vasael.ir

به گزارش وسائل، حجت الاسلام حسن یوسف زاده عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در تعریف ویژگی های آسیب های اجتماعی گفت: هر پدیده نابهنجار آسیب اجتماعی اطلاق نمی شود. در متون جامعه شناسی چند ویژگی برای آسیب اجتماعی بیان شده است. اول اینکه باید دارای منشا اجتماعی باشد. دوم اینکه آسیب های اجتماعی باید دغدغه بخش قابل توجهی از مردم جامعه باشند و سوم اینکه آسیب های پدیده های نابهنجار دارای ابعاد آشکار و پنهان هستند. بعضی از مسائل آسیب هستند اما مردم به آنها توجه ندارند زیرا پیامدهای آن را نمی توانند ببینند.

وی افزود: فهم ما از آسیب باید فهم اجتماعی باشد. ما اگر مشکلات را به افراد نسبت دهیم، آن مشکل دیگر اجتماعی نیست. آسیب باید منتسب به ساختارها و نحوه عملکرد موقعیت ها باشد. همچنین آسیب ها باید اصلاح پذیر باشند.

یوسف زاده درباره تفاوت آسیب های اجتماعی در هر جامعه نسبت به جامعه دیگر گفت: ارزش ها در هر جامعه متفاوت هستند. آسیب ها در واقع انحراف از فرهنگ و ارزش است. ارزش های هر جامعه با جوامع دیگر متفاوت هستند بنابراین آسیب های اجتماعی آنها هم متفاوت می شود. هر چقدر تمایز فرهنگی متفاوت داشته باشیم، به همان نسبت تمایز آسیب ها را خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه ممکن است پدیده ای در یک فرهنگ آسیب و در فرهنگ دیگر آسیب شمرده نشود، گفت: مثلا بدحجابی در جامعه و فرهنگ ما بر اساس آموزه های دینی آسیب و انحراف اجتماعی است اما در بسیاری از کشورهای غربی این نوع پوشش آسیب نیست و حتی داشتن حجاب را آسیب تلقی می کنند.

یوسف زاده افزود: نقطه ضعف های فرهنگ ها هم با یکدیگر فرق دارند. بعضی از فرهنگ ها از زاویه ای آسیب پذیرند که فرهنگ های دیگر چنین ضعفی را ندارند. ما هر کجا نقطه ضعف داشته باشیم ممکن است از همان نقطه آسیب ببینیم. مثلا امروز گرایش استفاده از کالاهای غربی بین مردم ما بوجود آمده است. این گرایش به فرهنگ ما آسیب می زند و باعث فرهنگ گرایی غربی می شود. چون نقطه ضعف ما عدم اعتماد به فرهنگ و هویت ملی است از همین منظر آسیب می بینیم.

به گفته وی وابستگی به کالاها و فرهنگ غربی باعث می شود غرب و نظام استکباری بر ما نفوذ پیدا کند به دلیل اینکه نقطه ضعف ما را پیدا کرده است.

عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه بیان کرد: بسیاری از آسیب هایی که امروز در کشورمان شاهد هستیم در بسیاری از جوامع دیگر هم شاهدیم زیرا فرآیند جهانی شدن و جایگاه ویژه رسانه های جمعی در زندگی بشر امروز باعث شده آسیب ها فراگیر شود.

وی با اشاره به تبلیغ استفاده از کالاهای خارجی گفت: اگر قرار باشد جهانی شدن یا آمریکایی شدن اتفاق بیوفتد و کالاهای شرکت های غربی و جهانی در کشورها استفاده شوند، به دنبال خود فرهنگ غربی را هم به همراه خواهد آورد. فرهنگ غربی پکیج کاملی است که وارد کشورها می شود و به تدریج مانند موریانه همه عناصر محیط فرهنگی را تبدیل به فرهنگ دیگری می کند.

یوسف زاده تصریح کرد: آسیب های اجتماعی امروز مانند فرگرایی و بی اعتنایی به حقوق دیگران فراگیر شده زیرا منافذ فرهنگی با یکدیگر مشترک شده و برای همه جوامع خواب یکسانی دیده شده است.

وی درباره درون زا و برون زا بودن منشا آسیب های اجتماعی گفت: آسیب ها می توانند هم درون زا و برون زا باشند و هم نباشند. در آسیب های اجتماعی فرد مطرح نیست و قوانین و ساختارها هستند از این جهت منشا آنها برونی است اما از جهت دیگر منشا آنها درونی است زیرا ساختارهای اجتماعی تبلور نیت های درونی افراد است. هیچ سازمان و نهادی بدون پشتوانه ذهن بشر ساخته نمی شود.

نایب رئیس انجمن مطالعات اجتماعی حوزه علمیه گفت: فرهنگ برون ریز ارزش های افراد در جامعه است. ذهن افراد در بیرون به این شکل درآمده اند و منشا آن انسان ها هستند. وقتی ساختار شکل می گیرد و بر بشر حاکم می شود، انسان نمی تواند به راحتی با آنها مقابله کند. امروز بشر قوانینی را نوشته که خود در زیر آن نابود شده است.

