vasael.ir

کد خبر: ۸۳۰۸
تاریخ انتشار: ۲۳ ارديبهشت ۱۳۹۷ - ۱۷:۰۲ - 13 May 2018
حجت الاسلام رفعتی / 27

فقه رسانه| باید مدهای متنوع سنتی برای فصول مختلف ارائه شود

وسائل ـ حجت الاسلام والمسلمین رفعتی نائینی در بیست و هفتمین جلسه درس خارج فقه رسانه گفت: برای اینکه جوان به مدگرایی کشیده نشود مشاهیر فعلی که الگوهای خوبی هستند به زیبایی معرفی کنیم، مثلاً جوان مخترعی که دنبال مد غربی نیست به عنوان الگو معرفی شود حتی کسانی که می خواهند افراد پولداری باشند و جزء نفرات برتر ثروتمند دنیا هستند، لباس های ساده ای دارند و به دنبال مدگرایی نبوده اند.

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، حجت الاسلام والمسلمین عباس رفعتی، در جلسه بیست و هفتم درس خارج فقه رسانه که در روز یکشنبه مورخه 8 بهمن سال 96 در موسسه فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار گردید، در ادامه بررسی پیام های حرام رسانه، به بررسی راهکارهای ایجابی مقابله با مدگرایی غربی در رسانه ها پرداخت.

استاد رفعتی نائینی در ابتدای درس خارج فقه رسانه به مجموعه راهکارهای ایجابی پیشنهادی اشاره کرد و گفت: باید مبانی فقهی راهکارهای ایجابی نیز مدنظر ما باشد و روایت یا سیره معصوم علیهم السلام آن را تایید کند و الا راهکار فقهی رسانه ای نمی تواند باشد.

ایشان در ادامه گفت: در رابطه با ارائه مدهای جدید ایرانی، برخی تصور می کنند که شاید اسراف صورت گیرد در حالی که ما با مبانی فقهی نفقه و شئون متفاوت افراد در مساله لباس به صراحت می گوییم که اسراف نیست و حتی می توان مد برای فصول مختلف به جامعه ارائه داد تا در مقابل مدگرایی غربی بایستیم.

استاد سطوح عالی حوزه در پایان گفت: جوان می فهمد که اگر بخواهد به دنبال نوابغ باشد یا از شخصیت های ثروتمند دنیا باشد نباید به دنبال مدگرایی حرکت کند، پس باید این موارد را به رخ بکشیم تا مشخص شود که تبعیت از مدگرایی سرانجام سودمندی برای شخص ندارد.

خلاصه درس گذشته

دروازه ورود فرهنگ بیگانه مدگرایی است و تجربه نشان داده در مواردی که خواسته اند فرهنگ خودشان را وارد کنند ابتدا با موارد ساده ای وارد شده اند و ابتدا سر و موی جوان کشور را به وضع خودشان متمایل کرده اند و از منابع دینی استفاده می شود که فلسفه حرمت تشبه به کفار همین است که در رفتار اجتماعی و سبک زندگی نیز به آنان تشبه می یابیم. صدا و سیما برخی موارد راهبردی به نام دفع افسد به فاسد دارد و به همین جهت از برخی خواننده های پاپ استفاده می کند. گاهی گفته می شود به جای اینکه مردم از برنامه های شبکه من و تو استفاده کنند برنامه دورهمی را مشاهده کنند که مفسده کمتری دارد. ما همان آهنگ حرام یا موسیقی کذا را در قالب خواننده های خودمان بیاوریم که محتوای انقلابی و ارزشی داشته باشد. تنها کاری که کرده ایم این است که قافیه را عوض کردیم و برخی جوان ها نیز تصور می کنند که چون از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می شود پس حلال است.

ما باید مدسازی بومی داشته باشیم زیرا تنوع در لباس در اسلام منع نشده است اما نباید نماد کفار باشد و حضرت آقا نیز اشاره داشتند که ما مخالف نیستیم که این مد از داخل ایران درست شود مشکل این است که مد از آمریکا درست می شود و به ایران می آید. گاهی در ایران لباس درست می کنند اما کلمات انگلیسی روی آن می نویسند و نمادهای کفر استفاده می شود که اشکال دارد.

