vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، با شیوع ویروس کرونا در سطح جهان، هجمه‌های متفاوت و از منظرهای گوناگون به دین خصوصا مذهب حقّه تشیع صورت گرفت و شبهاتی پیرامون آموزه های شیعه مطرح شد. آیت الله سید شرف الدین ملک حسینی عضو مجلس خبرگان رهبری و نماینده سابق رهبری در استان کهگیلویه و بویر احمد در گفت‌وگویی اختصاصی با پایگاه وسائل به این امر مهم پرداختند.

آنچه در ادامه می‌خوانید متن کامل این گفتگو است:

کرونا؛ جهان‌گشای حقیقی

اتفاقی که رخ داده است به نام ویروس کرونا تحت عنوان بَلا معنا و تفسیر می‌شود، اما بی شک این اتفاق تحت اراده خدای متعال است. هر چیزی در طبیعت تحت اشراف خداوند است و سنت‌های الهی هم تبدّل پذیر نیست. از سوی دیگر آنچه در آسمان و زمین است، جنود پروردگار هستند و به اذن و اراده الهی یا ضارّ و یا نافع هستند.

بسیاری از رجال در تاریخ، به آنها جهان گشا می‌گفتند ولی بخشی از جهان را تصرف کردند ولی کرونا توانست یک جهان گشایی و جهان گیری داشته باشد، حکمرانی کند و تمام اراده ها را مقهور اراده خود کند و بشر را به واکنش در مقابل خود وادارد.

وقتی انسان منظره ای را می بیند که در یک فرودگاه تمام هواپیماها پارک کردند و فضاها و بسترهای دیگر را می‌بینیم، گویا همگی محکوم هستیم و به تعبیر عرب‌ها «کأن علی رئوسهم الطیر». اما این قدرتِ طبیعتی است که به واکنش در برابر اعمال انسان پرداخته است. صدای کرونا که بلند شد، انرژی که در مقابل طبیعت مدتی فعال شده بود، خاموش شد و فریاد طبیعت بلند شد. البته فریاد مظلومانی هم که زیر دست و پای صاحبان ثروت و قدرت منکوب می شدند اندکی بلند و شنیده شد.

کرونا نمایانگر دهکده جهانی

ویروس است، منحوس است، خطرناک است اما در کنار آن اتفاقات خاص و قابل قبول و مبارکی هم افتاده است. پیوندی را در جهان ایجاد کرده است و این مفهوم را به معنای واقعی کلمه نشان داد که جهان یک دهکده است و انسان ها همانند یک کشتی در این دهکده هستند.

برخی دهکده جهانی را مطرح کردند اما با این تصور که صرفا خود کدخدای آن دِه باشند اما غافل از آنکه اگر جهان شد دهکده، ترابطی نزدیک تمام آحاد باهم پیدا می کنند. از این وحشت داشتند و باید به این توجه می کردند و بسیاری از ظلم ها و تحریم ها اگر به یک نقطه آسیب بزند، به نقاط دیگر توجه نداشتند و به آنها نیز آسیب رسید.

و امروز این جریان نشان داد که ممکن است که یک اتفاق در یک نقطه جهان شروع شود و طولی نکشد که در تمام نقاط جهان سرایت کند و این هم به نظرم مبارک بود و باید فهمید که هر اتفاقی که انسان آن را زشت و شر می بیند، شر نسبی است و آنچنان خیراتی دارد که شاید بُعد شر بودن آن مخفی شود.

روی آوردن مردم به سوی خدا از اثرات مبارک کرونا بود

اتفاق مبارک دیگری که رخ داد، رو کردن مردم به خدای متعال بود. دائما حدیث شریف امام صادق (ع) در ذهنم مرور می شود که شخصی از امام پرسید: دلیل شما بر وجود خدا چیست؟ امام فرمود: آیا به کشتی نشستی و دریا به تلاطم بیفتد؟ کشتی در این دریا متلاطم شده است؟ در این لحظه به چه متوجه شدی و چه احساسی در درون تو رخ داده است؟ همان خدا است. یعنی یک حقیقت قادری که تو ضعیف را نجات بدهد، زنده ای که تو رو به مرگ را نجات دهد اما متعال است یعنی از سنخ حقایق زمینی نیست.

