vasael.ir

کد خبر: ۸۳۰۰
تاریخ انتشار: ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۷ - ۱۹:۰۷ - 08 May 2018
آیت الله مقتدایی/ جلسه 112

ولایت فقیه| لزوم طیب ولادت برای پیشوای امت

وسائل- آیت الله مقتدایی در خصوص شرط هفتم از شروط ولی فقیه که بحث طیب ولادت است، گفت: از طریق اولویت می توان اینگونه استدلال کرد که همانطور که ولد الزنا نمی تواند پیشوای نماز باشد، چگونه ممکن است در مورد امت اسلامی که همه باید به او اقتدا کنند جایز باشد که شخص ولدالزنا ولی فقیه و زعیم مسلمین باشد؟

به گزارش خبرنگار وسائل، آیت الله مقتدایی، در جلسه صد و دوازدهم درس خارج فقه ولایت فقیه که در روز دوشنبه 18 اردیبهشت سال 96 در مدرسه مبارکه دارالشفاء برگزار شد، به بررسی هفتمین شرط از شروط ولی فقیه یعنی طهارت مولد و بیان ادله آن پرداخت.

آیت الله مقتدایی در ابتدای درس خارج ولایت فقیه بیان داشت: هفتمین شرطی که برای ولی فقیه ذکر شده است پاکی ولادت است که نباید شخص ولدالزنا به عنوان ولی فقیه انتخاب شود.

ایشان در ادامه افزود: زمانی که در امام جماعت طیب مولد شرط شده است به طریق اولی در امامت و زعامت مردم باید طیب مولد داشته باشد و این به اولویت قطعیه و فحوی قابل اثبات است و از این دسته روایات این شرط مذکور را استفاده می کنیم.

این استاد حوزه در ادامه ابراز داشت: طبق روایت معتبر هیچ خیری از ولدالزنا صادر نمی شود پس این شخص نمی تواند صلاحیت امر مهم ولایت فقیه را داشته باشد.

وی در پایان به تقریب استدلال پرداخت و گفت: امام جماعت در جلوی جماعتی می ایستد و بقیه افراد در نماز به او اقتدا می کنند که در این مورد شخص ولدالزنا نمی تواند پیشوای نماز باشد چگونه ممکن است در مورد امت اسلامی که همه باید به او اقتدا کنند جایز باشد که شخص ولدالزنا ولی فقیه و زعیم مسلمین باشد؟

تقریر درس

آیت الله مقتدایی در جلسه گذشته به دیدگاه علامه طباطبائی ذیل آیه ۱۱ سوره نساء اشاره کرد و گفت: طبق نظر علامه مالکیت مال نیاز به روح تعقل بیشتر دارد و لذا در اختیار مرد قرار داده شده است و در زنان احساسات و عواطف غلبه دارد و مصرف باید در اختیار او قرار گیرد و لذا دوسوم مصرف در اختیار او قرار گرفته است.

طهارة المولد

هفتمین شرطی که برای ولی فقیه ذکر شده است پاکی ولادت است که نباید شخص ولدالزنا به عنوان ولی فقیه انتخاب شود.

در کلمات فقها این مساله ذکر نشده است؛ زیرا بحث ولایت فقیه در کلمات فقها عنوان نشده است ولی دلیل بر این نیست که چنین شرطی وجود ندارد.

همچنین آیه و یا روایتی که به صورت مستقیم بر این شرط دلالت داشته باشد نداریم منتهی در باب ولدالزنا روایاتی وارد شده است که یا به نحو عموم و یا به صورت خاص می توانیم استفاده کنیم که صلاحیت برای زعامت مسلمین ندارد.

برخی روایات به صورت عمومی است و برخی مثلاً در شرائط امام جماعت بیان شده است که باید طیب مولد داشته باشد.

زمانی که در امام جماعت طیب مولد شرط شده است به طریق اولی در امامت و زعامت مردم باید طیب مولد داشته باشد و این به اولویت قطعیه و فحوی قابل اثبات است و از این دسته روایات این شرط مذکور را استفاده می کنیم.

روایات عام

مرحوم مجلسی در بحارالانوار از مرحوم صدوق (کتاب ثواب الاعمال) نقل می کند و هم چنین مرحوم مجلسی همین روایت را از برقی در کتاب مکاسب نقل می کند که سند هر دو به زراره از امام پنجم علیه السلام می رسد. سند روایت معتبر و موثق است.

« ثواب الأعمال ابْنُ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ أَحْمَدَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ علیه السلام یَقُولُ لَا خَیْرَ فِی وَلَدِ الزِّنَا وَ لَا فِی بَشَرِهِ وَ لَا فِی شَعْرِهِ وَ لَا فِی لَحْمِهِ وَ لَا فِی دَمِهِ وَ لَا فِی شَیْ‏ءٍ مِنْهُ یَعْنِی وَلَدَ الزِّنَا.» در این روایت نفی عموم می کند که در ولدالزنا هیچ گونه خیری نیست و بعد وارد جزئیات می شود تا تاکید بیشتری کرده باشد.