سومین راهکار این است که هنرمندان موظف شوند در غیر از برنامه های نمایشی حتی در زندگی روزمره از لباس های ایرانی استفاده کنند زیرا مردم از آنان الگو می گیرند، یعنی همان طور که توانستید خواننده انقلابی درست کنید و هزینه کردید برای این مدسازی ایرانی نیز باید هزینه کنید. در شبکه هایی که می خواهید او را نشان دهید با این لباس نشان دهید تا الگو شود.

تقریر کامل درس

بررسی  و جمع بندی راهکاری ایجابی رسانه ای در مقابل مدگرایی غربی

یکی از مصادیق نوع سوم پیام محرم رسانه بودیم. اگر پیامد برنامه های رسانه ای ما موجب مدگرایی غربی  شود درست نیست.

بیان شد این مدگرایی چندین مفسده دارد و راهکارهای مقابله را به صورت سلبی و ایجابی بیان کردیم.

آقای رضایی در راهکارهای مقابله این گونه نوشته بودند: «روشنگری اثرات سوء مدگرایی غربی در رسانه ها در حوزه ظاهرگرایی، اخلاقیات، عواطف، تهدید نسل، زندگی مجردی، مصرف گرایی افراطی، تنهایی روانی و نداشتن مفر برای ابراز عشق، مصرف گرایی و اسراف بیشتر به دلیل فردگرا شدن و اختصاصی.

ایشان در واقع به سراغ راهکار سلبی اول رفته اند. مفاسد مدگرایی را تبیین رسانه ای داشته باشیم. در این مساله، مفاسد را ذکر کرده اند. بیان شد که این موارد جزء مفاسد است و باید در راهکار سلبی مفاسد تبیین شود.

این مورد که بیان کردند قسم الف بود.

ب) پاتک رسانه ای با استفاده از یک نکته مثبت

ایشان سلبی ها و ایجابی ها را مخلوط کرده اند که این مورد ایجابی است.

ما در بحث گذشته سه راهکار ایجابی عرض کردیم:

1ـ ترویج سنت ها

2ـ تولید مدهای بومی

3ـ ترغیب هنرپیشه ها و الگوهای اجتماعی به پوشیدن مدهای بومی

این موارد راهکار ایجابی و اثباتی بود که در بحث گذشته مطرح شد.

نظر آقای رضایی این بود که ببنیم در مدهای جدید چه نقاط مثبتی است و همان موارد را بزرگ کنیم و از تکنیک دندان سفید مردار استفاده کنیم. مثلاً سخت کوشی یک بازیگر معروف که قلابی باشد تا به سمت یک معروف دینی طرفدارانش را بکشانیم.

راهکار دیگرشان مقابله با انحصار گرایی رنگ ها و نمادهاست. ایشان منظورشان این بود که نگذاریم آنان نمادهای ما را مصادره کنند. مثلاً رنگ سبز که نماد تقدس ما بود آنان مصادره کردند.

راهکار دیگر ایشان عدم جداسازی جامعه متعارف از جامعه نامتعارف بود که در آن جلسه بررسی شد و بیان کردیم که بسیار راهکار بعیدی است و باید راهکار مستقیم باشد.

باید راهکارهای ما مبتنی بر مسائل و مبانی دینی باشد.

راهکار چهارم

راهکار دیگر ایشان که درست است، معرفی نوابغ و الگو برای هر دوره سنی است که در تلاطم جریانات جامعه راه صحیح را انتخاب کرده اند. (نظیر دکتر چمران)

این راهکار جدید و دینی است. برای اینکه جوان به مدگرایی کشیده نشود مشاهیر الان را که الگوهای خوبی برای جوان هستند به زیبایی معرفی کنیم. مثلاً جوان مخترعی که دنبال مد غربی نیست به عنوان الگو معرفی کنیم. حتی کسانی که می خواهند افراد پولداری باشند و جزء نفرات برتر ثروتمند دنیا هستند، لباس های ساده ای دارند و به دنبال مدگرایی نبوده اند. جوان می فهمد که اگر بخواهد به دنبال نوابغ باشد یا از شخصیت های ثروتمند دنیا باشد نباید به دنبال مدگرایی حرکت کند، پس باید این موارد را به رخ بکشیم.

این الگوگیری دینی در منابع ما نیز هست اما باید جزء اولیا و انبیا باشند. ما در جامعه امروز باید برای جوان الگوهای دینی و غیر دینی را معرفی کنیم زیرا مردم به زندگی این افراد نگاه می کنند.

