vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، داستان کاهش جمعیت کشور و بحران‌های ناشی از آن مدت‌ها است که از سوی رسانه‌ها و بسیاری از کارشناسان مطرح شده است. داستانی که از پیر شدن جمعیت کشور در دهه‌های آینده و شاید انگشت شمار شدن جوانان در خیابان‌ها خبر می‌دهد.

۱۰۵ سال پیش روزولت، رئیس جمهور آمریکا به یک بیولوژیست نامه‌ای نوشت و از او خواست که از علم بیولوژی برای اصلاح نژادی استفاده شود، در آن نامه می‌گوید باید جلوی زاد و ولد انسان‌های نامطلوب را بگیریم، این تئوری در سال ۱۹۷۴ به سند تبدیل شده است و امروز در دانشگاه‌های آمریکا مسائل مربوط به امنیت ملی بر پایه تحولات جمعیت تدریس می‌شود، باید قبول کنیم که متأسفانه ما نیز در این پروژه قرار گرفته‌ایم. كشوری كه جمعيت سالخورده آن جامعه غالب را تشكيل دهند؛ توسعه ‏ای در هيچ زمينه ‏ای نخواهد داشت و كشور در مسائلی از قبيل دفاعی و پيشگيری از بحران، توليدات كشاورزی و صنعتی دچار مشكل می شود. به خاطر اهمیت موضوع  در این نوشتار  آرا و اندیشه‌های جمعیتی امام خمینی (ره) را مورد بررسی قرار می دهیم:

ازدواج و تولید مثل

ازدواج و تولید مثل، نیاز بشر و از حقّ حیات او سرچشمه می‌گیرد. اگر انسان‌ها حق دارند زندگی کنند، پس حقّ تولید مثل هم دارند؛ چون در غیر این صورت، نسل بشر قطع می‌شود و از زندگی بازمی ایستد. اسلام نیز ازدواج و تولید مثل را حقّ انسان می‌داند. در اندیشهٔ امام (ره) نیز به امر مقدس ازدواج بارها سفارش شده است. ایشان در این باره می‌فرمایند: ازدواج کنید که از سنن بزرگ الهی و مبدء بقای انسانی است.(مجله  اشارات ، شماره 159، نگاهي به كاركردهاي اخلاقي و رواني ازدواج)

ایشان با دریافت جامع از دین و با استفاده از معارف دست اول (قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام) معتقدند که شریعت اسلامی، مومنان را به تکثیر جمعیت فراخوانده است. و از رسول اکرم (ص) نقل می‌کنند که: بهترین زنان، زنی است که زیاد زایمان کند، با محبت با عفت در خانواده‌اش عزیز باشد و با شوهرش با خضوع رفتار نماید. پسری که به سن 15 سالگی می‌رسد، او را باید زن داد، و کسی که به واسطه نداشتن زن به حرام می افتد واجب است زن بگیرد.(مسئله 2443 توضیح المسائل امام، ص 408)

رشد جمعیت

نخستین اظهار نظر امام خمینی راجع به مسئله جمعیت، اردیبهشت سال 1358 در سخنرانی ایشان در جمع نمایندگان پاکستان و بحرین در قم بوده است ایشان در پاسخ به کسانی که نظرشان را درباره جلوگیری از رشد زاد و ولد خواسته بودند می‌فرمایند: راجع به موالید تابع آن است که حکومت چه تصمیمی بگیرد (صحیفه نور، ج 4 ؛ ص39)

حضرت امام در پاسخ به این سؤال که ایران اسلامی پذیرای چه جمعتی می‌تواند باشد: می‌فرمایند: مسلمین یک میلیارد تقریباً جمعیتند، الان یک میلیارد جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند با دارا بودن همه چیز،  ممالک غنی وسیع و مملکت ایران 35 میلیون حالا می گویند جمعیت دارد وسعتش آن قدر است که برای 150 تا 200 میلیون جمعیت کافی است یعنی اگر 200 میلیون جمعیت داشته باشد در ایران به رفاه زندگی می کنند و همین طور ممالک دیگر وسیعند.(صحيفه نور، جلد 7، ص393)

در دیدگاه امام خمینی (ره) رشد جمعیت عامل مشکلات اقتصادی و غیر اقتصادی جامعه نیست و با کنترل آن نه تنها مشکلی حل نخواهد شد، بلکه با توجه به انگیزه‌های سیاسی مبلغین کنترل جمعیت ضرباتی به انقلاب و جامعه اسلامی وارد می‌شود.