اگر مردم احساس کنند دولت اهتمام به حل آسیب ها ندارد خودشان به آسیب دامن می زنند. اگر وزیر دولتی احتکار و یا قاچاق کند و شعار بدهد جلوی قاچاق باید گرفته شود، مردم به چنین شعاری عمل نمی کنند

وی ادامه داد: مثلا در جایی که ماشین ها عبور می کنند سرعت مجاز ۴۰ کیلومتر اعلام شده و همه جریمه می شوند. در جایی که همه از قانون می گذرند مشخص است قانون دارای مشکل است. در مواقعی عمل به قانون آسیب محسوب می شود و به راحتی هم نمی توان در قوانین بازنگری کرد.

یوسف زاده بیان کرد: قانون می تواند منشا آسب باشد. شاید جامع نگر نباشد و به طبیعت بشر توجه نکرده و یا قوانین قدیمی باشند. در ساختارهای اجتماعی باید عملکرد مسئولان به عنوان فاکتور در نظر گرفته شود. مردم از مسئولان الگو می گیرند. عملکرد آنها هر گونه باشد به مرور زمان در بدنه جامعه تسری پیدا می کند.

وی افزود: اگر مردم احساس کنند دولت اهتمام به حل آسیب ها ندارد خودشان به آسیب دامن می زنند. اگر وزیر دولتی احتکار و یا قاچاق کند و شعار بدهد جلوی قاچاق باید گرفته شود، مردم به چنین شعاری عمل نمی کنند. دولت تا چه میزان در برابر مساله حقوق های نجومی برخورد کرد؟ این بی توجهی باعث ناامیدی از حاکمیت می شود و به تدریج سرمایه اجتماعی از بین می رود.

عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه به نقش رسانه در جامعه اشاره کرد و گفت: رسانه ها هم در بخش ساختارها تثیرگذار هستند و عملکرد آنها بسیار مهم است. مثلا رسانه ها ارزش های دینی و فرهنگی را چگونه بازنمایی می کنند؟ چه کسانی را الگوی زندگی مسلمانی معرفی می کنند؟ قهرمانان رسانه ها چه شخصیت هایی دارند؟ در سه دهه قبل الگوهای ما حسین فهمیده و مراجع و بزرگان بودند اما اکنون الگوهای مرجع به دست سلبریتی ها افتاده است. این ها هر گونه عمل کنند به جامعه تسری پیدا می کند زیرا مردم به آنها علاقمند هستند.

یوسف زاده ادامه داد: ما از ساختارها و رسانه های اجتماعی خود آسیب می بینیم. این جزو ضعف های فرهنگی است که رسانه ها همه کاره ما شده اند و ارتباطات انسانی ما را تبدیل به ارتباطات رسانه ای کردند. ارزش های ما آن چیزی است که از رسانه ها پخش می شود. هویت و چیستی ما به نقش های سلبریتی ها گره خورده است. رسانه ها در بیشتر موارد مبلغ سبک زندگی غیردینی هستند.

بهترین راهکار در برخورد با آسیب های اجتماعی هم افزایی نهادی است. نهادهایی که بالذات کار فرهنگی انجام می دهند باید هم افزا شوند

وی با اشاره به نقش پیشگیرانه قوانین در بروز آسیب های اجتماعی گفت: بسیاری از رفتارها و بزهکاری ها و آسیب های اجتماعی را از طریق وضع قوانین خوب و متناسب می توانیم رفع کنیم. قانون اگر بر ضد خود تبدیل نشود و متناسب با طبیعت بشر باشند و به شرایط روز توجه کرده و منبعث از ارزش ها باشند، می توانند قدرت زیادی داشته باشند. بنابراین از همه ظرفیت های اجتماعی می توان استفاده کرد و یکی از مهم ترین آنها نقش قوانین در پیشگیری از آسیب های اجتماعی است.

یوسف زاده درباره مجموعه راهکارها برای تضعیف آسیب های اجتماعی گفت: بهترین راهکار در برخورد با آسیب های اجتماعی هم افزایی نهادی است. نهادهایی که بالذات کار فرهنگی انجام می دهند باید هم افزا شوند. رسانه و مساجد و شورای عالی انقلاب فرهنگی و … جزو نهادهای رسمی فرهنگی هستند. بهترین راهکار جلوگیری از آسیب های اجتماعی هم افزایی نهادهای فرهنگی در جهت از بین بردن و کاهش آسیب های اجتماعی است.

وی در پایان سخنانش گفت: حوزه علمیه کاری را تبلیغ کند که در رسانه ملی زیر سوال می رود. نهادهای متولی جامعه اگر هم افزا نباشند و جزیره ای عمل کنند و فعالیت های مثبت یکدیگر را خنثی کنند، بدترین رفتار در جامعه را انجام داده اند. اگر نهادهای فرهنگی ما هم جهت و همسو باشند، بسیاری از معضلات اجتماعی رفع می شود./422/طلیعه