به گزارش خبرنگار وسائل، عادل پیغامی اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در نشست «اندیشه سیاسی اسلام» از سلسله نشستهای طرح ضیافت اندیشه با موضوع و سرفصلهای «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی» که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، با تأکید بر اقتصاد مقاومتی درباره ثبات قیمتها و ارتباط آن با تورم گفت: در واقع تورم ۴ تا ۵ درصدی سبب شکوفائی اقتصاد و انگیزه تولید کننده برای تولید و در نتیجه اشتغال زایی است که اگر این میزان تورم وجود نداشته باشد اقتصاد در حال مرگ است.وی با بیان اینکه تورم وقتی دو رقمی میشود در وضعیت خطرناک است که قدرت خرید را کاهش میدهد و سبب سرگردانی بازار است، تصریح کرد: در واقع تورم دو رقمی یک سیکل معیوب است چراکه حجم نقدینگی، حجم تورم و سطح معیشت مردم باید یکی باشد که در غیر این صورت مشکلاتی به وجود میآید که نیاز به جبران است.
جبران تورم با برداشتن صفرهای پولی محقق نمیشود
این دکترای اقتصاد در ادامه با اشاره به اینکه برخی برای جبران این تورم دو رقمی برداشتن صفرها را پیشنهاد میکنند در حالی که با این کار ارزش پول فرقی نمیکند، اظهارداشت: قدرت پول به میزان قدرت خرید مردم باز می گردد که هر ایرانی به نسبت حقوقی که دریافت میکند به چه میزان بتواند قدرت خرید داشته باشد.
پیغامی با تأکید بر این مطلب که نمیتوان افزایش قیمت گوشت را در چند سال اخیر به عنوان یک متغیر اقتصادی به حساب آورد چراکه این روند افزایش قیمتها به تنهائی اقتصاد نیست و ریاضی است، ابراز کرد: در واقع اقتصاددان برای ارزیابی قدرت، خرید سبدکالای مردم را در گذشته و حال اندازه گیری میکند.
وی در بیان دلایل ایجاد تورم گفت: اقتصاددانها میگویند انتظارات تورمی این است که در ذهن به وجود میآید و این یکی از دلایل ایجاد تورم است که اگر حتی متغیر واقعی باعث تورم نشد احساس ایجاد تورم باعث تورم میشود.
پیغامی در پاسخ به این پرسش که آیا همه کشورها به یک اندازه سرعت رشد داشته اند، اظهارکرد: به عنوان نمونه مقایسه مسافرتها و چگونگی خوراک در ایران نسبت به ۴۰ سال گذشته همراه با رشد بوده است؛ آیا این رشد در کشورهائی مانند تاجیکستان و افغانستان به همین اندازه بوده است؟
مقایسه اقتصاد ایران و آرژانتین
وی با بیان اینکه در همین ۴۰ سال شیب اقتصادی برخی کشورها از ما کمتر و یا بیشتر بوده است، بیان کرد: در واقع همه پیشرفتها ناشی از تحولات تکنولوژی و بیرونی نیست، در این زمینه سیاستها هیچ تغییر و تفاوتی نمیکنند؛ آیا میتوان اینگونه بیان کرد که آرژانتین که در روند رشد اقتصادی شبیه ما است، هیچ کاری در زمینه اقتصاد انجام نداده است؟
این دکترای اقتصاد به مقایسه اقتصاد آرژانتین با ایران پرداخت، گفت: در این سالها آرژانتین تحریم نداشته است و همچنین پهلوی و قاجار نداشته که تخریب اقتصادی کنند؛ از طرفی پایه اقتصاد آرژانتین بر نفت نیست، اما در عین حال مسیری که اقتصاد ایران طی کرده است با آرژانتین برابر است.
