vasael.ir

کد خبر: ۸۰۲۴
تاریخ انتشار: ۲۸ اسفند ۱۳۹۶ - ۲۲:۵۳ - 19 March 2018
استاد غرویان /جلسه ۳۷ و ۳۸

فقه الاقتصاد| وام های بانکی در قالب یازده عقد اسلامی است

وسائل _ استاد غرویان با اشاره به شرایط تسهیلات بانکی گفت: در مورد متقاضیان وام، بانک ها دو شرط اساسی را لحاظ می کنند: اولا فعالیت فردی که پول را می گیرد متناسب با شرایط بانک باشد. ثانیا فرد توانایی پرداخت اقساط وام را دارا باشد.


به گزارش خبرنگار سرویس اقتصاد پایگاه اطلاع رسانی فقه حکومتی وسائل حجت الاسلام محسن غرویان در جلسات سی و هفتم و سی و هشتم درس گفتار ربا که در تاریخ  21 و 22 آبان ماه 1396  برگزار شد منابع درآمدی بانک و نسبت آن با عقود شرعی را مورد بررسی قرار داد.
حجةالاسلام غرویان در ابتدا اسناد اعتباری در بانک ها را به سه دسته تقسیم نمود : اسناد اعتباری دیداری که به آن چک و یا پول تحریری می گویند. اسناد اعتباری کوتاه مدت و اسناد اعتباری بلند مدت مثل اوراق مشارکت.
استاد حوزه علمیه قم در ادامه دلیل تغییر نام اوراق قرضه به اوراق مشارکت را اینگونه تشریح نمود: این تغییر نام به خاطر این است که شرعی شود زیرا بر روی قرض نمی توان سود گرفت و حرام است و با این کار می توانند به کسانی که این اوراق مشارکت را می خرند سود بدهند.
وی در پایان منابع سرمایه گذاری بانک ها را شامل کسب درآمد مستقیم و اعطای تسهیلات دانست که اعطای تسهیلات در سه قالب کلی قرض الحسنه - مضاربه و مشارکت مدنی صورت می گیرد

 



تقریر این دروس در ادامه می آید:
 


یکی از کارهای بانک اعطاء وام است.
بانک وام می دهد و پول بیشتری پس می گیرد ، که این در میان فقهای ما مورد اختلاف است که آیا این کار حرام است یا خیر؟
در مورد متقاضیان وام ، بانک ها دو شرط اساسی را لحاظ می کنند :
1.    فعالیت فردی که پول را می گیرد متناسب با شرایط بانک باشد .
2.    فرد توانایی پرداخت اقساط وام را دارا باشد
وام های بانکی در قالب 11 عقد اسلامی است یعنی برای اینکه اشکال شرعی نداشته باشد وام بانک ها در قالب یازده عقد اسلامی پرداخت می گردد.
نکته :
بانک ها یک سری اسناد اعتباری درست کرده اند مثل چک و... که این ها جزو اسناد معتبر است. وقتی دسته چک به طرف می دهند یعنی این شخص در بانک اعتبار دارد ، حالا یا همین الان در حسابش پول هست یا در پول در گردش دارد.
این اسناد اعتباری را بانک ها به خاطر اینکه بتوانند به راحتی طلب خودشان را از وام گیرندگان دریافت کنند ایجاد می کنند و یا به خاطر اینکه راحت تر بتوان پول ها را منتقل کرد این ها را تولید می کنند مثلا شما چک را به برادرت می دهی و می گویی هر جای کشور در شعبه این بانک بروی به تو پول می دهند.
اسناد اعتباری در بانک ها به سه دسته تقسیم می شوند :
1.    اسناد اعتباری دیداری : به آن چک و یا پول تحریری می گویند که مدت هم ندارد. البته در ایران یک اتفاقی افتاده که در سایر کشورها نیست و آن این که روی چک تاریخ می زنند ولی در هیچ جای دنیا اینطور نیست و چک سند حال است و مدت دار نیست.
2.    اسناد اعتباری کوتاه مدت : شما پول را در بانک می گذاری و می گویند که تا مدت کوتاهی نباید به آن دست بزنی
سفته چیست ؟ سفته سند اعتباری کوتاه مدت است و سندی است که بدهکار موظف می شود مبلغ معینی را در مدت معین به طلب کار بپردازد. حالا شخص طلب کار که سفته را دریافت کرده است ، قبل از رسیدن تاریخ سفته می تواند آن را به بانک و یا شخص دیگری با قیمت کمتر بفروشد.
3.    اسناد اعتباری بلند مدت : مثل اوراق مشارکت. مثلا یک شرکتی مثل شرکت نفت یا فولاد و... که وقتی می خواهند یک پروژه بزرگ اجرا کنند و پول کافی ندارند از مردم کمک می گیرند و یک اوراقی چاپ می کنند به عنوان اوراق مشارکت که بانک اینها را می خرد و هر برگه را کمی بیشتر به مردم می فروشد(مثلا هزار می خرد و هزار و پانصد می فروشد).
وقتی شما اوراق مشارکت می خرید  یک سود سررسید و ماه به ماه به شما پرداخت می گردد و در آخر هم می توانید اصل پولتان را برداشت کنید.
اوراق قرضه : همان اوراق مشارکت است که شما وقتی این اوراق را می خرید در حقیقت دارید به شرکت های بزرگ پول قرض می دهید و بعد از مدتی می توانید این پول را دریافت کنید.
حالا چرا این اوراق قرضه را به اسم اوراق مشارکت تغییر داده اند؟ به خاطر این است که شرعی شود زیرا بر روی قرض نمی توان سود گرفت و حرام است و با این کار می توانند به کسانی که این اوراق مشارکت را می خرند سود بدهند.
 