دلالت روایت

این روایت نفی عموم دارد و بعد نیز تاکید دارد و یک یک اعضا را می شمرد که در هیچ کدام خیری نیست. به طور کلی اگر بخواهیم شخصی را به عنوان ولی فقیه انتخاب کنیم انتظار هست که حسن ولایت داشته باشد و در پیاده کردن و اعمال ولایت هر آن چه خیر و خوبی است انجام دهد و آن چه به نفع مردم است در نظر داشته باشد در حالی که روایت می فرماید هیچ خیری از او صادر نمی شود پس این شخص نمی تواند صلاحیت این امر مهم را داشته باشد.

نصب زیادبن ابیه به فرمانداری

زیادبن ابیه از طرف امیرمومنان علیه السلام نصب نشده بود و عثمان او را از قبل انتخاب کرده بود. مضافاً این که ولدالزنا بودن زیاد بن ابیه نیز روشن نیست و معاویه او را به خود منتسب کرد.

بنابراین روایت به صورت کلی نفی خیر کرده است و ما از ولی فقیه انتظار خیر داریم.

روایات خاص

اما روایاتی که به صورت خاص در این باره قابل استناد است که می خواهیم به فحوی و قرینه اولویت از آن استفاده کنیم چند طائفه است.

روایات در امامت جماعت

1- « وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام فِی حَدِیثٍ قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام لَا یُصَلِّیَنَّ أَحَدُکُمْ خَلْفَ الْمَجْذُومِ وَ الْأَبْرَصِ وَ الْمَجْنُونِ وَ الْمَحْدُودِ وَ وَلَدِ الزِّنَا وَ الْأَعْرَابِیُّ لَا یَؤُمُّ الْمُهَاجِرِینَ[1] صحیحه زراره در وسائل قطعه قطعه شده است و بخشی از آن که در باب جماعت مناسب است ذکر می کنیم. به این افراد نباید در نماز اقتدا کرد که یکی از آن موارد ولد الزنا است.

این روایت از نظر سند معتبر است و مرحوم صدوق به صورت مرسل این روایت را نقل می کند.

2-    « مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع أَنَّهُ قَالَ: خَمْسَةٌ لَا یَؤُمُّونَ النَّاسَ وَ لَا یُصَلُّونَ بِهِمْ صَلَاةً فَرِیضَةً فِی جَمَاعَةٍ الْأَبْرَصُ وَ الْمَجْذُومُ وَ وَلَدُ الزِّنَا وَ الْأَعْرَابِیُّ حَتَّى یُهَاجِرَ وَ الْمَحْدُودُ.»

همان مواردی که در روایت قبلی بود در این روایت نیز ذکر شده است. این روایت را کلینی و شیخ در تهذیب  نیز نقل کرده است. در این روایت نیز یکی از طوائفی که نمی توان به او در نماز اقتدا کرد را ولدالزنا ذکر کرده است.

در روایتی از امام علیه السلام می پرسند که می توان به شخصی که برص (جذام) دارد اقتدا کرد؟ حضرت می فرمایند آری.

أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِیَادٍ یَعْنِی ابْنَ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْعَلَاءِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَجْذُومِ وَ الْأَبْرَصِ مِنَّا أَ یَؤُمَّانِ الْمُسْلِمِینَ قَالَ نَعَمْ وَ هَلْ یَبْتَلِی اللَّهُ بِهَذَا إِلَّا الْمُؤْمِنَ (قَالَ نَعَمْ) وَ هَلْ کُتِبَ الْبَلَاءُ إِلَّا عَلَى الْمُؤْمِنِینَ. امام علیه السلام فرمودند که مومن نیز به این بلا مبتلا می شود و اقتدا به آنان جایز است.

جمع بین این روایت و روایات قبلی که نهی کرده بود این است که روایت قبلی را بر کراهت حمل کنیم.

اما نسبت به ولدالزنا دلیل جواز نداریم و به همین خاطر نهی در حرمت به قوت خودش باقی است و اگر کسی به او اقتدا کند نمازش باطل است.

منافاتی ندارد که عبارتی نسبت به یک مورد بر کراهت حمل شود و در مورد دیگر بر حرمت حمل شود. در ابرص منافی دارد و حمل بر کراهت شده است ولی در ولدالزنا منافی ندارد.

تقریب استدلال

امام جماعت در جلوی جماعتی می ایستد و بقیه افراد در نماز به او اقتدا می کنند که در این مورد شخص ولدالزنا نمی تواند پیشوای نماز باشد چگونه ممکن است در مورد امت اسلامی که همه باید به او اقتدا کنند جایز باشد که شخص ولدالزنا ولی فقیه و زعیم مسلمین باشد پس به اولویت قطعیه ولد الزنا نمی تواند پیشوایی مسلمین را بر عهده بگیرد.

پس عدم طیب مولد به طریق اولی مانع پیشوایی امامت مسلمین خواهد بود.

طایفه دیگری نیز در مورد خاص مانند امام جماعت است که در ولی فقیه به طریق اولی از آن استفاده می کنیم که طور مثال بحث شهادت مطرح می شود که طیب ولادت در آن شرط است.

روایات طوائف دیگر را بعداً بیان خواهیم کرد./926/ف

تقریر: محسن جوادی صدر

پی نوشت:

[1] . وسائل الشیعه ج 8 ص 324

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