به گزارش خبرنگار وسائل، این واقعیتی مسلم است که پیشرفت تکنولوژی در همه زمینه ها، امروزه با سرعت زیادی در جریان است. در این میان، قوه سلاح سازی بشر نیز هماهنگ با پیشرفت علوم روز به روز درحال پیشرفت است. سلاح های کشتار جمعی نیزکه دارای ویژگی قدرت تخریب وسیعی هستند و به شکلی گسترده، امنیت جهانی را مخدوش می سازند، از این امر عقب نمانده است.
در راستای تهدید و منع گسترش این گونه سلاح ها، کشور ها تلاش کرده اند تا با تصویب کنوانسیون های بین المللی به این مهم دست یابند. علیرغم اینکه برخی از کشورها دارای سلاح های کستار جمعی، پایبند به تعهدات بین المللی خویش نسیتند، در دکترین دفاعی اسلام، توسل به سلاح های کشتار جمعی به عنوان حکمی تکلیفی و وضعی در بردارنده ی رویکرد فکری و عملی اسلام؛ قرآن، سنت، قواعد فقهی و عقل در باب کاربست این سلاح ها در راستای مقاصد صلح جویانه و فراتر از اینها اهداف جنگجویانه است.
در چنین پارادایمی بکارگیری، نگهداری و تولید سلاح های غیر متعارف در دکترین ما جایگاهی ندارد و این یک بیان تبلیغاتی و رسانه ای به منظور اقناع قدرت های جهانی نیست بلکه موضوع دین و شرع ما نشان می دهد.
اما تحلیل و شیوه استنباط چنین برداشتی از منابع اسلامی مستلزم بررسی تمامی منابع اسلامی در این جایگاه است که از میان، آنچه که در این نگاره مورد توجه و بررسی نگارنده قرار می گیرد تحلیل قواعد فقهی ناظر بر تولید، نگهداری و به کارگیری سلاح های کشتار جمعی است تا پس از پاسخ به اینکه آیا در نگاه اسلامی قواعد فقهی (انگاره های فقهی) ناظر بر تولید، نگهداری و به کارگیری سلاح های کشتار جمعی وجود دارد، حکم فقهی تولید و به کارگیری اینگونه سلاح ها مستندا و مستدلا استنباط گردد.
فرضیه این است که قواعد مسلم متعددی در فقه عامه و امامیه، نظیر حرمت اقدام سالب نفوس عامه، لاضرر و لاضرار و وزر و ... وجود دارد که به نحو دلالت مطابقی و یا به طریق التزامی و اولویت بر عدم مشروعیت تولید، نگهداری و به کارگیری سلاح های کشتار جمعی دلالت دارند.
موضوع نگهداری و به کارگیری سلاح های کشتار جمعی از منظر فقه اسلامی به صورت مستقل و مسنجم مورد پژوهش قرار نگرفته است. در متون فقهی مانند فقه الصادق (س)، جواهرالکلام و ... فقط مشابه این موضوع مانند انداختن سم در بلاد و قنات کفر، استفاده از منجنیق و ممنوعیت مثله کردن در کتاب جهاد مطرح شده است. طبیعتا در این آثار از تسلیحات کشتار جمعی مدرن که یک پدیده جدید و مستحدثه در عصر حاضر است بحثی به میان نیامده است.
نویسنده گان سعی بر این دارد که موضوع را منسجم و در ابعاد مختلف، در عین توجه به آثار و پیامدهای مخرب تولید و به کارگیری سلاح های کشتار جمعی، با بهره وری از رویکرد توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای مورد فحص و بحث قرار دهد. این کتاب شامل سه فصل می باشد که هر فصل به بررسی و تببین موضوعات پرداخته است.
فصل اول با نام "مبادی تصوری و تصدیقی" است که خود در سه گفتار به بررسی "دانش واژه شناسی"، "تاملی بنیادین در باب مشروعیت سلاح های کشتار جمعی در پرتو اصول حقوق بین الملل" و "تئوری کلی فقه محیط زیست" پرداخته است.
فصل دوم این کتاب "بایسته های فقهی ناظر بر نسبت محیط زیست و سلاح های کشتار جمعی" است. این فصل یازده گفتار دارد، گفتار اول "تبیین نسبت محیط زیست و سلاح های کشتار جمعی در پرتو قاعده لاضرر" از منظر کتاب، سنت، اجماع و عقل، گفتار دوم "قاعده سعی بر فساد فی الارض"، گفتار سوم "قاعده اتلاف" از منظر آیات، روایات و اجماع، گفتار چهارم "قاعده امر به معروف و نهی از منکر" از منظر کتاب، سنت و عقل، گفتار پنجم "قاعده عدالت" از منظر آیات، روایات و عقل، گفتار ششم "قاعده سد ذرایع" از منظر آیات، روایات و دلیل عقل، گفتار هفتم "قاعده مصلحت" از منظر حدید لاضرر، عقل و سیره صحابه، گفتار هشتم "قاعده روح" از منظر قرآن و روایات، گفتار نهم "قاعده حرمت اعانت بر اثم و عدوان" از منظر آیات، روایات، عقل و اجماع، گفتار دهم "قاعده مقابله به مثل" از منظر کتاب و سنت و گفتار یازدهم "قاعده در النفسده مقدم علی جلب المصلحه" از منظر کتاب و سنت به موضاعت پرداخته است.
در فصل "سوم تاملات فقهی حاکم بر محیط زیست در معرض سلاح های کشتار جمعی" شش گفتار مورد بررسی قرار گرفته است. گفتار اول قاعده حرمت تنفیر از دین، گفتار دوم قاعده لزوم وفای به عهد و پیمان، گفتار سوم قاعده وزر، گفتار چهارم قاعده حرمت، گفتار پنجم قاعده کلما حکم به العقل حکم به الشرع و گفتار ششم قاعده اسراف (در قتل) است.
کتاب قواعد فقه بشر دوستانه (مقدمه ای بر فقه تمدن) در 230 صفحه توسط آقایان محمد لری نژاد و سید محسن قائمی خرق تالیف و توسط انتشارات مجد منتشر گردیده است.
120/د