به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی وسائل، امروزه فرهنگ بی حجابی و بدحجابی در جامعه با عناوینی همچون مدگرایی، ورزش، آزادی، پیشرفت و زندگی مدرن بروز و ظهور پیدا کرده است؛ برخی حجاب را مانعی در انجام امور روزانه بانوان می‌دانند و تساوی مرد و زن را دستاویزی قرار داده‌اند تا خود را از قید و بند رعایت حجاب رها سازندو برخی دیگر بی‌حجابی را عاملی برای رشد و ترقی کشور می‌دانند.
در گفت‌وگو با حجت الاسلام محمدحسین مشکوری، مدیر کانون خورشید، درباره تأثیر مسأله حجاب در پویایی و یا عقب ماندگی زن مسلمان، راهکارهای نهادینه شدن فرهنگ حجاب، علل پسرفت در زمینه حجاب در سال‌های اخیر و نارکارآمدی گشت ارشاد به گفت‌وگو نشستیم؛
وسائل ـ تأثیر مسأله حجاب در پویایی و یا عقب ماندگی زن مسلمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مسأله حجاب در دین مبین اسلام به عنوان ضروریات دینی مطرح شده است، خداوند متعال خالق بشریت است، حجاب را نسخه هدایتی برای جنس زن و حفظ پوشش را عامل رشد و کمال بانوان قرار داده است.
خداوند متعال حکیم است و فعلی را بدون حکمت و بی‌دلیل انجام نمی‌دهد، خداوند مصالح و مفاسد را برای انسان در نظر می‌گیرد و حکم شرعی را تدوین می‌کند و بنابراین احکام خداوند محکم و غیر قابل تغییر است.
رشد و کامل بانوان در حفظ پوشش و حجاب است
امروز در عصر ارتباطات و دهکده جهانی به سر می‌بریم، بنابراین این دنیا اقتضائات جدیدی برای خویش ایجاد کرده است، در این دهکده جهانی کدخدا و قدرت قاهر و برتر وجود دارد و حقوق به اصطلاح بشری در آن حاکم شده است، حقوق بشری که بر اساس شاخصه‌های غیر اسلامی به وجود آمده است و در بسیاری موارد با ضابطه‌های الهی تعارض دارد؛ مسأله پوشش، حجاب و عفاف نیز یکی از این مسائل است.
روشنفکران و نظریه‌پردازان غربی با عنوان آزادی بشر و آزادی مطلق برای تمام افراد یک نسخه و قانون واحدی تدوین کرده‌اند، و آزادانه زندگی کردن افراد را مفهوم آزادی بیان کرده‌اند.
مرحوم علامه مظفر بحثی در کتاب المنطق نوشته است که در جامعه سوء‌استفاده‌های بسیاری از آن می‌شود آن هم کلمه «الحریة» و آزادی است.
روشنفکران برداشتی برحسب مفهوم لغوی از کلمه آزادی دارند و عملاً از این کلمه استفاده و بهره‌برداری خویش را کرده اند؛ اما دین اسلام در مقوله آزادی نظریات پیشرفته و کارآمدی را ارائه کرده است، اسلام قائل به بحث آزادی است اما آزادی با ضابطه و منطق شرع مقدس .
دین اسلام قائل به این مسأله است که انسان مختار آفریده شده است و اراده و توانایی انجام هر فعالیتی را دارد، اما این اراده باید در امتداد رشد و کمال بشر بوده و از سوی خداوند متعال بیان شده باشد، امروزه روشنفکران حجاب را مخل و منافی آزادی بیان میکنند، و داشتن حجاب را نشانه عقب ماندگی بانوان می‌دانند.
دین اسلام آخرین نسخه هدایت بشر را برای مردم به ارمغان آورده است و خداوند برای تمام اقشار جامعه احکامی را تدوین کرده است که برای زندگی دنیای آنها تا روز قیامت کافی است.