باید استغفار جهانی اتفاق بیفتد

باید رو به سوی خدا برود و این مسئله باید همگانی باشد. دانشمندان و متخصصان باید رو کنند و از خداوند متعال راه مقابله با آن را از خدا بطلبند؛ چه پیشگیری و چه چیزهای دیگر را باید از خدا خواست. در همین وضعیت و در میان سنت های الهی است که مردم باید رو به خدای متعال بیاورند تا از این مخمصه خارج شوند حتی ظالمان امروز بشریت هم باید رو به خدا کنند و در یک استغفار تاریخی از خداوند بخواهند تا آنها را ببخشد.

«خدا به درد نمی خورد» تفکر بنی اسرائیل است

شنیدم یک فردی که هر چه دلش می خواهد بر زبانش جاری می کند گفته است که خدای متعال به درد هر کاری نمی خورد، گویا وی رویکرد مردم به سوی خداوند را یک رویکرد نا صحیحی می بیند. غافل از اینکه تصور او دقیقا در قرآن از بنی اسرائیل نقل شده است و قرآن به آنها پاسخ داده است. «وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ» (مائده، آیه۶۴)؛ لعنت بر آنها و این گفتارشان که احساس می کنند دست خدا بسته است، دستان خداوند باز است و دستان شما بسته است.

و این نشان می دهد که بشر باید به سمت حقیقتی که علم مطلق و قدرت مطلق باشد برای دوری از تمام مخمصه هایش برود و اتفاقا این جریان نقش خدای متعال و نقش سنت های او را به بشر نشان داد نه اینکه خدا نقشی در هستی ندارد.

اما نکته مهمی که برخی از آن غافل هستند این است که خیال می کنند اگر خدا سنتی را بر طبیعت حاکم کرد و گفت این سنت ها هیچ گونه تبدیل و تحویلی ندارد، این سنت ها دست خدای متعال را می بندد؛ این تصورات به جهت غفلت از درک سنت های الهی است و ناشی از عدم درک قدرت خدای متعال است.

دعا؛ سنّتی الهی است که ما فوق طبیعت است

این سنت ها حاکم بر طبیعت هستند نه حاکم بر خدای متعال. خداوند حاکم بر این سنت ها است. بنابراین خدا در این سنت ها یک سری حقایقی را در فطرت انسان و در زبان انبیاء قرار داده است که باید به آن دقت شود و آن دعا است.

سنت دعا ما فوق بر طبیعت است و می تواند بستر را برای اینکه خدا برای انسان دعا کننده خیری را بخواهد و آن را از آنچه برای وی رخ داده است، خارج کند. سنت توکل، سنت تبرک و سنت تشفع و شفاعت از سنت های الهی هستند. خداوند بر تمام این سنت ها محیط است و علم و قدرت او حاکم بر متن این دعاها و توکل ها و توسل ها و شفاعت ها است.

مفاهیم قرآنی و روایی را با قیود آن ببینید

به نظر من هیچ قاعده ای به هم نخورده است. رو کردن بشر به تبرک ها طبق نظامی است که خدای متعال قرار داده است. رویکرد بشر به دعا برای همین است، اما ببینید آیا خدای متعال هر دعایی را مستجاب کرده است؟ فرمود: «ادعونی استجب لکم» و بعد ببینید مفاهیم قرآنی و روایی را؛ آیا این اطلاق قید ندارد؟ «فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي» (بقره، آیه ۱۸۶) آیا نفرمود اجابت کنید من را تا شما را استجابت کنم؟ این شرط ها فراموش شد؟

به روایات که مراجعه می کنیم می بینیم عهد ناپذیری انسان و تخلف در عهودی که با خدای متعال بسته است، موجب انسداد دعای او می شود. گاه برخی از ظلم ها و معصیت هایی که می کند موجب حبس دعا می شود. «َاللّهُمَّ اغْفِرْ لىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَحْبِسُ الدُّعاَّء»؛ برخی از رفتارهای وی موجب هتک حرمت های او و حرمت های اجتماعی می شود و ... .

