vasael.ir

کد خبر: ۴۱۸۳
تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۳۹۵ - ۱۳:۵۳ - 17 January 2017
فقه الاداره/ استاد قوامی/ جلسه47

معیارهای مورد نظر معصومین در اداره مسجد

پایگاه اطلاع رسانی وسائل ـ استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به روایات معماری و مهندسی در بنای مسجد گفت: این روایات بیانگر معیارهای مورد نظر معصومین(ع) در معماری مسجد است که رعایت آنها به مقتضای زمان و مکان منجر به ساخت مساجدی می شود که به رضایت معصومین(ع) نزدیکتر باشد و در ارتباط با اتحاد امامت و عمارت، نقش مؤثرتر و صلاحیت محله سازی بیشتری داشته باشد.

به گزارش خبرنگار سرویس جامعه و تمدن اسلامی پایگاه اطلاع رسانی وسائل، حجت‌الاسلام والمسلمین سید صمصام الدین قوامی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و امام جمعه پردیسان در جلسه چهل و ششم درس خارج فقه‌الاداره و فقه‌التنظیم با اشاره به نظریه نظام سازماندهی در اسلام و جمع‌بندی مبانی ارزشی و بینشی این نظریه اظهار داشت: قرار شد به این سؤال پاسخ دهیم که معماری و مهندسی در بنای مسجد محله ساز دارای چه شاخصه‌های معصومانه است؟

در یک بررسی و دقت در اخبار ابواب مساجد میتوان به معیارهای زیر دست یافت:

1- وسعت کافی.

2- سرویس ها بیرون مسجد با فاصله.

3- کراهت مناره.

4- کراهت  اماکن تجاری برای بیع وشراء.

5- مشرف به منازل نباشد.

6- محراب آن شبیه مذبح یهود نباشد.

7-تاریک نباشد. (نور گیر داشته باشد )

8- نقش و نگار نداشته باشد.

9- اسلحه خانه نداشته باشد.

10- استراحتگاه و خوابگاه برای واردین و مسافرین باشد.

11-کفش داری داشته باشد. (وسیع و امن و نظیف  واقع در کنار درب های مسجد)

12-حریم آن به اندازه پرتاب یک تیر از کمان باشد و دارای فضای سبز باشد و دفتر مدیریت داشته باشد  که امارت را فرماندهی کند.

 ۱۳-کتیبه قرانی و اذکار معنوی در اطراف قبله مانع ندارد و نیز نقش و رنگ و زیباسازی قبله مانع ندارد.(نبود این ها هم نقص نیست).

 

«عبد الله بن الحسن عن جده علی بن جعفر عن أخیه موسى بن جعفر ع قال سألته عن النوم فی المسجد الحرام قال لا بأس و سألته عن النوم فی مسجد الرسول قال لا یصلح و سألته عن بیت کان حشا زمانا هل یصلح أن یجعل مسجدا قال إذا نظف و أصلح فلا بأس و سألته أینشد الشعر فی المسجد؟

قال لا بأس و سألته عن الضالة ینشد فی المسجد قال لا بأس و سألته عن رجل کان له مسجد فی بعض بیوته أو داره هل یصلح أن یجعل کنیفا قال لا بأس و سألته عن السیف هل یصلح أن یعلق فی المسجد قال أما فی القبلة فلا وأما فی جانب فلا بأس و سألته عن الجص یطبخ بالعذرة أ یصلح أن یجصص به المسجد؟

قال لا بأس و سألته عن المسجد کتب فی القبلة القرآن أو الشی‌ء من ذکر الله قال لا بأس و سألته عن المسجد ینقش فی قبلته بجص أو أصباغ قال لا بأس و سألته عن المکان یغتسل فیه من الجنابة أو یبال فیه أ یصلح أن یفرش فیه قال نعم یصلح ذلک إذا کان جافا».