بنابراین در مسأله حجاب باید شاخصه‌های دین اسلام را پذیرفت یا نظریه حقوق بشری که با عقل بشر نوشته شده است؟ در تعارض این دو ترجیح با کدام است؟ ترجیح با عقل محدود انسان است یا ترجیح با عقل و حکمت پروردگار است؟ بنابراین پاسخ این سؤال روشن و بدون ابهام است.
بنابراین افرادی که در حجاب شبهه افکنی میکنند در معرفت‌شناسی دینی خویش مشکل دارند، اما افرادی که مسأله حجاب را به درستی درک کرده‌اند، هیچ تعارضی در مسأله حجاب نخواهند داشت.
وسائل ـ علل پسرفت در زمینه حجاب طی سال‌های گذشته ـ از اول انقلاب تا کنون ـ را در چه می‌دانید؟
امروزه با توجه به رشد سریع فناوری و اطلاعات در عصر حاضر، به سرعت فرهنگ غرب و کدخدایی در جامعه ما نفوذ کرده است و همچنین رهنمودهای رهبر معظم انقلاب که سالیان گذشته که بحث تهاجم فرهنگی مطرح کرده‌اند، اما در سایه بی‌توجهی جریان سیاسی حاکم بر آن زمان (جریان دوم خرداد) به رهنمودهای رهبری به سرعت تهاجم فرهنگی به شبیخون فرهنگی تبدیل و شبیخوان فرهنگی تبدیل به جنگ فرهنگی و اکنون به ولنگاری فرهنگی تبدیل شده است و امروزه در معرکه جنگ فرهنگی به سر می‌بریم؛ متأسفانه زمانی که دشمنان قصد هجوم به ارزش‌ها و آرمان‌ها فرهنگی داشته‌اند از سوی مسؤولان برای مبارزه و جلوگیری این هجوم، فعالیتی انجام نشده است.
بنابراین سهل انگاری مسؤولان جریان دوم خرداد و سیاستمداران امروز در مسأله پوشش و عفاف و همچنین سرعت تهاجم فرهنگی و کم‌کاری حوزه‌های علمیه و روحانیان در تبیین و ترویج مبنای حجاب و عفاف در جامعه سبب تزلزل و پسرفت حجاب در جامعه شده است و اکنون مسأله حجاب را مانعی برای آزادی مطرح میکنند.
وسائل ـ کم کاری حوزه‌های علمیه و روحانیان در عرصه عفاف و حجاب را در چه مسائلی می‌دانید؟
حوزه‌های علمیه و حوزویان به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب مبنی بر ترویج و برپایی کرسی‌های آزاداندیشی به درستی عمل نکرده اند، در حالی که می‌توانستند با برپایی کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها و مراکز عملی، مبنای علمی و اعتقادی حجاب را تبیین کنند، و به نقدها و شبهات در این مسأله پاسخگو باشند؛ و اگر این اقدام صورت می‌گرفت، امروز وضعیت حجاب در جامعه به این ناسامانی نرسیده بود.
روشن است که پوشش و حجاب محدودیت برای بانوان نیست، هرچند در ظاهر با پوششی مواجهه هستیم، اما در واقع پوشش و حجاب یک آسایش روانی برای بانوان و جامعه به همراه دارد، و اگر این آسایش و آرامش از جامعه گرفته شود باعث اخلال در نظم اجتماعی و اختلال در روابط میان زن و مرد و نیز سبب تزلزل در شخصیت و روحیات جوانان می‌شود.
حوزه‌های علمیه در مسأله ترویج حجاب و عفاف در جامعه ورود مناسبی نداشته است
رهبر معظم انقلاب در رهنمودی فرموده‌اند که حوزه‌های علمیه متولی دینداری مردم است، بنابراین متولی دینداری مردم باید برای مسائل دینی مردم دلسوز باشد، متأسفانه حوزه‌های علمیه در مسأله ترویج حجاب و عفاف در جامعه ورود مناسبی نداشته است و حوزویان کم‌کاریهای بسیاری در این مسأله انجام داده‌اند.