اماکن متبرکه به بشر عقلانیت عطا کردند

راجع به بحث تبرک جستن که هیچ شکی نیست و جزء مسلمات ما است. برخی تصور می‌کردند که الان معلوم می شود که اثر از زیارت، مسجد، حرم و ... رفته است اما اتفاقا این اماکن به بشر رشد دادند و عقل به بشر عطا کردند که اگر یک سنتی از سنت های خدا به شما بگوید اگر مریض هستید باید خود را نجات دهید و تنها راه آن خارج شدن از موقعیت است، این خود آموزشی است که در معابد به انسان داده شده است و این آموزش در فطرت انسان قرار دارد. اگر بشر درک نداشته باشد و برای سلامت خود از نقطه ای خارج نشود، چه فایده ای دارد؟

کرونا؛ غرور شکن سختی بود

این جریان کرونا نگرش یک عده را که دارای غرور بودند، شکست و باید گفت که کرونا غرور شکن سختی بود. از امام حسین(ع) نقل شده است که اگر ۳ چیز نبود بشر هرگز در برابر خداوند سجده نمی کرد: ۱. مرگ ۲. مرض ۳. فقر. این اتفاقات بشر را به خضوع وادار می کند. زنده ای که فردا خواهد مرد، مریضی که فردا در معرض فقر است و سائلی که فردا مریض می شود و مریضی که باید به سمت سلامت حرکت کند و اینها هستند که غرور شکن هستند.

کرونا و حجاج‌ها

کرونا غرور حجاج ها را شکست، کسانی که نعره می کشیدند در هر نقطه عالم و قتل عام می کردند و کسی جلودار آنها نبود. ناوهای آنها در دریا متوقف شد، پایگاه هوایی آنها از موقعیت پویایی حرکت به ایستایی سکون رسید. کرونا به آنها خجالت داد در برابر رعیتی که به آنها ظلم می‌کردند.

کرونا و حلاج‌ها

کرونا غرور حلاج ها را نیز شکست، کسانی که از تبرک و توسل و ... دکّان درست کرده بودند و خود را مستجاب الدعوه می دانستند. توسل جستن، تبرک گرفتن و مستجاب الدعوه بودن حساب و کتاب دارد. روزی انسانی مثل حلاج با ابو سهل نوبختی برخورد می کند و می گوید: موهای من سفید شده است و زن من دوست دارد که من را جوان ببیند و موهای من را سیاه کن. حلاج خجالت می کشد و نمی تواند چنین کاری را انجام دهد.

با کرونا یک اعتدال معقول رخ داد

به اعتقاد من با کرونا، دین هیچ آسیبی ندید و هیچ کدام از آموزه های تشیع آسیب ندید، بلکه یک اعتدال معقول اتفاق افتاد با فروشکنی حلاج صفتان و نه انسان هایی که با عقلانیت، دین را تبیین می‌کردند و یک مذهب شیعی عقلانی را که تمامی آموزه‌ها از استغاثه به درگاه اهل بیت و استعانه به درگاه خدا و تشفّع از اهل بیت به سوی خدای متعال را در بردارد، نشان داد.

اهل بیت به اذن الهی شفا می‌دهند

مگر کسی قائل بود که خود ضریح شفابخش است که اینک می گویند به ضریح دست نزنید؟! همه معتقد هستیم که به لطف اهل بیت خدای متعال شفا می‌دهد و ما اگر به سمت ضریح می رویم احترام به انسانی می گذاریم که در زیر آن مدفون است. این ابزار عشق، احترام و تکریم بود و ما امروز در خجالت هستیم که نمی توانیم تکریم کنیم.

بشر از این اتفاقات عبور خواهد کرد و سلام به اهل بیت در کنار مضجع ایشان خواهد رسید. همه چیز بر سر جای خود است و حلاجانه نگاه کردن شکسته شد. همه باید بفهمند که استثنائا کار به دست معصومان و اولیاء پاک است تا ایمان مردم تقویت شود؛ وقتی به معجزات اهل بیت و انبیاء نگاه می کنیم می‌بینیم که برای ایمان مردم بوده است و نه برای شکستن پی در پی قاعده های حاکم در جهان. حلاج گونه نگاه کردن یعنی تو هر کاری می خواهی انجام بده و من می توانم آن را نقض کنم.

کرونا و دجال‌ها

کرونا غرور دجال‌ها را نیز شکست؛ دجالی که با رفتارش انا ربکم می گوید و با قدرت خود زیر پای خود را له می کند. ما در روایت در مورد دجال داریم که جان انسان ها در آخر الزمان در دست اوست و قدرت اقتصادی دارد و این قدرت، قدرت سیاسی و نظامی را به دنبال دارد.

