vasael.ir

کد خبر: ۱۴۳۷۶
تاریخ انتشار: ۱۴ شهريور ۱۳۹۸ - ۱۶:۴۰ - 05 September 2019

معرفی پایان نامه | مقایسه سه دهه حضور روحانیت بعد از انقلاب اسلامی با سه دهه بعد از مشروطه

وسائل ـ روحانیت به عنوان بخشی از سیستم بزرگ جامعه ایرانی، خود سیستم کوچکی را شکل می دهد که با محیط خارج از خود در تعامل بوده و به کنش و واکنش با آن به سر می برد. در میان تحولات مهمی که در تاریخ سیاسی ایران رخ داده است انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که تلاش نموده تا نظمی نو درانداخته و الگوی جدیدی در نوع حکومت عرضه نماید.

به گزارش خبرنگار وسائل، مشروطه و انقلاب اسلامی به معرفی پایان نامه | مقایسه سه دهه حضور روحانیت بعد از انقلاب اسلامی با سه دهه بعد از مشروطهعنوان دو رویداد مهم سیاسی که روحانیت در شکل دهی و هدایت آن نقش غیر قابل انکاری چه در عرصه نظریه پردازی و چه در عرصه عمل داشته است. از جنبه های گوناگونی مورد مطالعه قرار گرفته؛ اما آنچه کمتر مورد کنکاش و توجه قرار گرفته، تحولات بر جای مانده بر ساختار و کارکردهای سیستم روحانیت از ورود به عرصه سیاست و تغییرات بوجود آمده در آن است.

از این رو تحولات ساختار و کارکردی روحانیت در سه دهه انقلاب اسلامی در مقایسه با تاثیرات ورود این نهاد به عرصه سیاست در سه دهه بعد از مشروطه از سال ۱۲۸۵ تا سال های پایانی دوره رضا شاه می باشد.

پایان نامه «مقایسه سه دهه حضور روحانیت بعد از انقلاب با سه دهه بعد از مشروطه توسط احمد اسلامی، در دانشگاه باقرالعلوم به جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی نگارش یافته است.

همچنین در یک مقدمه، سه فصل و در پایان نتیجه گیری و جمع بندی تدوین شده است که در فصل اول «سیستم روحانیت، ساختار و کارکردهای آن، فصل دوم انقلاب مشروطه و نهاد روحانیت و در نهایت فصل سوم به بررسی انقلاب اسلامی ایران و نهاد روحانیت پرداخته است.

 در بخش اول که به سیستم روحانیت و ساختار و کارکردهای آن می پردازد، در این بخش به منظور دستیابی به چارچوب نظری مناسب، مختصری درباره نظریه سیستم ها و عناصر سازنده آن، ساختارها و کارکردها بحث می شود. توجه به این نکته ضروری است که در طول این پایان نامه برداشتی آزاد از نظریه سیستمی خواهد شد. چرا که نظریه سیستم ها به طور کامل قابلیت توضیح و تبیین نهاد روحانیت را ندارد. لذا به ناچار تنها نکات کلیدی این نظریه مورد بررسی قرار گرفته و از طرح کامل نظریه سیستمی خودداری می شود.

همچنین تلاش شده است تا الگوی مناسبی که تحول ساختاری ـ کاربردی روحانیت در دو دوره بعد از مشروطه و بعد از انقلاب اسلامی ایران را پوشش دهد، طرح گردد. در این راستا با ارائه‌ی الگوی سیستمی از روحانیت، اجزای مورد نظر سیستم روحانیت مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

ساختار سیستم روحانیت در دو بخش صورت می گیرد: قسمت اول مربوط به نحوه سازمان بندی و تشکیلات اداری این سیستم خواهد بود و در بخش دوم بیشتر به نقش های مختلف و روابط اقتداری و سلسله مراتب موجود در آن و به عبارت دیگر به ساختار نهادی روحانیت پرداخته می شود. اگر چه در برخی از نوشته ها تمایز چندان روشنی میان سازمان و نهاد روحانیت صورت نگرفته است.

