- یادداشت | ابعاد سیاسی حج از دیدگاه قرآن
- «نظریه راهبردی عدالت» نداریم
- گفتگو | جبهه ملی و اندیشه لیبرالیسم / مغایرت اندیشه جبهه ملی با اسلام ناب
- در مکتب امام خمینی (ره) «عدالت» مطلوب بالذات است، «فقه» مطلوب بالعرض
- معرفی مقاله | منزلت عقل فقهی در تمدن سازی نوین اسلامی
- بازگشت انسان به سوی دین، در جهان پساکرونا
معرفي مقاله| احزاب و توسعه سیاسی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها
وسائل ـ یکی از موانع توسعه سیاسی در ایران عدم وجود احزاب سازمان یافته و مستقل از دولت و نـاکارآمدی احـزاب در انجام کارویژه های خود بوده است. برای بستر سازی جهت نیل به تـوسعه سـیاسی و وجـود احزاب سازمان یافته و مستقل از دولت و ایجاد جامعه مدنی نیرومند باید به اصلاح گری در سه سطح دولت، مـردم و خود نهادهای مدنی اقدام کرد.
به گزارش خبرنگار وسائل، به نظر میرسد از جانب دولت مهمترین چالش ماهیت رانتیری دولت و تاثیر منفی آن بر مشارکت سیاسی 
از طریق مهندسی اجتماعی بوده است؛ از منظر مردم مهمترین چالش ذهنیت منفی ایرانیان نسبت به موضوع تحزب و از جانب خود نهادهای مدنی نیز رفتار احزاب در قبال رقبای حزبی خود بر اساس سیاست حذف از مهمترین موانع فرا روی فعالیت احزاب و تحقق توسعه سیاسی بوده است.
از این‌رو دكتر حسين مسعودنیا؛ استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان و داود نجفي در مقاله اي با عنوان «احزاب و توسعه سیاسی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» بر ضرورت افزایش مشارکت سیاسی در ایران و تحقق این مهم تنها با حضور احزاب و نهادهای مدنی مقابله با چالش‌های مطرح شده و نهادینه ساختن فعالیت احزاب و نهادهای مدنی در ایران باور دارند.
مقدمه
توسعه سیاسی به معنای فراهم ساختن زمینه مشارکت سیاسی گروههای مختلف در اداره کشور از مهمترین ویژگی های جوامع توسعه یافته به شمار می آید؛ موضوعی که به یکی از دغدغه های دولتمردان ایرانی نیز طی سال های اخیر تبدیل گشته است.
اهمیت این موضوع برای جامعه ایران به چند دلیل است: 1- ورود ایران به دهه چهارم انقلاب و لزوم جایگزین ساختن مشارکت مبتنی بر مهندسی اجتماعی در عوض مشارکت توده ای 2- افزایش آگاهی سیاسی شهروندان بر اثر گسترش ارتباطات بر اثر انقلاب ارتباطات 3- گسترش طبقه متوسط جدید در ایران از نظر کمی و کیفی و افزایش تقاضا برای مشارکت سیاسی 4- وقوع پدیده جهانی شدن و افزایش احساسات گریز از مرکز در میان گروه های قومی و زبانی.
به نظر می رسد یکی از ابزارهای لازم برای تحقق توسعه سیاسی و فراهم ساختن زمینه مشارکت گروه های مختلف در سرنوشت خود احزاب و نهادهای مدنی می باشند. چنین سازمان هایی در جوامع توسعه یافته علاوه بر سازماندهی افکار و آراء در آستانه انتخابات، با فراهم ساختن ارتباط میان مردم و مسئولین نه تنها زمینه مشارکت سیاسی را فراهم می کنند بلکه امکان افزایش کارآمدی نظام سیاسی و تداوم و ثبات سیاسی را فراهم می کنند.
