به گزارش خبرنگار وسائل؛ سهیم دانستن مردم در حکومت و قایل شدن حق مشارکت برای آنان، از جمله حقوقی است که امروزه برای افراد یک جامعه به رسمیت شناخته میشود و دولتها علاوه بر هزاران حقوق و وظایفی که در عرصههای مختلف در برابر شهروندان دارند، موظف به شناسایی و رسمیت دادن به این حق و اجرای آن در جامعه میباشند. برای رسمیت دادن به این امر، روشهای مختلفی به کار گرفته شده است که یکی از آنها انتخابات است؛ روشی که امروزه در بیشتر جوامع در عرصههای مختلف، مانند تعیین شکل نظام، انتخاب مدیران، قانون گذاران و کارگزاران جامعه، تعیین سیاستها و برخی تصمیم گیریهای حساس، بزرگ و سرنوست ساز به کار میرود.
ورود موضوع انتخابات به کشورهای اسلامی با اظهار نظرهای مخالف و موافق دانشمندان مسلمان روبرو شد؛ و ورود انتخابات به ایران در عصر مشروطه انجام گرفت و از ان زمان به بعد، ذهن برخی از فقها و صاحب نظران اسلامی را به خود مشغول ساخت؛ به گونهای که حتی برخی از فقها از همان زمان به دنبال مستند سازی این موضوع برآمدند تا این که در انقلاب اسلامی این مسئله قوت بیشتری گرفت؛ ولی با وجود مجوز کلی فقها و برخی اظهار نظرهای مختصر؛ هنوز مستندات مشروعیت انتخابات از نگاه فقه روشن نشده است. این امر با توجه به این که امروزه انتخابات در جای جای نظام تصمیم گیری کلان کشور اسلامی نقش موثری ایفا میکند؛ امری لازم و ضروری است.
کتاب انتخابات از نگاه فقه این فرضیه را دنبال کرده است که میتوان برای مشروعیت انتخابات که موضوعی جدید و مبتلابه است، مستنداتی از فقه آورد و با اجتهاد فقهی ثابت کرد که انتخاب کارگزاران و مدیران حکومت از طریق انتخابات و آرای مردم از نگاه فقه مشروع و موجّه است. بر این اساس، پرسش اصلی که در این کتاب پاسخ داده شده است، سوال از مستندات و مبانی فقهی این موضوع است: آیا میتوان با استناد به منابع فقه، انتخاب کارگزاران کشور را به مردم سپرد یا خیر؟ سوالات فرعی نیز درباره انتخاب رئیس و حاکم کشور، نمایندگان و قانون گذاران، مدیران و کارگزاران و در نهایت شکل نظام و موضوعات مهم برای مردم است.
این کتاب در چهار بخش تنظیم شده است بخش اول شامل دو فصل است که در این دو فصل مفاهیم و کلیات شامل پیشینه، انواع مشارکت، اشکال انتخابات، نقش اهل حل و عقد در انتخابات از نگاه فقه، انواع نظامهای انتخاباتی، کارکردها و آثار انتخابات و در نهایت آسیبها و زیانهای انتخابات توسط نویسنده بیان میشود.
در بخش دوم مبانی فقهی انتخابات مورد مداقه قرار گرفته است که در فصل اول از این بخش اعتبار رای اکثریت به همراه مستندات عقلی و قرآنی و حدیثی و سیرهای بیان شده است و در فصل دوم شورا و مشورت و مستندات بحث مشورت از آیات و روایات و سیره نبوی و عقل و بنای عقلا مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم از این بخش یک نگاه مفهومی به بیعت و ماهیت آن شده و در ذیل این بحث هم مستندات آن از کتاب و سنت و عقل آورده شده است.
بخش سوم که طولانیترین بخش کتاب هست در سه فصل تنظیم شده است در فصل اول همه پرسی یا رفراندوم به همراه انواع آن، محاسن و معایب آن، آسیبها و زیانهای احتمالی و مستندات کلی آن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم این بخش مبحث انتخاب قانون گذار مطرح شده است که مباحث ضرورت قانون گذاری در شرع، مستندات مشروعیت قانون گذاری و روشهای تعیین قانون گذار مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.
در بخش چهارم کتاب مسائل انتخابات با زیر مجموعه شرایط انتخاب کنندگان، شرایط انتخاب شونده و فروعاتی از انتخابات از دیدگاه فقه مورد توجه قرار گرفته است.
کتاب "انتخابات از نگاه فقه" به قلم روح الله شریعتی توسط انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۳۸۶ صفحه تنظیم شده است.