حضرت امام با دیدی تخصصی‌تر از سایر متفکران مسلمان نقشه‌های استعماری را در قالب سیاست‌های کنترل جمعیت در کشورهای اسلامی می‌بیند و می‌فرماید: استعمار گران می‌خواهند همه چیز را به یغما ببرند نمی‌گذارند در دانشگاه‌های دینی و علمی ما آدم تربیت شود از آدم می‌ترسند اگر یک آدم در مملکتی پیدا شود مزاحم آن می‌شوند(جهاد اکبر، صفحه 46)، به همین دلیل جلوگیری از تکثیر نسل را خلاف مصالح اجتماعی و سیاسی مسلمانان می‌دانستند.(بررسی آرا و اندیشه های جمعیّتی امام خمینی(ره)و مقام معظّم رهبری شماره 84، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ص31)

کنترل موالید و جلوگیری از بارداری

در دیدگاه امام نظر به اینکه شریعت اسلام ترغیب کننده به فزونی نسل مسلمان و انتشار آن است و تحدید نسل و جلوگیری از آبستنی، مخالف فطرت انسانی و شریعت اسلامی است و نیز اینکه هدف از جلوگیری از افزایش جمعیت مسلمین نیرنگی برای کاهش نیروی انسانی آنها و تقویت سلطه استعمارگران بر کشورهای اسلامی و بهره برداری بیشتر از ثروت‌های آنان است همچنین جلوگیری از نسل نوعی عمل نادرست و بدگمانی به خدا تعالی است، تحدید نسل مطلقاً جایز نیست ایشان دعوت و الزام مردم به تحدید نسل و جلوگیری از آبستن را نیز شرعاً جایز نمی‌دانند.

سقط جنین

از دیدگاه امام در شریعت اسلامی جنین از اولین مرحله موجودیت خود حرمت خاصی دارد و ارتکاب هر نوع عملی که منجر به ایراد صدمه به جنین یا از بین رفتن آن شود،  مستوجب مسئولیت کیفری است ایشان در بخش احکام قضایی کتاب تحریرالوسیله آورده‌اند جنین اگر روح در او دمیده شده باشد و در اثر جنایت سقط شود دیه خونبهایش کامل است یعنی 1000 دینار البته به شرط مسلمان بودن پدر و مادرش محکوم به اسلام باشد ونیز فرزند برده و دختر نباشد.

امام (ره ) بر این نظرند که در دین مبین اسلام سقط جنین به دلیل کنترل جمعیت مجاز نیست حتی در مورد سقط جنینی که دچار بیماری هموفیلی شده است می‌فرمایند: سقط نمودن این گونه جنین‌ها جایز نمی‌باشد و اینکه گفته می‌باشد به دنیا آمدن این گونه جنین‌ها والدین را به مشکلات اقتصادی مواجه می‌سازد نمی‌توان مجوز سقط جنین دانست.(بررسی فقهی و حقوقی سقط جنین با رویکردی بر نظریات حضرت امام خمینی (ره)، فصلنامه علمى پژوهشى متین 1384 شماره 28 و 29)

نتیجه

با بررسی دیدگاه های جمعیتی امام خمینی (ره) روشن می شود در مبحث ازدواج، نگاه ایشان به امر مقدّس ازدواج، مثبت و برگرفته از مبانی قرآنی، احادیث و روایات معصومین(ع) است که در آن، شریعت اسلامی، مؤمنان را به ازدواج و تکثیر جمعیّت فراخوانده است. در بحث رشد جمعیّت، حضرت امام افزایش جمعیّت را نه تنها عامل مشکلات اقتصادی و غیر اقتصادی نمی دانند، بلکه جلوگیری از تکثیر نسل و بارداری را مخالف فطرت انسانی و شریعت اسلامی دانسته، آن را شرعاً جایز نمی دانند.

ایشان همچنین به منظور مقابله با سیاست های استعماری در زمینۀ کاهش جمعیّت، جلوگیری از پیشرفت و تحدید نسل را خلاف مصالح اجتماعی و سیاسی مسلمانان می دانند. در بحث سقط جنین نیز امام با استناد به مبانی قرآنی، سقط جنین را مجاز نمی دانند، مگر در مواردی که تولید مثلِ زیاد، در یک مقطع زمانی، مفسده داشته و جامعه را متضرر سازد یا با ادامۀ بارداری، مرگ مادر حتمی و قطعی باشد.(بررسی آرا و اندیشه های جمعیّتی امام خمینی(ره)و مقام معظّم رهبری شماره 84، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ص31)/702