به گزارش خبرنگار پایگاه تخصصی وسائل هدف نویسندگان کتاب اقتصاد خانوار در اسلام پرداختن به تدبیر مدن یا به قول امروزی دانش اقتصاد متعارف و حکمرانی امور نیست، بلکه هدف پرداختن به تدبیر منزل یا به قول امروزی اقتصاد یا سبک زندگی خانواده هست که قصد دارد با آموزش و تربیت ویژه خود مکمل حکمرانی اسلامی در تحقق اهداف نظام اسلامی باشد. در این نگاه آموزش و تربیت انسان خود موضوعیت دارد و باور دارد بدون آن تحقق تعالی، کمال و رشد در جامعه اسلامی میسر نخواهد بود. نویسندگان امیدوار هستند که این اثر که مشتمل بر دو جلد است گامی هر چند کوچک در تبیین مولفه های سبک زندگی خانوارها در جامعه اسلامی باشد و بتواند نقشی کوچک در تحقق الگوی اسلامی پیشرفت و جامعه آرمانی اسلامی مان داشته باشد.
تجربیات دنیا در اقتصاد خانواده بخش اول این اثر است که شامل پنج فصل میباشد. در فصل اول این اثر ۲۳۴صفحه‌ای واژه های کلیدی حوزه آموزش سواد اقتصادی و مالی تعریف و تبیین گردیده که از جمله این تعاریف چیستی اقتصاد خانه و خانواده و معرفی استانداردهای محتوایی است که درباره اقتصاد خانواده مولفان آورده اند" اقتصاد خانواده به دنبال ارتقاء فهم ما از تخصیص منابع و توزیع رفاه درون خانواده، سرمایه گذاری در فرزندان و انتقالهای بین نسلی، شکل گیری خانواده و از هم پاشیدن آن و چگونگی تعامل خانواده و بازارها میباشد. بخش مهمی از مباحث اقتصاد خانواده به این امر اختصاص دارد که چگونه بازارها بر رفتار خانواده تاثیر میگذارد و نیز چگونه خانواده در حوزه‌هایی مانند عرضه نیروی کار و تقاضای مصرف کننده بر رفتار بازار تاثیر دارند." [1]
تاریخچه آموزش سواد اقتصادی و مالی در غرب فصل دوم کتاب را شامل شده که در مقدمه آن می‌خوانیم" برخی معتقدند که هیچ گونه تاریخچه قطعی ای درباره آموزش سواد اقتصادی و مالی در غرب وجود ندارد و از لحاظ تاریخی معمولا گفته می‌شود که آموزش سواد اقتصادی و مالی ابتدا در خانه‌ها صورت گرفته و سپس در مدارس و در کلاس‌های اقتصاد خانه نیز ارائه شد." [2] این فصل پس از بررسی قرون مختلف آموزش سواد رسانه ای و اقتصاددانان آن با جمع بندی و خلاصه فصل به پایان میرسد.
در فصل سوم نویسندگان کتاب آقایان دکتر نعمتی، تنهای مقدم و مرادی مروری بر ادبیات دانش اقتصاد خانواده در اقتصاد متعارف داشته اند. مباحثی که در این فصل برای خوانندگان توضیح داده اند شامل: آغاز به کار کمیسیون آموزش و سواد مالی ،ائتلاف جامپ استارت، شورای تربیت اقتصادی و موارد چنینی در کشور استرالیا، برزیل ، روسیه، ژاپن و مانند آن است .
در فصل چهارم کتاب حاضر که دانشگاه امام صادق(علیه السلام) با همراهی کمیته امداد امام خمینی(ره) در سال ۱۳۹۵ و در تیراژ1000 نسخه آن را به زیور طبع آراسته؛ سابقه مطالعات حوزه سواد اقتصادی و مالی توضیح داده می‌شود. در واقع مولفان در این فصل قصد دارند که ابتدا به دسته بندی موضوعات مورد توجه در پژوهشهای حوزه سواد اقتصادی و مالی پرداخته سپس در هر محور از دسته بندی موضوعات، برخی از آثار پژوهشی را معرفی کنند.
