به گزارش خبرنگار وسائل، فرآیند پیشبینی و پیشگیری از وقوع بحران، برخورد و مداخله در بحران و سالم سازی بعد از وقوع بحران را مدیریت بحران گویند. مدیریت بحران علمی کاربردی است که به وسیله مشاهده سیستماتیک بحرانها و تجزیه و تحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که بوسیله آنها بتوان از بروز بحرانها، پیشگیری کرد و یا در صورت بروز آن در خصوص کاهش اثرات آن آمادگی لازم امداد رسانی سریع و بهبودی اوضاع اقدام کرد.
بحران شناسی حضرت زینب موجب شد که اقدامات مناسب و به موقعی را در طول اسارت انجام دهد و تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. پیامبر و ائمه، قبل از وقوع این بحران، پیش بینیهای لازم را انجام داده بودند و حضرت در دوران اسارت آن را تکمیل کرد.
انتساب حضرت زینب(س) به خاندان رسالت و برخورداری از شرافت خانوادگی، شأن معنوی، رسالت دینی، ایمان به هدف، یقین به آخرت و امدادهای الهی، دشمن شناسی، تبیین علمی و منطقی از حقانیت، شجاعت، صبر و استفاده از مشاورههای امام سجاد(ع)، از عوامل تعیین کننده موفقیت ایشان در عبور از بحرانهای اصلی و فرعی است.
حضرت زینب(س) به عنوان یک مدیر موفق در دوران اسارت و با بهره گیری از امام سجاد(ع) و با موضع گیری سلبی و ایجابی، بحران پیش آمده را به فرصت تبدیل کرد و الگوی موفقی از مدیریت بحران را برای مسلمان در آینده به جا گذاشت.
باور و یقین قلبی
ایمان، مایه آرامش دلها و تحول آدمی است. یقین قلبی است که فرد را در برابر مشکلات و سختیها، استوار و در پذیرش دشواریها، مقاوم نگه میدارد. باور قلبی این بزرگ بانو، راز مقاومت خاندانش است. بی شک اگر فردی با مصیبتهای متعددی روبه رو شود، در ایستگاهی از زندگی، دچار تزلزل خواهد شد اما این بانوی مکرمه، عروج عزیزانی که از زندگی فامیل گذشته و به زیبایی زندگی اخروی رسیده، از مرز تن عبور کرده و به اعتلای روحانی دست یافتند را سراسر زیبایی تلقی میکند.
صبر دارایی انسانهای مقاوم است، افرادی که از سلامت روانی برخوردارند از بشارت و نوید الهی بهره مند میشوند و آرامش را در نقطه نقطه زندگی تجربه میکنند. حضرت زینب(س) با مشاهده صحنههای فداکاری و گذشت یاران امام حسین(ع) و فرمانداری و سخن پذیری از مقام والای امامت آنها، از رخدادهای به وقوع پیوسته تفسیری مثبت ارائه میدهد و به این واقعه عظیم با دیدی متفاوت و زیباشناسانه نگاه میکند.
واقعه کربلا از لحاظ شدت جراحات روحی و جسمی، نظیر ندارد چراکه حتی طفلی ۶ ماهه نیز، از آن به سلامت عبور نکرده است، شنیدن این مصیبت ها، برای فردی که از نزدیک با آنها روبه رو نبوده سخت است چه رسد به بانویی که شاهد این واقعه غم انگیز بوده است و تنها شناخت و نگاه متفاوت به رخدادها از سوی حضرت زینب(س) و حصار امن ایمان او بوده که توانایی پذیرش این ناکامی ها را به او داده است.
شیر زن کربلا، مصداق انسانی باایمان و در حد کمال است که با مدیریت بحران صحیح به رغم آن همه ناجوانمردی و مشقت، کودکان را به آرامش دعوت می کند. وی در مجلس یزید، با صراحت تمام سخن می گفت و نه تنها خود را شکست خورده نمی دید بلکه تمام یاران، برادران و فرزندانش را پیروز میدان قلمداد می کند و همین پاسدارنده واقعه عاشورا است.
امروز در جامعه شاهد هستیم آستانه صبر و تحمل مردم پایین آمده و با اندک مشکلی در زندگی روحیه خود را میبازند و شکست را میپذیرند ولی حضرت زینب(س) مصائب و سختیهایی را در واقعه عاشورا تحمل کردند و برای حفظ اسلام جان فشانی هایی کردند که در مقابل مصائب امروز قابل قیاس نیست لذا صبر حضرت زینب باید برای همگان باید الگو باشد.
استفاده از ظرفیتهای وجودی خود
از جمله مهمترین ویژگیها و مؤلفههای مؤثر در مدیریت بحران توسط حضرت زینب سلام الله علیها این بود که ایشان از تمام ظرفیتهای وجودی خویش، برای مدیریت و ساماندهی اوضاع، استفاده کرد. ایشان سعی کرد علاوه بر مهندسی حوادث واقعه عاشورا از آن شرایط سخت و هولناک واقعه، برای معرفی اسلام ناب و تعمیق باورهای دینی بهره جوید.
حضرت زینب سلام الله علیها، توانست با بهره گیری از خرد جامع خود، احساس و عاطفه، توان عبادی خویش، فن بیان و سخنوری خود، صبر سرشار، پشتوانه فکری و... در سختترین شرایط، بهترین و سالمترین تصمیمات را در مدیریت بحران، اتخاذ کند.
نگرش مثبت به هستی
اوج شکوه و عظمت حضرت زینب سلام الله علیها در ابراز نفرت خود در تقابل نابرابر جبهه حق و باطل در صحرای عاشورا نیز زمانی است که حضرت این صحنه را جز زیبایی تصور نمیکند و با بیان تاریخی «ما رایت الا جمیلا» خط بطلانی میکشد بر اندیشۀ باطلی که میپنداشت با شهادت امام حسین علیه السلام، فرزندان و یاران ایشان دچار خذلان و ضعف گشتهاند.
که حضرت زینب با این بیان مقتدرانه و شکوهمندانه نشان میدهد که هرگز از این ناحیه بر خاندان نورانی عصمت و طهارت ضعفی عارض نگشته است و مسیر تعالی و پیشرفت اسلام به وعده الهی تا تحقق کامل مبانی دینی پیش خواهد رفت.
پایبندی بر ارزشهای دینی
از آنجا که مسیر حضرت زینب سلام الله علیها، مسیری کاملاً منطبق بر آموزههای دینی بود ایشان در طول انجام رسالت خویش به همه اصول و فروع دینی التزام داشته و با همه توان سعی در انجام آن داشت. به عنوان مثال در تمام مدت اسارت مقید بود که حجاب خود را کاملاً محافظت کند.
پایبندی به ارزشهای دینی به انسان قوت و شهامتی میدهد که خود را در مسیر رضایت پروردگار حس میکند و بر این اساس دیگران و حوادث پیش آمده برای او، قابل مدیریت و کنترل میباشد. چراکه انسان در این شرایط پشتوانه خود را قدرت لایزال الهی میداند.
با شیوع بیماری کرونا به شدت نیاز است که همه مردم مخصوصاً مسئولان از مدریت بحران حضرت زینب(س) الگو بگیرند و با صبر و استقامت و تکیه بر توان داخل این بیماری را شکست دهند و با روحیه اتحاد امت اسلامی از این مشکل همانند مشکلات دیگر عبور کنند./703/422/ح
تهیه و تنظیم: محرم آتش افروز