خطاب به مردم می کند و می گوید: بگویید که انت ربی تو پروردگار منی و در روایت است: من قال انت ربّی فقد فتن، مفتون شد و باخت. رویکرد دجال، رویکرد غلو، استکبار و داد الوهیت زدن است. کرونا این را هم شکست. از این جهت، درود بر این ویروس منحوس که این غول‌های سه گانه حجاجی و دجالی و حلاجی را شکست.

وحدت بشر در مقابله با کرونا؛ الگویی برای مقابله با استکبار

به اعتقاد من مردم به یک نوع وحدتی در مقابله با یک اتفاق بلاگونه رسیدند با روی کردن به خدای متعال و شاید دنیا هیچ وقت فکر نمی‌کرد که به چنین وحدتی برسد. این وحدت خوب بود و شاید بشر در آینده به تجربه وحدت های دیگری در برابر استکبار و برخی از مفاسد برسد. بشر به چنین وحدتی در استغاثه و فریاد نیاز دارد. امروز در برابر کرونا بود و باید روزی در برابر استکبار باشد.

بلا، واکنش طبیعت در مقابل عدم مراعات بشر است

به نظرم در دوران پسا کرونا، جهان تغییر خواهد کرد و این مسئله نقطه عطفی در تاریخ بشر است. به طور کلی هر حادثه عمومی و گسترده‌ای به گونه‌ای نقطه عطفی خواهد بود اما آنچه که بشر باید مراقب آن باشد، این است که آینده طوری نیست که چون امروز کرونا رخ داده است فردا نیز همین وضعیت است بلکه آینده با اراده انسان رخ می دهد همانطور که دیروز با اراده آنها محقق شد و امروز اگر در این بلا هستند، واکنشی است که ناشی از عدم رعایت بشر است، فردا نیز همین گونه است.

وضعیت جهان پسا کرونا به خود مردم وابسته است

مردم اگر به درک و شعورهایی متفاوت از امروز و دیروز رسیدند، جهان پساکرونا متفاوت خواهد شد. اما اگر پس از عبور از این مخمصه، فکرها مجددا به فکرهای امروز برگشت، فردا نیز مثل امروز خواهد شد و فرقی نخواهد داشت. بله، بشر دچار ضعف اقتصادی خواهد شد و شاید کسی که تا دیروز زور می‌گفته است، فردا کمتر زور بگوید. بنابراین داوری کردن برای فردا هنوز زود است و این قاعده را ما از آيه «إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ» می فهمیم.

لزوم معرفت نسبت به نظام حلال و حرام

به اعتقاد بنده روشن است، رهبر معظم انقلاب نیز فرمودند که شما آمریکایی ها خود متهم هستید که این ویروس ساخته خود شما است. حال یا این اتهام ثابت می شود و یا خیر. یک برون رفت جامعی که تمام این فرضیه ها دارد، این است که وقتی همه چیز مانند خوراک، پوشاک، رفت و آمد و ... بر مدار نظام حرام شکل گرفت، فروپاشی بشر را به دنبال دارد.

باید کسانی جهان را به دست بگیرند که درک درستی از نظام حلال و نظام حرام دارند و این بحث مفصلی می طلبد که مرتبط با مباحث فقه حکومتی است. مقصود درک جامعی از نظام حلال و حرام است که وقتی به حوزه اقتصاد می رسیم، درک درستی از بورس، بانک و ... داشته باشیم و همینطور هر حوزه دیگری.

مقصود از معرفت حلال و حرام

در اینجا نتیجه سخن حضرت امام حسین (ع) مشخص می شود که فرمود: «تعرفون المهدیّ بالسکینه و الوقار و بمعرفه الحلال و الحرام». مقصود از معرفت حلال و حرام، استنتاج شرعی از ادله نیست بلکه مقصود این است که شخصی می تواند مدیریت بشر را در دوران طلایی آن به عهده بگیرد که ترسیمی از نظام حلال و حرام و تغایر بین آن دو را بداند.

من معتقدم کرونا هر احتمالی از آنکه فردا محقق شود، نشان می دهد که بشر باید به سمت هرآنچه که خدای متعال برای بشر روا می داند، برود و اگر بشر به سمت نظام حرام حرکت خود را ادامه دهد، به سمت سقوط خود می رود. خدا کند که کرونا این درس را به ما داده باشد./403/241/ح

تهیه و تنظیم: محمد حائری شیرازی