کم‌کاری حوزویان در ترویج حجاب سبب شده است افرادی که سواد ابتدایی حوزوی را ندارند در مسأله حجاب شبهه افکنی کنند و به جمع‌آوری مرید بپردازند و مسأله حجاب را مخل آزادی بشر مطرح میکنند و از این طریق بسیاری از جوانان را به کمپین خویش جذب کرده‌اند.
بنابراین بعد از انقلاب، انتظار از حوزه‌های علمیه این بود که در مسائل مختلف شرعی، اجتماعی و فرهنگی در کنار مردم نقش تبیینی و تبلیغی را ایفا کنند و روحانیان مربی دلسوزی برای مردم باشند، اما متأسفانه حوزه‌های علمیه متولی مسائل دینی مردم در جامعه نشدند و دیگر افراد آمده‌اند و حجاب و عفاف را مخل آزادی بیان کرده‌اند.
بنابراین سهل انگاری متولیان حجاب در جریان دوم خرداد، رشد سریع اطلاعات و فناوری و ترویج فرهنگ مادیگری و نیز کاهلی حوزه علمیه در ترویج حجاب سبب پسرفت حجاب بانوان در جامعه نسبت به روزهای نخستین پیروزی انقلاب شده است.
وسائل ـ راهکارهای نهادینه شدن فرهنگ حجاب در جامعه و نقش حکومت در پیشبرد این راهکارها چیست؟
رهبر معظم انقلاب به عنوان ناظر بر قوای‌های مختلف کشور و رهبر مردم، فعالیت‌ها و راهکارهای مناسبی در زمینه‌های مختلف ارائه کرده‌اند، اما باید عده‌ای این راهکارهای ایشان را پشتیبانی و ادامه دهند، بنابراین ایشان نشست‌های هم اندیشی در موضوعات مختلف نظارت اجتماعی، تولید و توسعه علم و حجاب را راه‌اندازی کرده‌اند.
سالیان پیش همایشی در موضوع حجاب و عفاف برگزار شده است و رهبر معظم انقلاب بیش از 8 ساعت در این جلسه حضور به نظریات کارشناسان گوش فرا داده‌اند و در پایان رهنمودها و راهکارهایی درباره حجاب به مسؤولان و دولت داشته‌اند و تنها اخبار این همایش و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اطلاع رسانی شد، اما این همایش هیچ ثمره و نتیجه عملی در بر نداشته است، تا به امروز پژوهش‌ها و کتاب‌هایی که حاصل مقالات این همایش و دبیرخانه این همایش بوده باشد تولید و عرضه نشده است.
امروزه حجاب به مسأله ضد ارزشی تبدیل شده است
امروزه هزاران مؤسسه و نهاد حجاب و عفاف در جامعه به وجود آمده است، اما هیچ اثری در بهبود حجاب بانوان جامعه نداشته است، بلکه امروزه حجاب به مسأله ضد ارزشی تبدیل شده است و بنابراین مناسب است حوزه متولی امر ترویج حجاب در جامعه شود.
رهبر معظم انقلاب به میزان کافی رهنمودها و راهکارهایی درباره حجاب ارائه است، اما رهبر تنها مسؤول حجاب جامعه نیست، بلکه ایشان با مسائل دیگر همچون مباحث امنیتی و سیاست‌های خارجی و داخلی درگیر هستند.
رهبر معظم انقلاب در ترویج عفاف به عنوان یک روحانی و مسؤول نظام، وظیفه خویش را انجام داده است، اما مسؤولان نظام و روحانیون این رهنمودها را به گونه جدی را پیگیری نکرده‌اند.
با زور، چماق و سیاست بازدارندگی نخواهیم توانست مردم را به حجاب مجبور کنیم، مردم نیز با اختیار و علاقه و عشق به امام، انقلاب اسلامی را به پیروزی و ثمر رساندند، بنابراین برای ترویج پوشش و عفاف در جامعه باید نخست مبنای حجاب را از قرآن و روایات و نظرات علما و مراجع تقلید به درستی برای مردم تبیین و روشن کنیم.
