به گزارش خبرنگار وسائل، همانگونه که در یادداشت اول و دوم اندیشه مقاومت مطرح شد، حرکتی که انبیاء برای نشر معارف دینی آغاز کردند با موانع سه گانه مواجه بوده و هست: جاهلیت در بعد معرفتی، جاهلیت در بعد مالی و جاهلیت در بعد سیاسی. در دو شماره قبل، جاهلیت در بُعد معرفتی و مالی بیان شد و نوشتار حاضر به جاهلیت در بُعد سیاسی اشاره دارد.جاهلیت در بُعد سیاسیوظیفه جبهه حق و در رأس آن انبیاء پیاده کردن احکام الهی در جامعه انسانی است. یکی از احکام الهی بحث حکومت مشروعی است که از جانب خداوند متعال مورد تأیید باشد که بتواند با قدرت و اعمال مولویت معارف اسلامی را بر تن جامعه بپوشاند. شکل حکومت از آن جهت که بر تمام فعالیتهای شهروندان تأثیر میگذارد، از اهمیت فوق العادهای برخوردار است؛ و از آنجا که حاکمیت بالاصاله، برای خداوند است اگر حزب یا گروه و یا قبیلهای بخواهد بدون اذن الهی بر مردم حکومت کند از مشروعیت برخوردار نیست و جزء طواغیت محسوب میشود. بر این اساس، باید طبق حرکت اصلاحی انبیاء با این گروه یا حزب و یا قبیله برخورد کرد چراکه این دسته، بر اساس آموزههای غیر الهی، جامعه را از سعادت دنیا و آخرت دور میسازند و به سمت مفاهیم غیر دینی سوق میدهند.آموزههای غیر دینی پشتوانه فکری قدرتهای استکباریاین حزب و گروه و قبیله قدرت و شوکت و استبدادش را مدیون همان آموزههای غیر دینی است که از طواغیت حمایت میکنند و مستضعفان در نگاه آن ایدئولوژی و مکتب غیر دینی، ابزاری برای به دست آمدن منافع مرفهین و مترفین هستند و نگاه ارباب و رعیتی در آن مکتب حاکم است.بر این اساس، اگر جامعهای بخواهد در حرکت اصلاحی انبیاء قرار گیرد و سعادت دنیا و آخرت را به دست بیاورد، نباید به این گروه اجازه سامان یافتن و جذب عِدّه و عُدّه دهد بلکه باید در مقابل مدیریتی که توسط آنان انجام میشود، بایستد و حاضر نشود آن طواغیت اداره جامعه آنان را در دست بگیرند. از همین روست که طواغیت به دشمنی و مبارزه با حرکت رهایی بخش انبیاء، برآمدند و در مقابل این حرکت اصلاحی به مبارزه پرداختند.از آنجا که آموزههای دینی، این حکومتها را طاغوت برمی شمارد آنان هم فاسدند و هم مفسد، و امر فاسد نمیتواند منبع خیر و سعادتی باشد که جامعه باید در آن راستا قدم بردارد و رشد و نمو داشته باشد.حکومت نامشروع صلاحیت مدیریت جامعه انسانی را نداردمعارف الهی به ما میآموزد برای اینکه جامعه با دین آشنا شود، و افکار دین گسترش پیدا کند، باید حاکمیت از آنِ دین الهی باشد و حاکمیت غیر مشروع از نظر دین نمیتواند مدیریت جامعه را به عهده بگیرد.بر همین مبنای دینی و الهی هنگامی که طواغیت مسیر استبدادی خویش را ضیق و تنگ میبینند، به مقابله روی میآورند و از همین جا، چالش سومی برای انبیاء در مسیر اصلاح جامعه قرار میگیرد که آن، حکّام غیر مشروع است.واقعه عاشورا نتیجه جاهلیت در بُعد سیاسی استاین جهالت در بُعد سیاسی و مقابله با آن یک راهبرد است. میتوان در تاریخ مصادیقی را یافت که نشان میدهد جهاد امام حسین (ع) یکی از موارد مقابله با این جهالت است؛ زیرا جهاد امام حسین (ع) با یهودیان و مشرکین نبود، بلکه جهاد ایشان با کسانی بود که مسلمان بلکه در مسلمانی مدّعی بودند ولیکن با این حال امام حسین (ع) خطاب به آنها فرمود: «انما خرجت لطلب الاصلاح فی امة جدی». یعنی زمامداران وقت، علی رغم اینکه در ظاهر داعیه دار اسلام هستند ولیکن در واقع نامشروع هستند.فرعون نماد قرآنی جاهلیت در بُعد سیاسینماد چالش سوم در قرآن، فرعون است؛ زیرا فرعون حاکم بود. قرآن در سوره نازعات آیات ۱۷ تا ۱۹ میفرماید: «اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى؛ به سوی فرعون برو که طغیان کرده است! * فَقُلْ هَلْ لَکَ إِلى أَنْ تَزَکَّى؛ و به او بگو: «آیا میخواهی پاکیزه شوی؟! * وَ أَهْدِیَکَ إِلى رَبِّکَ فَتَخْشى؛ و من تو را به سوی پروردگارت هدایت کنم تا از او بترسی (و گناه نکنی)؟!» حضرت موسی و هارون گفتند: «قالا رَبَّنا إِنَّنا نَخافُ أَنْ یَفْرُطَ عَلَیْنا أَوْ أَنْ یَطْغى؛ (موسی و هارون) گفتند: «پروردگارا! از این میترسیم که بر ما پیشی گیرد (و قبل از بیان حق، ما را آزار دهد)؛ یا طغیان کند (و نپذیرد)! قالَ لا تَخافا إِنَّنی مَعَکُما أَسْمَعُ وَ أَرى؛ خداوند فرمود: «نترسید! من با شما هستم؛ (همه چیز را) میشنوم و میبینم! »[۱]
آنها مسخره میکردند، فرعون به هامان گفت: «وَ قالَ فِرْعَوْنُ یا هامانُ ابْنِ لی صَرْحاً لَعَلِّی أَبْلُغُ الْأَسْباب؛ فرعون گفت: «ای هامان! برای من بنای مرتفعی بساز، شاید به وسایلی دست یابم» [۲]این تنش ادامه پیدا کرد، تا اینکه فرعون دید راهها بسته شده است، دستور داد إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلیلُون؛ (و گفت:) اینها مسلّماً گروهی اندکند؛» [۳]دستور و فرمان عمومی صادر کرد که هرجا این گروه را دیدید دستگیرشان کنید. در نهایت هنگامی که در تعقیب آنها به نیل رسیدند آن معجزه واقع شد؛ بنابراین طواغیت و حکام نامشروع چالش سومی هستند که در مقابل حرکت اصلاحی انبیاء ایجاد مانع می کنند. /۷۰۳/م
پی نوشت:
[۱]. طه: ۴۵-۴۶
[۲]. غافر: ۳۶
[۳]. شعراء ۵۴
علیرضا فلاحی