جوان با معرفی این الگوها می فهمد که کسانی در جامعه اعتبار دارند که اصلاً توجهی به این مدها نداشته اند.

پس راهکار چهارم معرفی شخصیت های الگو و پیشرفته در جامعه است.

سوال: آیا این مدگرایی درست و تنوع در پوشش اسراف نیست؟

پاسخ: بیان شد که برای هر فصل می توان مد درست و متناسب با همان فصل ارائه کرد. در مورد لباس زن که نفقه اوست همین بحث بیان شده است که چند لباس به زن تعلق می گیرد که فقها فصلی یک لباس را به عنوان حداقل بیان کرده اند. شأن افراد در نفقه نیز متفاوت است.

یکی از اشکالاتی که آقایان در فقه مستحدث نمی روند به همین خاطر است که باید از طهارت تا دیات در دست انسان باشد تا بتوانیم در این مسائل مستحدث مبانی فقهی را استنباط کند.

بحث نفقه در این بحث تأثیر دارد که فقها می گویند شأن یک زن این است که باید در سال چهار دست لباس داشته باشد و گاهی کمتر از این مقدار است. خانواده ای است که مهمان زیاد دارد و زیاد هم به مهمانی می رود و حضورش در جامعه بیشتر است و این شخص با خانمی که این مقدار حضور در جامعه ندارد و در روستا زندگی می کند. پس شئون افراد در این مساله متفاوت است.

این مدها که بیان شد برای افراد در سنین و جنسیت متفاوت است. هر چه لباس بیشتر بدن را بپوشاند در شرع بیشتر تاکید شده است و الا بسیاری از مردم چه زن و چه مرد در غرب لخت هستند.

سوال: امروزه با مدهای ساختار شکننده و هنجار شکننده مواجه هستیم و اصلاً بحث ما در این موارد نیست. در واقع بحث جنگ نرم برای شکستن هنجارهاست.

پاسخ: بحث همین است که اگر بخواهیم جوان ما به دنبال این موارد نرود از لحاظ رسانه ای چه کاری می توانیم انجام دهیم. الان بحث این است چه کارهای ایجابی انجام دهیم. بحث ما این است که اگر برای مقابله با مدگرایی غربی، مدهای متفاوت چهار فصل درست کنیم مصداق اسراف نیست.

نباید این مسائل با مبانی روانشناختی و جامعه شناسی خلط شود.

اگر همه راهها استفاده شود تأثیرات خوبی در جامعه دارد. مثلاً پیش بینی و شناخت مدهایی که قرار است وارد جامعه شود نیز مطرح شده است.

برخی مواردی که آقای رضایی برشمرده اند که ارتباطی به مدگرایی و رسانه ندارد و از بحث خارج شده است و مربوط به تبلیغات است.

گاهی ما در برنامه تبلیغات بازرگانی باید مراقب باشیم که مدگرایی غربی را ترویج ندهد.

یکی از آفات مدگرایی، مساله جنسی است اما نباید دفع افسد به فاسد صورت گیرد ولی ارتباطی به بحث ما ندارد.

رسانه می تواند با طرح مسابقات فرهنگی، الگوسازی و مدسازی انجام دهد و می تواند راهکار خوبی باشد.

باید گرافیست ها فعال باشند و لگوها و دکورهای رسانه را تغییر دهند و حتی دکور اخبار نیز باید تغییر کند اما ارتباطی با مباحث ما ندارد.

جمع بندی

ما سه راهکار دیروز ارائه دادیم و امروز نیز راهکارهایی بیان شد که با مجموع راهکارهای سلبی حدوداً ده مورد بیان شده است.

یکی از نکات مهم این است که در این راهکارها به مبانی دینی توجه شود. در راهکارهای دیروز به این مبانی اشاره کردیم ولی در راهکارهای ایشان نیز باید روایت یا سیره ای از اهلبیت علیهم السلام اشاره شود که مشخص شود آنان نیز مساله را تأیید کرده اند.

یکی دیگر از پیامدهای منفی قسم سوم، اختلاط است که بسیار مبتلی به است و در ظاهر کار حرامی نیست ولی پیامد آن پیام اختلاط در جامعه است که در فیلم ها و سریال های خارجی بسیار  فراوان است و ناهنجارهای دیگری نیز به همراه دارد./926/ص

تقریر: محسن جوادی صدر

 

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