vasael.ir

کد خبر: ۱۲۳۰۷
تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۳۹۷ - ۱۶:۵۱ - 05 December 2018

معرفی مقاله| امكان سنجی تحزب در جمهوری اسلامی ايران

وسائل ـ در باب علل عدم استقرار و نهادينه شدن احزاب موارد متعددی را ذكر کرده اند. موانعی كه طيفی از ذهنيت های فرهنگی، ساختارهای اجتماعی، فاكتورهای سياسی و گستره ای از شرايط و الزامات سياسی را دربر می گيرد، كه در مجموع می توان از دو دسته عوامل نام برد: عوامل كاركردی يعنی عواملی كه به عامل انسانی و كنش مستقيم وی عطف و ارجاع دارد؛ و عوامل ساختاری كه نقش ساختارها مستقل از عامل انسانی پررنگ می شود.

به گزارش خبرنگار وسائل، در تاريخ معاصر ما تحزب هيچ گاه نتوانست معرفی مقاله| امكان سنجی تحزب در جمهوری اسلامی ايراندر شكل صحيح و حقيقي ظاهر شود اما با اين حال اين گذشته ناموفق را نمي توان به ناكارآمدي تحزب تسري داد. با پيروزي انقلاب اسلامي اگرچه طومار تحزب بنابر اقتضائات ميداني پيچيده شد، ولي نمي توان آن را حقيقتي دانست كه لزوماً فاقد زنجيره هم ارزي با دال هاي سياسي انقلاب است.

اين مهم را مي توان به احسن وجه در انديشه هاي بنيانگذار انقلاب حضرت امام خميني(ره) يافت. از اين حيث نمي توان به پتانسيل هاي تحزب در جهت ترفيع معيارها و توسعه عمل سياسي انديشه نكرد، از همين رو ولي محمد احمدوند، با نظارت دكتر رضا خراساني، استاديار دانشگاه شهيد بهشتي در مقاله اي با عنوان «امكان سنجي تحزب در جمهوري اسلامي ايران» به محدوديت ها و مقدوريت هاي عمل حزبي در ايران پرداخته است كه گزارشي از آن در ذيل ارائه مي شود.

 

چكيده

امكان يا امتناع نهادينه شدن حزب در ايران هدف پژوهش حاضر است. در اين مقاله تلاش شده است به امكان سنجي نهادينه شدن حزب در ايران پرداخته شود.

در مقاله حاضر ابتدا به ساختارها و كاركردهايي در تاريخ معاصر پرداخته مي شود كه تبادري نامناسب و ناموفق از حزب در اذهان ايجاد كرده اند و در ثاني به مقدوريت ها و پتانسيل هايي پرداخته مي شوند كه مي توانند به شكل گيري پويشي حزبي در جامعه ايران ختم شوند. از اين ميان، انديشه هاي حضرت امام خميني(ره) از جايگاه ويژه اي برخوردار است.

 

مقدمه

تحزب در ايران اگرچه در تاريخ يكصد و اندي ساله خود با موانع و محدوديت هاي گسترده اي روبه روشده است، ولي اين نبايست حمل بر امتناع تحزب در وضعيت فعلي و آينده ايران شود. كاربست تحزب در نظام سياسي ايران اگرچه با مخاطرات و دل نگراني هاي مختلفي مواجهه است، ولي حزب براي نهادينه شدن مردم سالاري ضرورتي اجتناب ناپذير است.

حزب را چرخ دنده دموكراسي خوانده اند. سازوكاري است كه موجب تلطيف قدرت و تسهيل عمل سياسي مي شود. حزب مي تواند مردم را از صحنه جنگ و تفرقه به پاي صندوق هاي راي بكشاند؛ فاز تعاملات را تغيير دهد و جامعه را مهياي تجهيز به تفكري عقلاني کند.

در باب علل عدم استقرار و نهادينه شدن احزاب موارد متعددي را ذكر کرده اند. موانعي كه طيفي از ذهنيت هاي فرهنگي، ساختارهاي اجتماعي، فاكتورهاي سياسي و گستره اي از شرايط و الزامات سياسي را دربر مي گيرد، كه در مجموع مي توان از دو دسته عوامل نام برد: عوامل كاركردي يعني عواملي كه به عامل انساني و كنش مستقيم وي عطف و ارجاع دارد؛ و عوامل ساختاري كه نقش ساختارها مستقل از عامل انساني پررنگ مي شود.

عوامل كاركردي را مي توان جامعه بي سواد، ساختارهاي اقتصادي ضعيف جامعه ايران، رسوبات گسترده ادبيات استبدادي و تداوم آن در روح و جان مردم ايران، چپ‌زدگي در تاريخ معاصر و بالاخره ماهيت قائم به غير (كشورهاي خارجي) و قائم به فرد بودن احزاب نام برد. امكان، مقدورات و پتانسيل هاي تحزب در ايران در ادامه مبحث محدوديت ها بررسي گرديد.

شرايط امروز جامعه ايران اگرچه در بعضي مقوله هاي تعيين كننده همچنان مبتني بر همان منطق سابق است، ولي تغيير شرايط خارجي از جمله گسترش فوق العاده سواد و سطوح عالي تحصيلات، گسترش حيرت انگيز رسانه ها و انفجار اطلاعاتي، گسترش شهرنشيني، تجربه يكصد ساله تحزب، متحول شدن فضاي حوزه هاي علميه و وجود اشارات و بياناتي در انديشه و مواضع حضرت امام(ره) دال بر تأييد تحزب در شكل صحيح آن، همه و همه مويد وجود چشم اندازهايي مثبت براي شكل گيري تحزب در آينده سياسي ايران است.

گفتنی است، اين مقاله در مجله «سياست متعاليه» سال پنجم شماره 17 تابستان 96 منتشر شده است./207/229/ح

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