vasael.ir

کد خبر: ۱۳۰۰۱
تاریخ انتشار: ۱۱ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۵:۱۶ - 01 May 2019
یادداشت تحلیلی / سواد رسانه‌ای

مصرف رسانه‌ای مهار نشده و تخریب خودآگاهی

وسائل ـ عصر جدید و فناوری‌های نوین و رسالت سرگرمی که برای رسانه‌ها تعریف شده، سرعت و تکنیک را به حدی افزایش داده که قدرت درک و تحلیل مشاهدات را به شدت کاهش داده و کاربر و مشاهده‌گر رسانه، تبدیل به یک مصرف کننده محض شده و قدرت هرگونه واکنش انتقادی را در برابر رژیم مصرفی اش از رسانه از دست می‌دهد.

به گزارش خبرنگار وسائل، اتفاق بسیار مهمی که در میان انبوهی از تعاملات در شبکه ها و کانال های ارتباط جمعی رخ می دهد، کوچک تر شدن و اگر بهتر بگوییم، کوتوله شدن انسان هاست. عنصر انسانی در یک فرایند پیچیده رسانه ای، تبدیل به یک موجود مصرف کننده و ماشینی صرف می شود و غالب قابلیت های جدیدش را در قبال از دست دادن بسیاری از ظرفیت های طبیعی و فطری اش بدست می آورد.

 

رسانه، توسعه بخش یا محدود کننده؟

هر ابزاری، حتی وقتی امکانات جدیدی فراهم می سازد، محدودیت هایی را نیز بر ما تحمیل می کند. هر قدر بیشتر از آن استفاده کنیم بیشتر در قالب و کارکرد آن فرو می رویم. مارشال مک لوهان می نویسد: ابزارهای ما هر بخشی از بدن را که تقویت می کنند، تضعیف نیز می کنند.

به نوعی می توان گفت که در امتدادی در حال توسعه هستیم ولی در جهتی دیگر در حال کوچکتر شدن نامحسوس بوده، بطوری که بدلیل غالب بودن و جذاب بودن و سرگرم کننده بودن بخش تقویت شده مثل سریعتر پیش رفتن کارها و حجم کار بسیار بالا در مدت زمان بسیارکم و...آن بخش تضعیف شده که به امور ارتباطی ما با طبیعت برمی گردد، به چشم نمی آید. اساسا بعد ارتباطی انسان با طبیعت و زمین و زمان شکل و ماهیت جدیدی پیدا می کند و در عین گشایندگی، محدودیت هایی را متوجه ما می نماید که فقط با دقت و تامل و تحلیل قابل رویت و مهارپذیر می باشد.

 

فرایند اطلاعاتی که رسانه رقم می‌زند؟

نیازمند یک بازبینی در اطلاعاتی هستیم که از طریق رسانه خصوصا فیلم و سریال برای ذهن و روح یک انسان رقم می خورد. بر اساس مبانی فیلم‌سازی و اصول تصویر برداری، هریک ثانیه فیلم، شامل 25 فریم یا عکس فشرده است. ذهن انسان به طور میانگین در هر دقیقه و در مجموع در یک ساعت مواجهه با فیلم و سریال، 25 در 3600 تصویر را دریافت می نماید که چیزی حدودی نود هزار تصویر می شود که حجم بسیار بالایی برای دریافت اطلاعات برای انسان به حساب می آید.

محاسبه کنید نوجوان و جوانی را که در طول یک هفته، یک سریال 100 قسمتی را با زیرنویس فارسی تماشا می کند و از خورد و خوراک به طور کامل می افتد. علاوه بر عواقب روحی روانی که شامل بی خوابی و اختلال در رژیم غذایی و مسائل ارتباطی و...می شود، اتفاقی که در ذهن و مغز این نوجوان و جوان رخ می دهد و تحولاتی که در شخصیت اجتماعی او رخ می دهد، مدنظر این نوشته می باشد.

 

رسانه، سرگرمی و مصرف کنندگی

از طرفی عصر جدید و فناوری های نوین و رسالت سرگرمی که برای رسانه ها تعریف شده، سرعت و تکنیک را به حدی افزایش داده که قدرت درک و تحلیل مشاهدات را به شدت کاهش داده و کاربر و مشاهده گر رسانه، تبدیل به یک مصرف کننده محض شده و قدرت هرگونه واکنش انتقادی را در برابر رژیم مصرفی اش از رسانه از دست می دهد.