مرجعی از روی اجتهاد یک مسأله فرعی حجاب را در جامعه مطرح می‌کند، به گونه‌ای که گویی نخستین بار است این مسأله حجاب در جامعه مطرح شده است، و بیان این مسأله اثرات منفی و نامطلوبی در جامعه در بر داشته است و سبب دو قطبی شدن جامعه شده است، برخی از این نظریه دفاع و برخی این مسأله را نفی میکنند، در حالی که مگر مبنای اصلی حجاب در جامعه به درستی تبیین شده است که اکنون در فروعات این مسأله بحث و نظر می‌شود؟
رسانه‌ها نیز باید در عرصه ترویج عفاف و حجاب پیش قدم شوند و با برگزاری نشست‌های خبری و مصاحبه با علما، بزرگان و مراجع تقلید مباحث علمی و فنی آن را بیان کنند و این نشست‌ها بازتاب رسانه‌ای مناسبی داشته است که مسأله حجاب برای مردم به درستی تبیین شوند و مردم با اشتیاق به حجاب روی می‌آورند.
بنابراین زمانی که این مبنا و مسائل مختلف حجاب و عفاف در جامعه تبیین و روشن شود، بانوان و مردم به پوشش و حجاب رغبت پیدا خواهند کرد.
برپایی گشت ارشاد با هدف ترویج حجاب در جامعه ناکارآمد و بی‌تأثیر است
وسائل ـ برپایی گشت ارشاد از سوی نظام اسلامی برای ترویج حجاب را به چه میزانی مؤثر می‌دانید؟
برپایی گشت ارشاد با هدف ترویج حجاب در جامعه ناکارآمد و بی‌تأثیر است، گشت ارشاد همانند این است که کودکی به مریضی مبتلا شده و خوردن شکلات برای سلامتی او بد است، اما این مسأله برای او مطرح نکرده‌ایم و او به جهت فطرت بچگی به سراغ شکلات می‌رود، اما روی دست او می‌زنیم، و مانع این کار می‌شویم.اینکه بدون تبیین و روشنگری با فردی تنبیه و برخورد شود، سبب بدبینی مردم به آن مساله خواهد شد.
بنابراین حوزه‌های علمیه عقل‌گرا، نه حوزه‌های علمیه با رویکرد جناحی و سیاسی مسأله حجاب و عفاف در جامعه را برای اقشار مختلف مردم به درستی تبیین کنند و زمانی که این مسأله برای مردم روشن شود مردم حجاب را رعایت میکنند و آنگاه اگر با متخلفان برخورد شود به نظام اسلامی بدبین نخواهد شد؛ بنابراین برخورد سلبی صرف هیچ اثری در ترویج و بهبود حجاب بانوان نخواهد داشت.
نظام اسلامی با قدرت قاهره با هدف مبارزه با ماهواره به جمع‌آوری این ابراز پرداخت، اما امروز صدا و سیما اعلام می‌کند که زمانی که فلان برنامه خاص از صدا و سیما پخش می‌شود، مردم برنامه ماهواره را مشاهده نمی‌کنند؛ این مسأله بدین معنا است که بیشتر مردم جامعه ماهواره را مشاهده میکنند و مسؤولان اذعان دارند که نمی‌توانیم با هجوم ماهواره مبارزه کنیم.
اگر حوزه‌های علمیه در زمینه ترویج عفاف و حجاب برنامه‌ای مناسبی ارائه ندهد، بی‌حجابی در جامعه ترویج می‌یابد و باید برای با حجاب بودن دلیل و مدرک بیاوریم و این مسأله بدحجابی و بی حجابی برای جامعه اسلامی ننگ و عار است.
وسائل ـ با تشکر از زمانی که در اختیار ما گذاشته‌اید.
امیدوارم این سخنان تأثیری برای بهبود وضعیت حجاب بانوان در جامعه داشته باشد، با تشکر از زحمات شما./125/403/ص
تهیه و تنظیم: میثم صدیقیان