vasael.ir

کد خبر: ۸۵۰۱
تاریخ انتشار: ۰۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۷:۴۹ - 26 May 2018

معرفی کتاب| نقدی بر مبانی معرفت شناسی اومانیستی

وسائل- برخلاف مبانی معرفت شناسی اومانیستی، در معرفت شناسی دینی عقل آدمی مخزن حقایق نیست تا با اتکای صرف به آن تمامی معارف حاصل گردد بلکه عقل میزان حقوق و حقایق است که اگر آدمی وجهه عقلانی نداشت تشخیص حقانیت شریعت نیز برایش مقدور نبود.

به گزارش خبرنگار وسائل، کیفیت شناخت و آگاهی انسان از جمله مسائل اساسی نظام های فکری مختلف می باشد و در سیر تاریخ تحول اندیشه، با عنوان شناخت شناسی یا اپیستولوژی مورد بحث و بررسی اندیشمندان قرار گرفته است.

با نظری کلی به مجموعه تفکر بشری (اعم از دینی یا غیر دینی) دو نحوه تلقی از انسان به منزله موجود آگاه و صاحب معرفت ملاحظه می شود:

تلقی اول اینکه: انسان جایگاه شناخت است و مبنای معرفت، نسبت به وی دارای تعالی می باشد که به نحوی اشراقی، آگاهی را به او افاضه می نماید.

تلقی دوم اینکه: انسان خاستگاه شناخت است و آگهی و معرفت از وجود او در وضعیتی کاملا قائم به خویش بدون مدد جستن از متعالی برمی خیزد. بدیهی است که هریک از نگرش های فوق در مسیر تحولی یا تکامل خویش فراز و نشیب هایی را طی می کند.

بخش اول: اومانیسم (بشرانگاری)

اساس تفکر اومانیستی بر ارج نهادن به مقام و منزلی انسان نهاده شده است و از آنجا که فشار و اختناق کلیسای قرون وسطا ارزش و حیثیت انسانی افراد را خدشه دار نموده بود و به نام مذهب، آزادی و اختیار انسان ها را از آنان سلب کرده بود نهضت ادبی فلسفی اومانیستس درصدد اعاده حیثیت انسان به عنوان موجودی آزاد و مختار برآمد و به مقابله با ارباب کلیسا پرداخت و چنین بود که تلقی اومانیست ها از تنافی دین و آزادی به گسستگی کامل آنان از مبدأ الهی انجامید تا جایی که در سیر شکل گیری تفکر اومانیستی، آنان در مبنای آگاهی و معرفت نیز به «منِ» انسانس بسنده نمودند.

نویسنده در فراز و نشیب اندیشه خودبنیادانگاری فیلسوفان اومانیست به تحلیل و تتبع می پردازد.  

بخش دوم: سیر معرفت شناسی اومانیستی (انسان به عنوان خاستگاه شناخت)

بن بست حاصل از امتفا نمودن به انسان به منزله مبنای معرفت در اندیشه نیچه مطرح می شود و لزوم پیدایش تفکری دیگر(که هایدگر پیشرو آن است) مورد بررسی قرار می گیرد، چنانکه او تصریح می کند: انسان با آغاز نمودن از موجود به جای وجود بزرگترین خطای تفکر و شناخت قرار گیرد.

لازم به ذکر است که در هر دو بخش مزبور سعی می شود تا صرفا منابع غربی و یا ترجمه های آن ها مطالع بررسی شود تا تحقیق به صورتی منصفانه و بدون جهت گیری انجام گرفته باشد.

بخش سوم: بحران در معرفت شناسی اومانیستی

در این فصل به آرای نیچه در مقام پایان بخش فلسفه اصالت بشر؛ و هایدگر در مقام گشاینده راه تفکری دیگر پرداخته شده است.

بخش چهارم: مبنای معرفت شناسی دینی انسان به عنوان جایگاه شناخت

نویسنده در این بخش به نحوی مجمل مبنای معرفت شناسی دینی(خواه به طریق نقلی و خواه به روش عقلی) بررسی می شود و در پایان تصریح می گردد با وجود اینکه انسان مختار و آزاد آفریده شده، اما مطرود و به خود واگذار نشده تا در عرصه شناخت که مقدمه عمل است دچار گمراهی شود بلکه خالق او راه های کشف حقیقت را به او نشان داده تا بالا رفتن از نردبان طریقت حس و ذهن و عقل به حقیقت معرفت شهودی ارتقا یابد.

نویسنده: مریم صانع پور

این کتاب به همت انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر شد./209/ف

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