متغیرهای منفی در ایران
وی درباره چگونگی و ارزیابی اقتصاد ایران به بیان متغیرهای منفی در این زمینه پرداخت، اظهار کرد: جنگ به عنوان یک متغیر منفی محسوب میشود و تخریبهای قبل از جنگ در دوره پهلوی و قاجار وجود داشته است؛ ایران همراه با تخریب شوک جهانی و تحریم بوده است و حتی خط راه آهنی که در دوره پهلوی ساخته شد به طور کامل کمکی به زیر ساختهای اقتصادی نکرد؛ البته دولتها پس از انقلاب باید این موضوعات را جبران میکردند.
پیغامی با اشاره به اینکه بدهی در اقتصاد بار منفی دارد، بیان داشت: در واقع اینگونه تصور میشود که اگر کشوری بدهی داشته باشد بدبخت است و این در حالی است که کشورهائی که اعتبار بیشتری دارند بدهکارترند.
اصل بدهکاری در اقتصاد پذیرفته شدنی است
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: برزیل بدهکارترین کشور دنیا بود که سرمایه گذاریهای فراوانی را بر روی زیر ساختهای کشور انجام داده بود البته اشتباهاتی را در این زمینه داشته است، اما اصل بدهکاری در اقتصاد پذیرفته شدنی است، اما به شرطی که بتوان از وامها در مسیر شکوفائی و رشد استفاده کرد.
وی با بیان اینکه کسانی بدهی دارند که اعتبار داشته باشند، اظهار کرد: در صورتی وام خسارت بار است که حیف و میل شود وگرنه در شرایطی که به درستی سرمایه گذاری شود، از سود آن قسطها پرداخت میشود و همراه با ثروتمند شدن است؛ این روند در صورتی اتفاق میافتد که وام گیرنده مولد باشد و در تولید جبران کند.
این دکترای اقتصاد افزود: برزیل کشور بدبختی نیست، در عین حال مکزیک هم اوضاع خرابی ندارد؛ اگر در این مسیر ایران با آلمان یا افغانستان مقایسه شود درست نیست. کره جنوبی نیز مسیر اقتصادی خود را از سال ۱۹۶۰ شروع کرده است و نباید در این راستا با ایران مقایسه شود.
وی در پاسخ به این پرسش که کره چگونه به این نقطه رسید؟ گفت: اقتصاد کره با یک دیکتاتوری شدید رشد کرد که مردم ما این امر را نمیپذیرند؛ از طرفی کره اتصالی با اقتصاد جهانی پیدا کرد، سامسونگ که در ابتدا تولید گونی بوده است برند جهانی شد. اقتصاد جهانی بخشی از کره را تبدیل به کره امروزی کرد که باید این عوامل را درباره این کشور در نظر گرفت.
مقایسه اقتصاد ایران با ترکیه و پیامدهای آن
پیغامی ضمن مقایسه اقتصاد ایران و ترکیه خاطرنشان کرد: ۷ تا ۸ عامل توانست سبب رشد اقتصاد ترکیه شود؛ یکی از آنها جنگ ایران بود که ترکیه به میزان فراوانی از آن سود برد و دیگری فضای جهانی بود که به دنبال حیاط خلوتی برای اروپا بودند و ترکیه این نقش را پذیرفت. این درحالی است که ما نمیتوانیم و حاضر نیستیم این نقش را بپذیریم، اما در زمینههای دیگری از ترکیه جلوتر هستیم.
وی با بیان اینکه ما حاضر نیستیم مسیر ترکیه را در اقتصاد طی کنیم که اقتصاد پیژامهای آن در دنیا مطرح است، ابراز داشت: در بحث قوانین باید از کره یاد بگیریم چراکه در ذهن بسیاری از ما اساس و پایه پیشرفت با قوه قضائیه، مقننه و مجریه است؛ این درحالی است که ما مشکل شفافیت و عدالت داریم.