بحث و بررسی روایت:

این روایت به دلیل وجود عبد الله بن الحسن مهمله است؛ یعنی قدحی ومدحی در مورد او وجود ندارد. اما روایت مضامینی دارد که بخشی از آن در روایت صحیحه وارد شده است مانند؛ بحث خواب، بحث آویزان کردن اسلحه در مسجد و... چطور در آن جا این متن صحیحه است این جا هم  همان متن آمده است.

از طرفی، محور روایت علی بن جعفر(ع) است که سؤالاتی از امام موسی بن جعفر(ع) کرده وایشان فردی ثقه است؛ علاوه بر این موارد، گاهی متن جابر ضعف سند است و از غیر معصوم صادر نمی شود؛ بنابراین اگر در نقل روایت شخصی وجود دارد که قدح و مدحی در مورد او وارد نشده خیلی ضرری نخواهد داشت.

 

بررسی محتوای روایت:

«...سألته عن بیت کان حشا زمانا هل یصلح أن یجعل مسجدا قال إذا نظف و أصلح فلا بأس.» مکان فاضلاب اگر تمیز و اصلاح شود، جایز است مسجد قرار داده شود.

«و سألته أینشد الشعر فی المسجد؟ قال لا بأس» سرودن شعر در مسجد اشکال ندارد.

«و سألته عن الضالة ینشد فی المسجد قال لا بأس» اعلام گم شده در مسجد اشکال ندارد؛ از نوع سؤال معلوم می‌شود که مسجد را آن قدر پاک و مقدس می دانستند و قیل و قال دنیایی را در آن روا نمی داشتند، بعد با احتیاط می پرسیدند آیا شعر خواندن در مسجد جایز است؟

چرا که بر این باور بودند که؛ «فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللّه ُ أَن تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالغُدُوِّ وَ الآصَالِ رِجَالٌ لا تُلْهِیهم تِجارَةٌ و لا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللّه». از این سؤالات به فرهنگ سازمانی آن روز پی می بریم که تلقی مردم از مسجد یک چیز کاملا قدسی است. اصلا رنگ و بوی دنیایی آن جا نیست، همه اش آخرت است؛ بنابراین؛ هرچه رنگ و بوی دنیا می داد، برایشان جای سؤال بود که ایراد ندارد؟

پس در فهم روایت باید به زمان، مکان و شأن صدور آن دقت نمود «و سألته عن رجل کان له مسجد فی بعض بیوته أو داره هل یصلح أن یجعل کنیفا قال لا بأس.» در محلی که به عنوان جایگاه نماز در منزل مشخص شده است، بنا کردن توالت اشکالی ندارد.

«و سألته عن السیف هل یصلح أن یعلق فی المسجد قال أما فی القبلة فلا وأما فی جانب فلا بأس.» آویزان کردن شمشیر در غیر سمت قبله ایراد ندارد «و سألته عن المسجد کتب فی القبلة القرآن أو الشی‌ء من ذکر الله قال لا بأس.» نوشتن آیات قرآن و اذکار و اسماء الهی در سمت قبله اشکال ندارد «و سألته عن المسجد ینقش فی قبلته بجص أو أصباغ قال لا بأس.» نقشینه کردن مسجد با گچ و رنگ اشکال ندارد.

جمعبندی: موارد فوق که با دقت بیش تر در اخبار باب قابل افزایش است، بیانگر معیارهای مورد نظر معصومین(ع) در معماری مسجد است که رعایت آنها به مقتضای زمان و مکان منجر به ساخت مساجدی می شود که به رضایت معصومین(ع) نزدیک تر باشد و در ارتباط با اتحاد امامت و عمارت، نقش مؤثرتر و صلاحیت محله سازی بیشتری داشته باشد./907/825/م

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
آخرین اخبار
اوقات شرعی
۱۰ / ۰۱ /۱۴۰۳
قم
اذان صبح
۰۵:۳۱:۳۹
طلوع افتاب
۰۶:۵۶:۵۱
اذان ظهر
۱۳:۱۱:۳۵
غروب آفتاب
۱۹:۲۵:۴۱
اذان مغرب
۱۹:۴۲:۳۹