به گزارش خبرنگار وسائل، کتاب «راهبردهای امنیتی؛ سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران» تألیف علی حمزه‌پور در 307 صفحه و توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و منتشر شده است.
تعیین و ترسیم راهبرد امنیتی جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی مبتنی بر اسلام، تنها از راه ترسیم اهداف میسر نمی‌شود؛ بلکه موانع فراوانی برای رسیدن به اهداف وجود دارند که احتمالاً هدف یا اهداف را در تعارض با اهداف کنشگران قرار می‌دهد.
فرضیه اصلی این بحث در پاسخ به سؤال اصلی پژوهش عبارت است از راهبردهای امنیتی سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از قوانین اسلامی و سیره رسالت و امامت و با توجه به الزامات ملی و مسؤولیت‌های فرامرزی نظام اسلامی، مشتمل بر دو بعد مکمل و فرایندی مصونیت‌بخشی هویتی و مصون‌سازی تمدنی است.
مصونیت‌بخشی هویتی به مفهوم حفظ، دفاع و صیانت از هویت و موجودیت نظام اسلامی مشتمل بر راهبردهای سه‌گانه و متعاقب استقلال‌محوری و نفی سلطه، بازدارندگی و مصلحت‌سنجی، جهاد دفاعی و مقابله به مثل است.
مصون‌سازی تمدنی به مفهوم حفظ، دفاع و صیانت از فرایند گسترش تمدن اسلامی مشتمل بر راهبردهای سه‌گانه و متعاقب دعوت و صدور فرهنگ انقلاب اسلامی، قوام‌بخشی به استمرار استکبار‌زدایی و هموارسازی تشکیل امت واحد جهانی است.
روش تحقیق در این کتاب با بهره‌گیری از نقاط قوت چارچوب نظری نظریه سازه‌انگاری در روابط بین‌الملل، به‌ویژه نظریه طرح‌شده از طرف الکساندر ونت تبیین خواهد شد.
کتاب از لحاظ ساختاری به چهار فصل تقسیم شده است؛ فصل نخست که به مفاهیم و کلیات میپردازد، شامل تعاریف، چارچوب نظری و روش تحیق و امنیت در سیاست خارجی دولت اسلامی است.
نویسنده در این فصل تلاش کرده است تا ابتدا تعاریف و مفاهیم پایه و بحث‌شده در خصوص مفاهیم امنیت، استراتژی(راهبرد)، استراتژی ملی، استراتژی امنیت ملی، راهبرد مصونیت‌بخشی هویتی و راهبرد مصون‌سازی تمدنی تشریح شود.
پس از آن نیز سعی کرده است تا چارچوب نظری و روش تحقیق مبتنی بر ادبیات سازه‌انگاری دستاوردهای مفهومی و راهکارهای امنیتی سازه‌انگاران در روابط بین‌الملل و رویکرد کاربردی آن در ساختار این کتاب تبیین کرده و در نهایت، با ذکر کلیاتی از مفهوم امنیت در سیاست خارجی دولت اسلامی، مفاهیم پایه، چارچوب علمی و مبانی نظری بحث ارائه دهد.
بنابراین در کتاب حاضر تلاش می‌شود با عنایت به مختصات فرهنگ، سیاست و جامعه داخلی که براساس نظریه مزبور با هویت و رفتار دولت در سیاست جهانی در تعامل بوده و هنجارها و ارزش‌های حاکم، نقش مهمی را در برون‌داد تصمیمات سیاست خارجی کشورها ایفا می‌کند، ساختار تحقیق سازماندهی شود.
فصل دوم با عنوان ابعاد نظری و عملی راهبرد امنیتی در ایران، به بررسی ابعاد نظری امنیت در جمهوری اسلامی ایران و ابعاد عملی آن میپردازد.
در این فصل با توجه به ساختار نظریه سازه‌انگاری در روابط بین‌الملل، با تشریح ابعاد نظری و عملی راهبرد امنیتی در ایران، پیش‌فرض‌های نظر راهبرد امنیتی در جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است.
در این راستا پس از تبیین اجمالی ارزش امنیت در اسلام با بهره‌گیری مستقیم از متون اسلامی مرتبط، رویکردهای تأثیر فزاینده استعلایی فرهنگی در سازه‌انگاری مشتمل بر مبانی هستی‌شناسی، انسان‌شناختی و جامعه‌شناختی با تأکید بر کارویژه نظام سیاسی از منظر نظام سیاسی اسلام در زمینه‌سازی برای تقرب به خداوند و تمرکز تمام تصمیمات و برنامه‌ها در این نظام در جهت تحقق همین هدف، اهداف دیگری مثل اجرای احکام اسلام و تحقق عدالت و امنتی به عنوان اهداف میانی تشریح می‌شود.
پس از آن نیز، براساس رویکرد جامع نظریه سازه‌انگاری در ملاحظه توأمان ابعاد نظری و عملی و تأکید بر متأثر بودن ابعاد عملی از ابعاد نظری، وضعیت امنیت محیطی(مجاور، منطقه‌ای و بین‌المللی)، تهدیدات و فرصت‌های امنیتی و درنهایت، مصادیق آسیب‌پذیری‌ها و تهدیدات امنیتی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مشتمل بر رژیم صهیونیستی اسرائیل، ترکیه، عربستان سعودی، پاکستان و مصر بررسی می‌شود.
فصل سوم تحت عنوان راهبرد مصونیت‌بخشی هویتی است که نویسنده اجرای این راهبرد را از طریق سطوح سه‌گانه و متعاقب مبتنی بر استقلال‌محوری و همکاری‌های متقابل؛ بازدارندگی و مصلحت‌سنجی؛ جهاد دفاعی و مقابله مثل میپردازد.
در این فصل راهبرد ابعاد شش‌گانه سطوح مذکور نیز مشتمل بر استقلال‌محوری و نفی سلطه (تأمین‌کننده حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، موجودیت و امنیت مردم یک کشور براساس اصل نفی‌سبیل و نفی هرگونه ستمگری و سلطه‌پذیری)، همکاری‌های متقابل و تعهد‌سازی، آمادگی دفاعی و بازدارندگی، مصلحت‌سنجی و مهادنه مورد تبیین قرار گرفته است.
فصل چهارم، راهبرد مصون‌سازی تمدنی عنوان گرفته است که دعوت و صدور فرهنگ انقلاب اسلامی و قوام‌بخشی به استمرار استکبار‌زدایی از مباحث مطرح در آن است.
اجرای این راهبرد از طریق سه‌گانه و متعاقب، مبتنی بر دعوت و صدور فرهنگ انقلاب اسلام، قوام‌بخشی به استمرار استکبار‌زدایی و هموارسازی تشیکل امت واحد جهانی در این تحقیق تصویر شده است.
در این فصل ابعاد شش‌گانه سطوح مذکور نیز مشتمل بر دعوت به فرهنگ اسلامی در گستره جهانی (ابلاغ پیام نورانی اسلام و انقلاب اسلامی مبتنی بر معنویت، صلح، عدالت، امنیت، کرامت و اعتلای انسان‌ها)، امتدادبخشی و صدور انقلاب اسلامی در جهان، بیدارسازی و ائتلاف مستضعفین، حمایت از مستضعفان و مقابله با مستکبرین جهان، بیدارسازی و ائتلاف اسلامی و وحدت و تشکیل قطب قدرت جهانی اسلام مورد تبیین قرار گرفته است.
120/601/د