قبل از انقلاب بانک ها بر طبق مسائل جاری جهان کار می کردند و بر طبق فقه عمل نمی کردند.
در سال 1362 در زمان حضرت امام ،  قانون عملیات بانکی بدون ربا در مجلس تصویب شد و در سال 1۳63 این کار اجرایی شد
بر مبنای این قانون ، بانک ها از دو طریق می توانند سرمایه گذاری کنند :
1.    کسب درآمد مستقیم : مثلا بانک ها بیایند و در مسائل مختلف کشاورزی و صنعتی سرمایه گذاری کنند ، که مثلا بانک کشاورزی در مسائل کشاورزی سرمایه گذاری می کند.
2. اعطای تسهیلات : که آن را به اشخاص حقیقی و یا به اشخاص حقوقی می دهند
اگر همینطور پول بدهند و سود بگیرند ربا می شود فلذا در قالب یازده عقد شرعی این کار را می کنند
۲.۱ قرض الحسنه :
تعریف : قراردادی است که در آن یک یاز طرفین قرار داد مقدار معینی از مال خود (بانک) را در زمان حال به دیگری(وام گیرنده) واگذار می کند و در مقابل آن مشتری یا قرض گیرنده عین آن مال و یا قیمت آن را در زمان معین پس بدهد.
حالا این چه سودی برای بانک ها دارد؟ بانک ها برای این کار ، کارمزد می گیرد یعنی مبلغی را بر می‌دارد.
۲.۲ مضاربه :
قراردادی است که به موجب آن ، بانک سرمایه را تامین می کند و طرف مقابل(یعنی وام گیرنده) موظف است که با این پول کار کند و سود حاصل را با بانک تقسیم کند.
خلاصه سرمایه را در اختیار عامل قرار می دهند و عامل کار می کند و سود حاصل بین سرمایه گذار و عامل تقسیم می شود.
۲.۳ مشارکت مدنی :
قراردادی بازرگانی است که به موجب آن دو طرف یا چند شخص حقیقی و یا حقوقی از جمله بانک سرمایه نقدی یا جنسی (مثل زمین و یا لاستیک اتوموبیل و...) به صورت مشاء در هم می آمیزند و به تجارت می پردازند.
مثلا بانک به شخص می گوید من هم به شما پول می دهم که در این کار تجاری شریک شوم.
323/905/ع

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