‌داند
وسائل ـ حجت الاسلام والمسلمین سید باقری گفت: در اندیشه اسلامی، اخلاق چه شرعی باشد و چه عقلی، امری پیشینی است و راهبرد و هدایتگر منش‌ها و رفتارها و گفتمان های حاکمان و شهروندان است. هدف اخلاق سیاسی این است که جان و خمیر مایه رفتار و گفتار شهروندان و حاکمان آراسته به فضایل شود.
به گزارش خبرنگار وسائل، کرسی علمی «چیستی اخلاق سیاسی»
12 آذر 97 با حضور حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید کاظم سید باقری عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجج اسلام والمسلمین دکتر جباران و دکتر جداری عالی در سالن فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
در ابتدای نشست حجت الاسلام والمسلمین سید باقری به ارائه مقاله خود پرداخت؛ وی بحث خود را به این صورت آغاز کرد: یکی از ساحت های اصلی و مهم اسلام که کمتر مورد توجه قرار گرفته است بحث اخلاق سیاسی است اما پس از انقلاب اسلامی به وجوه مختلف این دانش توجه شده است چراکه یکی از ادعاهای بنیادین انقلاب اسلامی بحث از اخلاق سیاسی است.
تعریف اخلاق سیاسی
در گذشته اخلاق سیاسی صفات نفسانی بود که برآیند آن کارهای خوب و بد بود و گاه صرف فضائل اخلاقی و گاه نظام رفتاری حاکم بر افراد اخلاق نامیده می شد و با این مبنا علم اخلاق علمی است که رفتار افراد را مورد ارزیابی قرار می دهد. در تعریف اخلاق سیاسی وارد شده است که یک صفت نفسانی که در جان انسان می نشیند به گونه ای که بدون تامل و فکر کاری را انجام می دهد.
موضوع اخلاق سیاسی
به طور کلی می توان گفت موضوع اخلاق سیاسی مسائل مرتبط با نفس انسان به مثابه یک موجود سیاسی است و بیان کننده نحوه رسیدن حاکمان و کارگزاران به سعادت و کمال است. مرحوم نراقی موضوع اخلاق سیاسی را نفس ناطقه انسان می داند و مرحوم خواجه نصیر موضوع این علم را نفس انسانی می داند.
اخلاق حالتی است که پایدار و استوار در جان انسان، که بر اساس آن افعال انسانی انجام می شود و به زوایای فضیلتی و رذیلتی انسان می پردازد. اخلاق علم به تنظیم بایدها و نبایدهای شهروندان با یکدیگر و با کارگزاران دولت است.
روش و هدف اخلاق سیاسی
در روش اخلاق سیاسی گاه بحث از چگونگی مطالعه است و گاه بحث از فهم اندیشه‌ها است. روش اخلاق سیاسی شباهتی با روش کلام سیاسی دارد و اخلاق دانشی است که عقل محور است و عقل همه گزاره‌ها را درک نمی کند به همین جهت باید برای فهم برخی از گزاره‌ها به نقل و شرع مراجعه کرد.
رابطه اخلاق و سیاست
در باب رابطه اخلاق و سیاست 4 نظر کلی وجود دارد: برخی قائل به گسست میان این دو هستند برخی رابطه عینی بین این دو تصور می کنند دسته سوم کسانی هستند که سیاست را بر اخلاق مقدم می کنند و نهایتا دسته چهارم آنهایی هستند که اخلاق را بر سیاست مقدم می کنند.
در اندیشه اسلامی، اخلاق چه شرعی باشد و چه عقلی، امری پیشینی است و راهبرد و هدایتگر منش‌ها و رفتارها و گفتمان های حاکمان و شهروندان است. هدف اخلاق سیاسی این است که جان و خمیر مایه رفتار و گفتار شهروندان و حاکمان آراسته به فضایل شود.
تعریفی از اخلاق کاربردی
اخلاق کاربردی شاخه ای از اخلاق است که به تجزیه و تحلیل اخلاق در زندگی خصوصی و عمومی می پردازد و این غیر از اخلاق عملی است؛ اخلاق عملی گره گشا و راه گشا است و مشکلات را حل می کند و به مسائل جزئی می پردازد و چگونگی تبدیل اصول کلان اخلاقی را به مسائل جزئی بیان می کند.
لزوم ارائه تعریف جدیدی از اخلاق
در ادامه جلسه حجت الاسلام والمسلمین جباران به عنوان ناقد اول مباحث خود را اینگونه مطرح کرد: اولین مشکل این است که مشخص نیست که موضوع و مسأله شما در این مقاله چیست و یا سوال اصلی شما چیست. در کل تسامح عجیبی بر کل نوشته شما حکم‌فرما است و فهم دقیقی از مقاله شما امکان‌پذیر نمی باشد. در کاربرد اصطلاحات و در چینش مطالب هم بی دقتی و تسامح صورت گرفته است.
شما موضوع را به جای هدف به کار برده‌اید. در نیمه دوم نوشته به شدت با ضعف منبع مواجه هستیم و مشکل دیگر این است که در میان نظراتی که بیان می کنید داوری نمی کنید و چیزی را رد یا قبول نمی کنید ترتیب مباحث رعایت نشده است.
علم اخلاق با تعریف خواجه نصیر و مرحوم نراقی نمی تواند حوزه های مضاف را تحت پوشش قرار بدهد و شما باید یک تعریف جدید ارائه بدهید. شما موضع خود را در اخلاق سیاسی بیان نکرده‌اید.
حجت الاسلام والمسلمین جداری عالی در بخش دیگر این نشست به عنوان ناقد دوم به ارائه مباحث خود پرداخت و گفت: او گفت که ما از ایشان انتظار داریم که نوشته‌شان به لحاظ ویراستاری مشکلی نداشته باشد در این مقاله گاهی موقع کل یه پاراگراف یک جمله است اینها باعث می شود که فهم مشکل بشود.
مشکل اساسی این است که هر چند موضوع و عنوان چیستی اخلاق سیاسی است ولی تنها چیزی که مورد توجه کامل قرار نگرفته است اخلاق سیاسی است یعنی متن متمرکز بر عنوان و موضوع نیست در برخی از موارد قلم متمایل شده است و بیشتر بحث های عام اخلاقی است.
حجت الاسلام والمسلمین سید باقری اخلاق سیاسی را یک دانش می دانند و این ادعا تخصص، مبانی، اهداف و مسائل خاص خود را می طلبد و طبق گفته ایشان اگر این بحث کمتر مورد توجه قرار گرفته است پس کی به دانش تبدیل شده است.
اخلاق سیاسی یک مطالعه بین رشته ای است با صرف اخلاق عام نمی توان به آن پرداخت. در کل تعریف و چیستی واضحی از اخلاق سیاسی در این مقاله بیان نشده است./201/241/ح
برچسب ها:
فقه سیاسی ، اخلاق سیاسی ، وسائل ، فقه حکومتی سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۵۷:۵۸
طلوع افتاب
۰۶:۲۷:۵۸
اذان ظهر
۱۳:۰۵:۴۷
غروب آفتاب
۱۹:۴۲:۵۸
اذان مغرب
۲۰:۰۰:۳۳