در بخش بعدی به بررسی انقلاب مشروطه و نهاد روحانیت پرداخته شده، برای آنکه تحولات صورت گرفته در ساختار و کارکرد های نهاد روحانیت بعد از مشروطه به شکل مناسبی مورد بررسی قرار گیرد، نگاه کوتاه به علل روی آوردن روحانیت به نظام مشروطه ضروری است.

بررسی نقش روحانیت در مشروطه از جمله مسائلی است که در فهم تحولات صورت گرفته در کارکردهای موقعیت مند روحانیت می تواند راهگشا باشد؛ لذا بخش دوم این فصل به آن خواهد پرداخت. در بخش سوم نیز نگاهی به فرجام روحانیت بعد از مشروطه خواهد شد تا فهم تحولات ساختار و کارکردی روحانیت بعد از مشروطه که در بخش چهارم مورد مداقه قرار خواهد گرفت، تسهیل شود.

عدم ورود روحانیت به عرصه سیاسی با توجه به حوادثی که در طول مشروطه بر ایشان گذشت با روی کار آمدن رضاشاه و اجرای برنامه‌های سکولاریستی تشدید گردید.

این امر سبب شد تا روحانیت با تحمل تمام سختی ها و ناملایمات در سایه مدیریت هوشمندانه مرحوم حائری (ره) تمام تلاش خود را به حفظ و حراست از نهاد نو پایش در ایران معطوف داشته و فاصله مکانی میان مرجعیت و مردم را که باعث مشکلاتی در سازماندهی و هدایت فعالیتهای سیاسی و اجتماعی بود از بین ببرد.

سیاست حفظ و تقویت نظام روحانیت با وجود تغییر در شرایط سیاسی یعنی آمدن محمدرضا و ریاست حوزه علمیه قم توسط آیت الله بروجردی (ره) همچنان ادامه پیدا کرد؛ تا این جوانه امید نردبانی باشد برای صعود مردم ایران به قله آزادی و استقلال و خودداری روحانیت از ورود به عرصه سیاست با وجود شکل گیری و تقویت حوزه نوبنیاد قم همچنان در اولویت تصمیم گیری های حوزوی قرار داشت.

اگرچه گاهی صدای ترکیدن این حصار با فعالیت های فدائیان اسلام و درخواست هایی از سوی مرجعیت در لغو بعضی برنامه های دولتی به گوش می رسید، اما وفات آیت الله بروجردی (ره) نقطه عطفی در ورود مجدد روحانیت به عرصه سیاست بود. رحلت این عالم ربانی، باعث تحول در ساختار اقتداری و کارکردهای موقعیت مند روحانیت و تعامل نظام سیاسی با ایشان شد.

نظام روحانیت با مرجعیت متعدد و مطرح شدن مرجعیت سیاسی مواجه گردید. ورود به عرصه سیاست علاوه بر قدرت یابی مجدد روحانیت می توانست از تفاوت شخصیت و نوع نگاه امام (ره) در عرصه سیاست ناشی شده باشد. با فرصتی که نظام سیاسی از خلا موجود در راس قدرت روحانیت بدست آورده بود سعی نمود تا برنامه های خود را که با مخالفت هایی از سوی آیت الله بروجردی مواجه بود عملی سازد؛ اما حکومت در رسیدن به این اهداف ناکام مانده و شعله های انقلاب دامن آن را فرا گرفت. در ادامه ضمن اشاره کوتاه به حوادث زمینه ساز انقلاب به نقش روحانیت در انقلاب پرداخته و با اشاره به سیر مشارکت روحانیت در قدرت، به پیامدهای آن بر ساختار و کارکردهای روحانیت پرداخته خواهد شد./204/241/ح

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۳۱ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۵۹:۲۸
طلوع افتاب
۰۶:۲۹:۱۰
اذان ظهر
۱۳:۰۶:۰۰
غروب آفتاب
۱۹:۴۲:۱۰
اذان مغرب
۱۹:۵۹:۴۳