برای نمایندگی مجلس در کشورهای دیگر تیمی کاندیدا میشوند
پیغامی سواد نمایندههای مجلس دیگر کشورها را با ایران مقایسه کرد و گفت: به عنوان نمونه در انگلستان وقتی کسی میخواهد کاندیدا شود بنا به یکسری قوانین برای ثبت نام باید مشاوران خود را در زمینه جامعه شناسی، اقتصاد و حقوق معرفی کنند؛ کاندیدا باید فهرست مشاوران خود را تهیه و ارائه دهد. در آن کشورها فرد نیست که کاندیدا میشود بلکه یک تیم است.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: اما در ایران حتی درباره دولتهای ما اینگونه قوانینی نداریم؛ با این وضعیت چه طور میتوانیم در این زمینه به بلوغ برسیم و حتی قاعده گذاری داشته باشیم.
سرمایههای اجتماعی به دلیل عدم سواد اقتصادی تخریب میشوند
این دکترای اقتصاد به تبیین ضعف ارائه شاخصهای اقتصادی رو به پیشرفت در ایران پرداخت و در مقایسه با دیگر کشورها اظهار داشت: در برخی مواقع گفته میشود که تیرماه امسال نسبت به تیرماه سال گذشته به چه میزان تورم بوده است، اما در واقع در اینجا مشکلی وجود دارد.
وی با تأکید بر این مطلب که تورم نقطه به نقطه نیست، اما بانک مرکزی انواع تورم را اعلام میکند و تورم برای دهکهای مختلف، تورم شهر و روستا به صورت نقطهای اعلام می شود، بیان داشت: از طرفی رسانهها این اعداد را به درستی اعلام نمیکنند و به همین دلیل سرمایههای اجتماعی به دلیل عدم سواد اقتصادی تخریب میشوند.
وی ضمن انتقاد نسبت به آیکونهای آماری اعلام شاخصهای اقتصادی در ایران خاطرنشان کرد: در واقع نحوه آمار دادن و اندازه گیری شاخصهای اقتصادی به گونهای نیست که نخبگان این آمار را بپذیرند و در این زمینه ما به صورت اساسی مشکلاتی داریم و از طرفی فضای بیرونی و ماهوارهای دشمن به این امر دامن زده است که ذهن ما اساسا هیچ آماری را قبول نمیکند و نمیپذیرد.
نمیتوان گفت که اقتصاد چین از ایران بهتر است
پیغامی با تأکید بر این مطلب که نمیتوان گفت که اقتصاد چین از ایران بهتر است و مقایسه این دو کشور درست نیست، ابراز کرد: نرخ رشدی بالا در برخی شرایط نشان دهنده پرکردن ظرفیتهای خالی قبل است که در یک دورهای به صورت کوتاه مدت رخ میدهد.
گفتنی است، دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد با مشارکت مرکز هماندیشی استادان و نخبگان در دانشگاهها، معاونت آموزشی و معاونت برنامهریزی و توسعه منابع دانشگاه فردوسی مشهد، یازدهمین دوره آموزشی طرح «ضیافت اندیشه (معرفتافزایی)» ویژه اعضای محترم هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد را به صورت حضوری و در قالب کارگاهی از تیرماه تا شهریورماه سال جاری با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه برگزار میکند.
این دورهها با حضور عادل پیغامی، دکترای اقتصاد و عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با موضوع اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی با تأکید بر اقتصاد مقاومتی، ابراهیم متقی، عضو هیأت علمی و استاد تمام گروه روابط بین الملل دانشگاه تهران با موضوع انقلاب اسلامی، جهان امروز و افقهای آینده با تأکید بر بیانیه گام دوم است.
ابوافضل روحی، دکترای فلسفه تطبیقی و مدرس مباحث روشنفکری در دانشگاههای تهران و شهید بهشتی با موضوع جریان شناسی روشنفکری دینی در ایران معاصر، جلیل محبی، دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور با موضوع آسیب شناسی تربیت دینی در حوزه امر به معروف و نهی از منکر کشور، دکتر قاسم پور حسن، عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی با موضوع غرب شناسی و سایر سرفصلهای و موضوعات در بخشهای دیگر از جمله دیگر سخنرانان و نشستهای یازدهمین دوره طرح ضیافت اندیشه است./502/241/ح
تهیه و تنظیم: م. حسینی