vasael.ir

کد خبر: ۱۲۶۹۸
تاریخ انتشار: ۱۸ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۸:۰۰ - 07 February 2019

معرفی کتاب | شورای نگهبان، تاریخچه و جایگاه

وسائل ـ جایگاه و اعتبار ویژه شورای نگهبان به گونه‌ای است که براساس اصل نود و سوم قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد؛ بنابراین نهاد مذکور ضامن اجرا و پایبندی به احکام و موازین اسلام و قانون اساسی به شمار می‌آید.
به گزارش خبرنگار وسائل، کتاب «شورای نگهبان، تاریخچه و جایگاه»معرفی کتاب | شورای نگهبان، تاریخچه و جایگاه به قلم دکتر علی آدمی ابرقویی و حسین عطوف نگاشته شده است. آنچه در ذیل می‌خوانید، مقدمه و بخشی از پیشگفتاری است که نویسندگان در معرفی کتاب خود بیان کرده اند.
 
 
مقدمه کتاب

همه نظام‌های سیاسیِ دارای قانون اساسی، برای حفاظت از اصول بنیادی خود، سازوکار‌هایی را پیش بینی می‌نمایند تا در جریان فرایند‌های سیاسی، ارکان و مبانی مورد نظر مؤسسان آن نظام، که در قانون اساسی تبلور می‌یابد، مورد غفلت قرار نگیرد.

یکی از این سازوکارها، طراحی نهادی است که وظیفه ذاتی آن حفاظت از قانون اساسی باشد. در جمهوری اسلامی ایران، شورای نگهبان جایگاه نهاد مذکور را برعهده دارد. در کشور‌های دیگر، چون فرانسه و آمریکا نیز نهاد‌هایی مشابه با شورای نگهبان پیش بینی شده اند.

قانون اساسی، قانون مادر در هر کشور مبنا و اساس تمامی تصمیم گیری‌ها و تأسیس نهاد‌های هر نظام سیاسی محسوب می‌گردد، لذا هیچ تصمیمی نباید در مخالفت و تضاد با آن اتخاذ شود. شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی، ضامن اجرایی شدن این دیدگاه است.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حکومت ایران را نظامی بر پایه ایمان به خدا، اعتقاد به نبوت، امامت، عدالت و معاد معرفی می‌کند. به دنبال آن، ساختاری پیش بینی می‌شود تا از هرگونه انحراف از موازین اسلامی در حین قانون گذاری جلوگیری کرده و مانع تصویب و اجرای قوانین مغایر با شرع شود.

بدین ترتیب در نظام جمهوری اسلامی ایران، طبق اصول مختلف قانون اساسی از جمله اصول چهارم، هفتاد و دوم، نود و یکم، نود و سوم و نود و چهارم، شورای نگهبان قانون اساسی مسئول تطبیق مصوبات مجلس شورای اسلامی با شرع و قانون اساسی می‌باشد.

جایگاه و اعتبار ویژه شورای نگهبان به گونه‌ای است که براساس اصل نود و سوم قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد.
 
بنابراین نهاد مذکور ضامن اجرا و پایبندی به احکام و موازین اسلام و قانون اساسی به شمار می‌آید و تمام وظایف قانونی آن اعم از نظارت بر مصوبات مجلس شورای اسلامی، نظارت بر انتخابات‌های مختلف و تفسیر قانون اساسی در راستای همان وظیفه‌ی ذاتی و مبنایی «نگهبانی» از نظام جمهوری اسلامی است.
 
 
ساختار کتاب
 
در این کتاب مولفان محترم با بررسی تاریخچه شورای نگهبان، جایگاه آن را در نظام جمهوری اسلامی ایران بررسی کرده اند.
 
این پژوهش در سه فصل به بررسی تاریخچه و جایگاه شورای نگهبان پرداخته است. در فصل اول سیر تاریخی نهادی ناظر بر مصوبات قوه مقننه در ایران بررسی شده است که در ایران پیدایش این نهاد به تدوین اصل دوم قانون اساسی مشروطیت که به اصل طراز معروف است بر می‌گردد.

فصل اول در دو مبحث بیان شده است: مبحث اول به سیر تدوین اصل دوم قانون اساسی مشروطیت یا همان اصل طراز پرداخته است و در مبحث دوم، مذاکرات مجلس و شورای بازنگری در بررسی نهایی اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یا همان اصول مربوط به شکل‌گیری شورای نگهبان مطرح شده است.

در فصل دوم ساختار شورای نگهبان، اعضا و شرایط آن‌ها مورد توجه قرار گرفته است. این فصل در سه مبحث تنظیم گردیده است: مبحث اول آن با عنوان اعضای شورای نگهبان در دو گفتار فقها و حقوق دانان ارائه شده است.

در مبحث دوم شرایط اعضای شورای نگهبان را مورد بررسی قرار گرفته است. در گفتار اول این مبحث به شرایط فقهای شورای نگهبان، در گفتار دوم به شرایط حقوق دانان شورای نگهبان و در گفتار سوم این مبحث به شرایط مترتب بر موقعیت اعضای شورای نگهبان یعنی شرایط مشترک پرداخته شده است.

در مبحث سوم دوره ماموریت شورا در دو گفتار مدت عضویت در شورا و پایان یافتن عضویت در شورا مورد بررسی قرار گرفته است. در انتهای این فصل، مبحث چهارم با عنوان سازمان اداری شورای نگهبان به مدت عضویت اعضای شورای نگهبان، اداره شورای نگهبان وحضور اعضای شورا در مجلس پرداخته است.

در فصل سوم به وظایف و کار ویژه‌های شورای نگهبان یعنی کنترل قوانین، تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات و مقایسه آن با دو کشور آمریکا و فرانسه پرداخته است.

این فصل با عنوان وظایف و کار ویژه‌های شورای نگهبان در سه مبحث تنظیم گردیده است. عنوان مبحث اول کنترل قانون است که در آن به کنترل قانونی و کنترل شرعی و قانونی پرداخته شده است. مبحث دوم تفسیر قانون اساسی است که در آن مرجع تفسیر، آیین تفسیر و تفسیر قانون اساسی در کشر‌های دیگر مورد بحث قرار گرفته است.

مبحث سوم در فصل سوم نظارت بر انتخابات است که در آن به مباحثی نظیر ضرورت نظارت، مرجع نظارت، مراحل نظارت، نظارت استطلاعی و استصوابی و نظارت بر انتخابات در کشور‌های دیگر پرداخته شده است.

در انتهای کتاب، دو ضمیمه قرار داده شده است. در ضمیمه اول اهم استفساریه‌ها و نظریات تفسیری و مشورتی و تذکرات ارشادی و قانونی شورای نگهبان در خصوص اصول قانون اساسی مورد توجه قرار گرفته است و در ضمیمه دوم اعضای شورای نگهبان از بدو تاکنون ارائه شده است.

گفتنی است، کتاب مذکور از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی و در ۲۶۴ صفحه منتشر شده است./602/241/ح
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۰۱ / ۰۲ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۴:۵۷:۵۸
طلوع افتاب
۰۶:۲۷:۵۸
اذان ظهر
۱۳:۰۵:۴۷
غروب آفتاب
۱۹:۴۲:۵۸
اذان مغرب
۲۰:۰۰:۳۳