vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، حجت الاسلام روح الله صدوق در سلسله نشست های  الگوی پیشرفت اسلامی با عنوان « نقد و بررسی سند پایه » که به همت جبهه فکری فرهنگی انقلاب اسلامی و مرکز اشاعه اندیشه اسلامی 30 آبان در باشگاه فکر و اندیشه انقلاب اسلامی برگزار شد به تبیین کارکردهای تمدنی پرداخت که مشروح سخنان ایشان در ذیل تقدیم خوانندگان محترم می شود:

روند تاریخی حضور رهبری نظام در مدیریت

حضور ادبیات انقلاب در عرصه برنامه ریزی از سال 82 با ابلاغ سند چشم انداز صورت گرفت و در عین حال روش و منطق برای الگو ضروری است و این روش و منطق نمی تواند نسبت به زیربنایی ترین مسائل توصیف و هدف نداشته باشد چراکه نتیجه این روش هست و نیست است و بعد وارد عمل می شود که می گوید ما یک منطق دیگر نیاز داریم.

بیان الگوهای پیشرفت  در حوزه و دانشگاه

اینکه هر پدیده ای به صورت کل دیده شود در واقع مجموعه ای است که از اجزائی تشکیل شده است و مجموعه آن روابط را تشکیل می دهد و اینجا این پرسش پیش می آید که این چه کارآمدی دارد؟

در واقع نتیجه کار من این است که اگر بخواهیم کل بهتری بسازم چه تغییراتی در اجزا می توانم داشته باشد که در اینجا موضوع حرکت است و با شناخت اجزا اتفاق می افتد و غرض ما از ورود به دو گانه روشی این است که می خواهیم بگوییم اینها چه الگویی دارند.

منطق سیستمی که قرار است تغییر را نتیجه بدهد از او می پرسیم که مقصد این تغییر کجاست؟ می گوید بهترگزینی برای بهتر زندگی کردن است که اگر قدرت لامسه شما یک سطحی از لذت را دریافت کرده شما فردا بتوانید این میزان از لذت را ارتقاء بدهید و تغییر را حسی تعریف می کند و در این معنا که هم روش و معنا حسی است و با ما مشکل پیدا می کند چراکه غایت او بهتر شدن لذات مادی است.

در روش دیگر باید بتواند این روش به شما بگوید که مجموعه این تغییرات انسجام سیستم را افزایش می دهد یا تجزیه را دارد و با ترسیم این سیستم حرکت به سمت تکامل را طراحی کردید چراکه تغییرات سمت و سو دارند و این احتمال سوم است که ما مدعی آن هستیم و از طرفی در نگاه حوزوی به دلیل اینکه روش آن موضوع متغیر را نگاه نمی کند بنابراین با ما همراهی ندارد و روش سیستمی نسبت گرا است و تغییر جهت ندارد.

تفاوت های منطق حوزه و دانشگاه در ترسیم الگوی پیشرفت

منطق حوزه طبقه بندی می کند که دیگر نمی تواند بگوید که تکامل چیست و از طرفی تغییر در مقیاس سنجش و قدرت را بالا بردن در محاسبات هندسی به شما اجازه داده که وسیله ای را درست کنید که از جبر جدا شوید پس نقش روش در کارآمدی عینی و تکامل و تغییرات به این معنا است که شناخت شما از هستی می تواند تکامل بردار باشد و شما چیزی را کشف نمی کنید و نمی گویید که درک من با گذشتگان از این امر واحد بوده است.

پس اگر منطقی ادعای این را داشته باشد که همه هستی را توصیف می کند و آن منطق جهان شمول است که در گذشته توانسته است همه مسائل را پاسخ دهد اما

 منطق حوزه کار آن طبقه بندی است و سیستمی دانشگاه این است که هستی را از موضع تکامل نمی تواند نگاه کند و منطق حوزه هستی را از طبقه بندی و دانشگاه از حوزه تغییر نگاه می کند و به همین دلیل منطق دیگری لازم است که  از حوزه تکامل مورد دقت قرار بدهد.

در الگوی گذشته پیشرفت تکامل مادی ربطی به تکامل معنوی ندارد

اتفاقی که در مسئله الگو صورت گرفته است این موضوع است که درگذشته الگو بوده و در مدیریت نظام هم وجود دارد و از ابتدای انقلاب این چالش را داشته ایم   که می خواستیم اعتقادگرا باشیم اما ابزار اعتقادی ما محدود به منطق حوزه بوده است که ناظر به کاربرد نبوده و از طرف دیگر اداره حکومت یک کار علمی بوده است و کارشناسان غربی می گفتند که این اداره چگونه رقم می خورد البته جایی برای اعتقاد قائل نبودند و معتقد بودند که تکامل مادی ربطی به تکامل معنوی ندارد.

اما در مدیریت اجرا که رهبر معظم انقلاب و امام(ره)  می خواهند جریان اعتقاد را در مدیریت و برنامه ریزی جاری کنند و در اینجا یک جریان ناهنجاری مکانیکی اتفاق افتاده است چراکه جریانی که از طرف رهبران ارائه می شود تبدیل به تولیدعلم نمی شود و درعین حال آن تئوری که کارآمد است ربطی به اعتقاد ندارد و این چالش همانطور که در برنامه توسعه بوده است و در سندی که مرکز الگو ارائه کرده است این دوگانگی حاکم است چراکه سعی کرده اعتقاد را از حوزه و کارآمدی را از منطق دانشگاه بگیرد و به صورت  تلفیقی  کنار هم قرار دهد.

دین می خواهد در توسعه و چشم انداز و الگو حاضر باشد و اینجا این پرسش پیش می آید که این الگو با کدام روش و منطق باید ترسیم شود و الگو یک امر متغیر است و روش های متفاوتی در الگو وجود دارد.

وقتی هندسه نقطه و خط را ترسیم می کند در عین حال می تواند اهرم را به شما بدهد و مقیاسی از هندسه کارآمدی هایی دارد چراکه هر ابزاری تمدن متناسب با خودش را می تواند داشته باشد.

فقه برای کارآمد شدن باید در ابزار و روش تکامل یابد

بین جریان فقاهت امروز و گذشته یک نخ تسبیح وجود دارد و فعل آنها در زمان و مکان خودشان درست بوده است اما روش های آن زمان برای همان گذشته کارآمد بوده است و برای زمان حاضر مناسب نیست و امروز نیاز به تکامل ابزار و روش است.

روش قیاسی و استقرایی که روش قیاسی معضل پژوهش های حوزوی که این روش در آن به کار گرفته شده است و منطق حوزه مانع تحول می شود چراکه کلی نگر است و اکثر تحقیقات دانشگاهی روش آن استقرایی است از طرفی بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) امپراطور ایران و روم که مهد کارآمدی این منطق بودند به دست مسلمین افتاد که آنان به دلایل انگیزه های توحیدی که داشتند حضور تمدنی پیدا کرده اند و نرم افزار حکومت داری را آوردند.

در واقع مسلمین سوار بر تمدنی شدند که از امپراطوری های ایران و روم گرفتند و بر ارثی سوار شدند و آن را ادامه دادند و اسلام تمدن را ادامه داد و می توان ادعا کرد که تمدن محصول مسلمین است اما الگویی که در حال حاضر اتفاق افتاده مبانی و آرمان و رسالت خودش را از منطق حوزه گرفته و افق و تدابیر خود را از منطق دانشگاه کنار یکدیگر ضمیمه کرده است اما  نتوانسته است این دو را هماهنک کند./503/0/ح

تهیه و تنظیم: فاطمه ترزفان