در جمهوری اسلامی ایران نیز تحولات ساختاری و جمعیتی همراه با ضرورت افزایش تقاضا برای مشارکت سیاسی سبب گردیده است تا از دهه 1370 به بعد تلاش های جدی برای تشکیل احزاب و نهادهای مدنی از سوی گروه های اجتماعی و سیاسی صورت گیرد. اما این تلاش ها علی‌رغم کسب موفقیت های نسبی با چالش هایی مواجه بوده است که این چالش ها از سه ناحیه دولت، مردم و خود نهادهای مدنی بوده است.
به نظر می رسد از جانب دولت مهمترین چالش ماهیت رانتیری دولت و تاثیر منفی آن بر مشارکت سیاسی ار طریق مهندسی اجتماعی بوده است، از منظر مردم مهمترین چالش ذهنیت منفی ایرانیان نسبت به موضوع تحزب و از جانب خود نهادهای مدنی نیز رفتار احزاب در قبال رقبای حزبی خود بر اساس سیاست حذف از مهمترین موانع فرا روی فعالیت احزاب و تحقق توسعه سیاسی بوده است.
از این‌رو به نظر می رسد در شرایط حاضر با توجه به ضرورت افزایش مشارکت سیاسی در ایران و تحقق این مهم تنها با حضور احزاب و نهادهای مدنی مقابله با چالش های مطرح شده و نهادینه ساختن فعالیت احزاب و نهادهای مدنی در ایران یک ضرورت باشد.
توسعه سیاسی در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها
جامعه ایران با وجود داشتن قابلیت های سیاسی بسیاری برای نیل به توسعه با موانع و خطراتی جدی در قبال پدیده توسعه سیاسی نیز مـواجه اسـت. ماهیت رانتیری دولت یکی از مهمترین چالش ها فرا روی احزاب و توسعه سیاسی در ایران است.
تمرکز قدرت و ثروت در دست دولت موجب آن شده است که آزادی عمل گروه های مختلف جامعه مدنی تحت الشعاع قدرت و ثروت دولت قرار گیرد. این خصوصیت سـبب هـم‌نوایی احـزاب سیاسی با سیاست های متخذه دولت در حوزه های مختلف سیاسی و اقتصادی، و یا انزوای سیاسی و اقتصادی در صورت اتخاذ سیاست های مـستقل و نـقادانه، می گردد.
ذهنیت منفی ایرانیان نسبت به موضوع تحزب یکی دیگر از چالش های فرا روی احـزاب و تـوسعه سـیاسی در ایران است، البته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با کاهش شکاف بین دولت و ملت و افزایش اعتماد عمومی، مردم نـسبت به احزاب سیاسی جدید تلقی خوبی داشته اند، ولی بعدها با عنایت بـه عملکردهای نامطلوب بـرخی از آنـها و بی توجهی احزاب دولت ساخته به مطالبات واقعی مردم، مجددا بدبینی و بی اعتمادی احیا شد و موجب آن گردید که احزاب نتوانند با اقبال عمومی مواجه گردند.
از دیگر موانع فراروی احزاب و توسعه سیاسی در ایران روابط خـصمانه و حذفی احزاب سیاسی با رقبای انتخاباتی خود پس از دستیابی به قدرت می باشد. این امر موجب به هدر رفتن منابع، بی توجهی نسبت به حل معضلات اصلی جامعه و در نتیجه کاهش اعتماد عمومی بـه گـروهها و احزاب موجود می گردد.
گفتنی است، اين مقاله در مجله «پژوهشهای سیاسی»؛ زمستان 1390 - شماره 2 به چاپ رسيده است. برای مشاهده اصل مقاله می توانيد از اينجا دانلود كنيد./905/0/ح
برچسب ها:
فقه حکومتی ، فقه سیاسی ، احزاب ، مشاركت ، توسعه سياسي 
سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانههای تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانهای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفهای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیتالله العظمی خامنهای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهمتر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیفالایمان؛ مهمترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصههای حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهادهایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۵۷:۵۸
طلوع افتاب
۰۶:۲۷:۵۸
اذان ظهر
۱۳:۰۵:۴۷
غروب آفتاب
۱۹:۴۲:۵۸
اذان مغرب
۲۰:۰۰:۳۳