با توجه به حجم بالای اطلاعات دریافتی و از طرفی سرعت بسیار بالای انتقال و دریافت تصاویر داده ها و استفاده از تکنیک کات های متعدد و پیاپی در پلان های فیلم ها و سریال ها و بازی ها جهت محقق شدن ژانر اکشن، اتفاقی که در وجود یک انسان رخ می دهد بلحاظ روانشناختی، بالارفتن حجم هیجان و تخیل و اضطراب و احساسات و متقابلا کاهش تحلیل و تفکر و عقلانیت و همچنین افزایش وزن بخش ناخودآگاه انسان و سیرنزولی خودآگاهی و بهم ریختن نظام تصمیم گیری و تصمیم سازی در وجود فرد فرد انسان ها می باشد.

آسیب دیدن بخش اراده و قدرت تصمیم گیری عقلانی باعث آنی شدن و میلی و احساسی شدن تصمیم ها شده و به راحتی قابل مدیریت و کنترل می شود و این یعنی مصرفی شدن ذائقه انسان و پیش به سوی تنوع طلبی و شهوت پرستی و لذت جویی مستمر و بی حد وحصر که کمتر قانون و قاعده ای را بر می تابد.

مصرفی شدن و تنوع طلبی انسان ها بطور ساختاری جزو مطالبه ها و مقاصد اصلی سازندگان ابزار رسانه ای است اما تمام حرف و پشت صحنه داستان به اینجا ختم نمی شود. آن هدف مهمتری که در پس این مصرف زدگی مخاطب مدنظر است، یکسان سازی ذائقه انسان ها و کسل شدن و تنبلی فکری است. نتیجه این روند، به حداقل رساندن ظرفیت و انرژِی ذهنی و روانی و در واقع کوچک تر شدن انسان ها و کم اثرشدن انسان هاست.

 

راهبرد انتقادی و یاغی‌گری رسانه‌ای

راهبردی که برای پیشگیری یا درمان این واقعه که دارای ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی عظیمی است، افزایش قدرت انتقادی و تربیت افسران رسانه ای است. اگرتک تک افراد جامعه مسلح به سلاح سواد رسانه ای شوند و از حالت توده وار و سلولی خارج شده و تبدیل به یاغی های عصر رسانه شوند، میزان فریب خوردگی و انفعال در برابر تکنیک های عوام فریبانه کمپانی های سینمایی وبازی های رایانه ای کاهش یافته و قدرت تحلیل و بررسی که ناشی از یک عقلانیت فراگیر در سطح اجتماعی می تواند باشد، منجی یک جامعه درگیر با تولیدات جذاب بصری و رسانه ای است.

این یاغی گری، روحیه انقلابی را در جامعه زنده نگه می دارد و از هدررفت انرژی های جوانی و نوجوانی محافظت می کند و سرمایه اجتماعی موجود در جامعه را تصفیه نموده و سلامت ذهنی و روانی جامعه را در قبال هرگونه تهدید نرم و سخت تضمین می نماید. در یک جمله می توان ادعا کرد که پدافند غیرعامل یعنی اینکه جامعه را با مراحل پنجگانه سواد رسانه ای آشنا کنیم.

اینکه چه کسی چه پیامی را با چه ابزاری و برای چه مخاطبی و با چه نیت و هدفی طراحی و ساماندهی می نماید، مهمترین سرفصل های سواد رسانه ای است که در کش و قوص های سیاسی و اجتماعی و در تب اقتصادی و نوسانات فرهنگی، مورد غفلت واقع شده و به حاشیه رانده می شوند.

امید است که در جدول رشد و توسعه ی جامعه، مباحث فرهنگی و رسانه ای به نحو انتقادی مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرند و بیماری های فضای بین الملل از تجارب مثبت آن، سوا شده و به طور معقول و منطقی وارد سبد مصرفی مردم شود و در وجه ایجابی نیز موضوع سواد رسانه ای وارد سبد آموزشی مدارس و دانشگاه ها و حوزه های علمیه و موسسات آموزشی بشود تا مصونیت فرهنگی و رسانه ای در جامعه را با زیرساخت مناسب وهدفمند، صورت بندی نماییم./703/241/ح

  

علیرضا محمدلو

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