و اما آخرین فصل از بخش اول را اقتصاد خانواده در اقتصاد متعارف در برگرفته است. در این فصل خواننده کتاب متوجه میگردد که اقتصاد در ادبیات غربی به سه حوزه تولید و مدیریت درآمد، حوزه مصرف و مدیریت هزینه و حوزه سازمان خانواده و ساختار تقسیم گیری آن تقسیم می‌شود که هر کدام جداگانه در این فصل توضیح داده می‌شود.
در بخش دوم کتاب مولفان در چهار فصل که از فصل ششم تا نهم را شامل می‌شود به مبحث اقتصاد خانواده در ادبیات اسلامی و تمدنی می‌پردازند. در فصل ششم که عنوان مفاهیم کلیدی حوزه اقتصادی خانواده در تمدن اسلامی را گرفته است؛ ابتدا مفاهیم کلیدی حوزه اقتصاد خانواده در تمدن اسلامی همچون قصد، میانه روی توضیح داده می‌شود. پس از آن معنای تدبیر و سوابق آن بیان گردیده و در ادامه نیز منظور از احکام اقتصادی ابتدا مشخص و سپس اخلاق اقتصادی توضیح داده می‌شود که اخلاق اقتصادی در اینجا چنین معرفی شده" اخلاق اقتصادی به آن دسته از ارزشهای اخلاقی و معنوی گفته می‌شود که آثار اقتصادی دارند، خواه خود آن ارزشهای اقتصادی باشند و خواه نباشند." [3] در ادامه نیز اخلاق اقتصادی در اسلام به همراه آموزه‌های آن توضیح و تبیین میگردد.
مصرف در خانواده از نظر اسلام فصل بعدی است که در مقدمه آن نوشته شده" در حالیکه در غرب هدف اصلی فعالیت اقتصادی مصرف و مطلوبیت حاصل از آن میباشد در اسلام مصرف به عنوان یک مقدمه لازم در راستای هدفی والاتر قرار میگیرد. درست است که اسلام مصرف را هدف نمیداند اما آن را مذموم نیز نمی‌شمارد."[4] هدف از مصرف اولین بحث این فصل است که در آن آورده شده" در اسلام مصرف صرف نداریم بلکه مصرف مسئولانه یا مصرف متعهدانه داریم."۱۸۶[5] در ادامه نیز اصول کلی حاکم بر مصرف همچون اصل کفاف، اصل حلال و طیب بودن، اصل تداوم رشد و تعالی برای علاقمندان تبیین میگردد. و پس از مبحث انواع راه‌های مصرف مال فصل به پایان میرسد.
آخرین فصل کتاب نقش‌ها و روابط اقتصادی در خانواده است که در آن ابتدا نقش اقتصادی مرد و سپس زن خانواده و فرزندان هر کدام جداگانه بررسی شده که خواجه نصیر الدین طوسی در این قسمت نقش زن را شریک در اموال مرد دانسته و اصولا یکی از دلایل ازدواج را حفظ اموال توسط وی میداند. وی نقش اقتصادی زن را تا جایی میداند که وی را قسیم مرد در تدبیر منزل و نائب او به وقت غیبت می‌شمارد."[5]
جلد اول کتاب« اقتصاد خانوار در اسلام» که به توضیح مولفه های سبک زندگی میپردازد؛ با قیمت ۱۲۰۰۰تومان اکنون در بازار موجود است.
لازم به ذکر است که نویسندگان در جلد دوم این اثر به تبیین و بررسی مبحث دخل و خرج در هفت فصل و 242 صفحه می‌پردازند.
پی‌نوشت:
[1] کتاب « اقتصاد خانوار در اسلام» ، آقایان دکتر نعمتی، تنهای مقدم و مرادی ،ص۲۳
[2] همان،ص۳۰
[3] همان،ص ۱۷۸
[4] همان،ص ۱۸۶
[5] همان،ص 217
323/603/ع